Buraki – nie tylko czerwone
Dobrze nam znane, pękate, czerwone buraki, to bardzo zdrowe i smaczne warzywa korzeniowe. W ogrodach uprawiane są najczęściej w postaci odmian o czerwonych lub bordowych korzeniach, jednak coraz większą popularność zdobywają również ich odmiany kolorowe.
Wprawdzie buraków o białym, żółtym czy pomarańczowym korzeniu nie spotyka się jeszcze zbyt często, ale ze względu na swoją oryginalność i nietypową barwę, z pewnością zasługują na większą uwagę.
Jakie właściwości mają białe buraki i co nimi zrobić
Buraki kolorowe uprawia się podobnie jak odmiany klasyczne, ale ich wartość odżywcza nie zawsze jest taka sama jak buraków czerwonych. Dobrym przykładem mogą być odmiany o białej barwie korzenia, które są całkowicie pozbawione charakterystycznego dla buraków czerwonego barwnika – betaniny.
Betanina jest cennym antyutleniaczem, ale zawiera w swoim składzie zawiera też azotany, dlatego nie jest wskazana dla dzieci (dla dorosłych nie stanowi zagrożenia i jest całkowicie wydala z organizmu wraz moczem). Białe buraki ze względu na brak barwnika nie nadają się do przygotowania klasycznego, czerwonego barszczu ani botwinki, ale sprawdzają się jako jarzynka oraz nadają się do przygotowania bardzo oryginalnego, białego barszczu. Można też spożywać je na surowo, w postaci świeżo wyciskanego soku lub warzywnego smoothie.
Ze względu na brak czerwonego barwnika, uprawa białego buraka ma też wymiar czysto praktyczny. Warzywo nie wydziela intensywnie czerwonego soku, dlatego nie brudzi rąk, naczyń ani ubrań, co może okazać się jego wielką zaletą.
Buraki pomarańczowe i żółte - właściwości i wartości odżywcze
Oprócz buraków w kolorze białym, na rynku można też spotkać buraki o pomarańczowej lub żółtej barwie korzenia. Za ich złocistą barwę odpowiada barwnik z grupy betanin – betaksantyna, który podobnie jak czerwono-fioletowa betanina ma właściwości antyoksydacyjne (przeciwutleniające).
Pomarańczowe buraki zawierają wprawdzie mniej barwników niż buraki czerwone, ale są doskonałym źródłem kwasu foliowego, potasu i błonnika. Ich korzenie mają też zwykle delikatniejszy i słodszy smak, niż korzenie odmian tradycyjnych. Warzywa te, podobnie jak buraki białe, nie wydzielają czerwonego soku, dlatego nie brudzą rak ani ubrań.
Pomarańczowe i żółte buraki doskonale nadają się do przygotowania jarzynki lub sałatki, ale mogą być też spożywane na surowo w postaci wielowarzywnego soku.
Buraki w paski - do jedzenia i ozdoby dań
Wśród buraków można też spotkać wyjątkowe oryginały takie jak buraki paskowane, których korzenie po przekrojeniu mają wyraźne, biało-czerwone kręgi, dzięki czemu po upieczeniu i pokrojeniu w plastry, wspaniale prezentują się na talerzu. Wprawdzie mogą być też podawane w postaci jarzynki, surówki lub soku, ale wtedy nie będzie można już podziwiać ich niezwykłej barwy, ciekawego wzoru i oryginalnego wyglądu.
Polecane odmiany buraków kolorowych
Obecnie na rynku nie ma jeszcze dużego wyboru kolorowych odmian buraków, ale jeśli dobrze poszukamy, kilka z nich z pewnością uda nam się znaleźć. Należą do nich między innymi:
- Boldor – odmiana o żółto-pomarańczowej barwie korzenia, plenna, stosunkowo odporna na choroby i mająca dość długi okres wegetacji (ok. 105 dni),
- Burpee’s Golden – odmiana o żółtej barwie korzenia, smaczna i bardzo plenna,
- Tonda di Chioggia – bardzo ciekawa odmiana o dwukolorowym korzeniu, który po przekrojeniu ukazuje wyraźne, biało-czerwone kręgi,
- Albina Vereduna – oryginalna odmiana o białej barwie korzenia,
- Śnieżna Kula – polska, bardzo plenna odmiana o białej barwie korzenia.
Kolorowe buraki jako dodatek do buraków czerwonych
Decydując się na uprawę kolorowych buraków, nie powinniśmy ich jednak traktować jako nasadzenia głównego, gdyż mimo całego swojego uroku, nie są tak zdrowe i uniwersalne jak klasyczne, odmiany czerwone. Z pewnością będą idealnym i bardzo ciekawym dodatkiem do wielu potraw warzywnych (m.in. sałatek, surówek, wegetariańskiego carpaccio) i znakomicie sprawdzą się w daniach dla dzieci, ale nie uda nam się z nich przyrządzić tradycyjnego, czerwonego barszczu, kolorowej botwinki, barszczu ukraińskiego czy obiadowych, czerwonych buraczków.
Także ćwikła z ich udziałem nie będzie miała swojego typowego i bardzo charakterystycznego wyglądu. Może się też okazać, że delikatny, słodkawy smak białych czy żółtych buraków, wcale nie przypadnie nam do gustu.
