Kwiaty forsycji na zdrowie. Jakie mają właściwości i jak je wykorzystać

– Kwiaty forsycji zawierają dużo cennych substancji, między innymi rutynę, flawonoidy, lignany, czy saponiny. Napary ze świeżych bądź suszonych kwiatostanów działają przeciwzapalnie, przeciwalergicznie, rozkurczowo, podobno obniżają poziom glukozy we krwi – mówi Katarzyna Latos, prowadząca gospodarstwo agroturystyczne Latosowo, która od lat zbiera i wykorzystuje kwiaty forsycji do parzenia pysznych naparów. – Wyciągi z kwiatów stosuje się też w kosmetykach, opóźniają proces starzenia skóry – dodaje.

Jedną z najcenniejszych substancji, jaką zawierają kwiaty forsycji, jest wspomniana rutyna. Znamy ją dobrze z leków typu rutinoscorbin. Jest to naturalny związek chemiczny, występujący w roślinach. Poprawia on szczelność naczyń krwionośnych i działa przeciwwysiękowo. Ma też działanie przeciwutleniające i zapobiega powstawaniu niektórych wolnych rodników. Dodatkowo przedłuża działanie witaminy C.

Kwiaty forsycji zawierają sporą dawkę rutyny, bo ok. 1% (niektóre źródła podają nawet większe stężenie). Na korzystne działanie kwiatów forsycji wpływają również inne substancje, które w nich występują m.in.: kwercetyna o działaniu przeciwalergicznym i przeciwzapalnym; antocyjany o dość wszechstronnych właściwościach, czy kwasy fenolowe, działające przeciwutleniająco. W kwiatach forsycji występuje również witamina C.

Kwiaty forsycji oczywiście zbieramy tylko z krzewów, które rosną w miejscach niezanieczyszczonych. Niestety forsycje dość często rosną przy drogach – ich kwiatów stanowczo nie zbierajmy. Najlepsze na zbiór kwiatów (jak i większości ziół), są suche, słoneczne dni. Chodzi m.in. o to, by kwiaty nie były mokre. Warto też wiedzieć, że najwięcej substancji aktywnych rośliny mają przed południem, dlatego właśnie wtedy warto je zbierać.

– Ja zbieram je w pełnym rozkwicie, mam wrażenie, że są wtedy w szczycie swojego aromatu i właściwości – dzieli się swoimi doświadczeniami gospodyni Latosowa.

Kwiaty forsycji można wykorzystać, kiedy są świeże, ale warto je też ususzyć, bo przecież występują tylko przez krótki czas. Jak suszyć kwiaty forsycji? Powinno się to robić w niezbyt wysokiej temperaturze (do ok. 40ºC, wystarczy też pokojowa), w przewiewnym i najlepiej ciemnym pomieszczeniu. Jeśli nie jesteśmy w stanie zapewnić ciemności, to przynajmniej suszmy kwiaty z dala od promieni słonecznych. Również susz powinno się przechowywać bez dostępu światła.

Z kwiatów forsycji, zarówno świeżych, jak i suszonych, przede wszystkim robi się napar. Kwiaty zalewa się wodą o temperaturze ok. 80ºC i parzy przez kilka minut. Następnie przecedza się go i pije (ok. szklanki dziennie).

– Napar z suszonej forsycji ma delikatny, lekko słodkawy smak i wyczuwalny kwiatowy aromat. Przypomina trochę lekko fermentowaną zieloną herbatę – mówi Katarzyna Latos.

Napar z forsycji można potraktować jako wzmacniającą herbatkę, pijaną od czasu do czasu, ale ze względu na właściwości kwiatów jest ona polecana szczególnie w okresie przeziębień. Można też do niej dodać cytrynę, czy inne owoce bogate w witaminę C. W ten sposób najlepiej wykorzystamy jej wzmacniające zalety. Można również dosłodzić ją miodem (miód zawsze dodajemy po przestygnięciu naparu).

Aby „wyciągnąć” jak najwięcej rutyny i innych pożytecznych substancji, dr H. Różanski (zajmujący się m.in. fitoterapią i zielarstwem) radzi, aby kwiaty skropić spirytusem, a następnie zalać wrzątkiem i parzyć pod przykryciem przez 40 minut. Dotyczy to zarówno świeżych, jak i suchych kwiatów.

Taki napar warto wykorzystać również jako tonik do twarzy. Ponieważ forsycja opóźnia procesy starzenia i działa korzystnie na włókna kolagenowe, szczególnie warto ją stosować do cery dojrzałej. Napar do użytku zewnętrznego można przechowywać przez kilka dni w lodówce.

Kwiaty forsycji mogą zmniejszać krzepliwość krwi, dlatego jeśli mamy z nią problemy albo planujemy zabieg chirurgiczny, nie sięgajmy po kwiaty forsycji. Również jeśli zażywamy leki obniżające krzepliwość, nie przesadzajmy z forsycjowymi herbatkami. Naparów z forsycji nie powinny nadużywać również kobiety w ciąży oraz karmiące (działanie forsycji w tych przypadkach nie jest do końca sprawdzone).