Marchew – do wyboru, do koloru
Marchew to jedno z najpopularniejszych i najzdrowszych warzyw jakie możemy uprawiać w naszych ogrodach. Warzywo posiada długi, gruby, mięsisty, najczęściej pomarańczowy korzeń, będący jego częścią jadalną oraz rozetę pierzastych, zielonych liści, rozwijających się tuż ponad ziemią.
Ze względu na walory smakowe i wartości odżywcze, marchew na stałe wpisała się do naszego jadłospisu, jednak w ostatnich latach jej miejsce coraz częściej zajmują odmiany bardzo różniące się wyglądem od dobrze nam znanej, pomarańczowej „karotki”. Zachwycają oryginalnością i ciekawym wyglądem, ale nie zawsze są tak wartościowe, jak w tradycyjne odmiany marchwi, o pomarańczowych korzeniach (np. odmiany o białym lub jasnożółtym korzeniu, nie zawierają tak dużej ilości beta-karotenu jak rośliny tworzące korzeń pomarańczowy).
Marchew o ciemnych korzeniach
Wśród kolorowych odmian marchwi są także prawdziwe perełki, znacznie przewyższające tradycyjne odmiany pod względem wartości odżywczych. Należą do nich przede wszystkim rośliny, które mają fioletowy, fioletowo-pomarańczowy, czerwony lub niemal czarny korzeń. Znajdują się w nich wyjątkowo duże ilości niezwykle cennych antocyjanów (barwników mających silne właściwości antyoksydacyjne), będących naturalnymi, roślinnymi przeciwutleniaczami.
Antocyjany i karotenoidy chronią nasz organizm przed rozwojem raka, miażdżycy i chorób krążenia, a także opóźniają procesy starzenia i chronią komórki nerwowe przed degeneracją, dlatego są niezwykle ważne dla naszego zdrowia.
Żółte marchewki
Mimo iż ciemne odmiany marchwi należą do najcenniejszych, swoją wartość mają też odmiany o korzeniach w kolorze żółtym. Znajdziemy w nich między innymi sporo cennej luteiny (związek z grupy karotenoidów), niezastąpionej w dbaniu o dobrą kondycję naszych oczu.
Jak uprawiać kolorowe odmiany marchwi
Kolorowe odmiany marchwi są więc nie tylko oryginalne i ciekawe, ale też wartościowe, dlatego warto znaleźć dla nich miejsce w każdym ogrodzie. Ich uprawa niczym nie różni się od uprawy tradycyjnych odmian, jednak niektóre z odmian wymagają dodatkowych zabiegów pielęgnacyjnych.
Marchew tworząca białe lub żółte korzenie, ma tendencję do przebarwiania ich górnej części na zielono pod wpływem światła w (wystającej ponad ziemię), dlatego należy usypywać nad korzeniami kopczyki ziemi, chroniące podziemną część roślin przed światłem.
Warto też pamiętać, że odmiany ciemne mają tendencję do wcześniejszego wybijania w pęd kwiatowy niż odmiany tradycyjne.
Polecane odmiany kolorowej marchwi
Wśród kolorowych odmian marchwi na szczególną uwagę zasługują między innymi:
- Deep Purple F1 – odmiana o ciemnofioletowej, prawie czarnej barwie korzenia, średnio późna, dojrzewająca we wrześniu i na początku października (okres wegetacji ok. 135 dni),
- Purple Haze F1 – niezwykła, nowa odmiana o dwukolorowym korzeniu: na zewnątrz fioletowo-czerwonym, wewnątrz pomarańczowym, po przekrojeniu bardzo dekoracyjna, średnio wczesna (okres wegetacji ok. 100-110 dni), dojrzewająca od początku lipca do przełomu sierpnia i września,
- Purple Sun F1 – odmiana średnio późna (okres wegetacji ok. 130 dni), o fioletowych korzeniach,
- Mello Yello F1 – odmiana późna o żółtych korzeniach, nadająca się do zbioru we wrześniu (okres wegetacji ok. 120-130 dni),
- Yellowstone – późna odmiana o żółtych korzeniach, dojrzewająca we wrześniu,
- White Satin – odmiana średnio wczesna o cylindrycznym, mięsistym, białym korzeniu, dojrzewająca w sierpniu (okres wegetacji ok. 95 dni),
- Creme de Lite – nowa odmiana o kremowobiałych korzeniach, dojrzewająca w lipcu-sierpnu,
- Pariser Markt 4 – to odmiana o bardzo ciekawym, pomarańczowym korzeniu, mającym niemal okrągły kształt i przypominającym dużą rzodkiewkę, bardzo wczesna (okres wegetacji ok. 80-90 dni), dojrzewająca już pod koniec maja.
Kolorowa marchew w kuchni
Kolorowe marchewki wykorzystuje się w kuchni podobnie, jak odmiany tradycyjne, gdyż mają zbliżony smak i aromat. Warto jednak pamiętać, że odmiany fioletowe i czerwone, podczas gotowania lub smażenia tracą intensywną barwę, dlatego lepiej jest spożywać je na surowo w postaci sałatek i surówek. Znakomicie nadają się też na soki i do barwienia galaretek lub kisieli (szczególnie odmiany intensywnie fioletowe np. „Deep Purple F1”).
