Najdłużej kwitnące kwiaty do ogrodu, na balkon. Co posadzić, żeby kwitło do zimy

Zdarza się, że sadzimy kwiaty z myślą o wiośnie i lecie, a jesienią w naszym ogrodzie i na balkonie zaczyna brakować kolorów. Bywa też tak, że nie wszystkie kwiaty przetrwają w dobrym stanie lato, czy nasz urlopowy wyjazd – dotyczy to szczególnie roślin balkonowych.

Wcale nie musi tak być. Jest wiele roślin, które zakwitają dopiero jesienią. Są też takie, które kwitną od wiosny, przez całe lato, aż do naprawdę późnej jesieni. Jeśli chcemy, żeby nasz ogród i balkon prezentował się pięknie i kolorowo także jesienią, mamy spore pole manewru.

Pod koniec lata, we wrześniu, w sprzedaży jest dużo atrakcyjnych roślin, a to doskonały czas na ich sadzenie. W dodatku właśnie teraz są to sadzonki dobrze wykształcone i gotowe do kwitnięcia (lub wręcz kwitnące). Wśród nich są kwiaty jednoroczne, które w szczególności nadają się na balkony, ale można je także sadzić na rabatach. Są także rośliny wieloletnie (byliny), które raczej nadają się do ogrodów. Jednak często mają one także odmiany „balkonowe”, karłowe. Sadząc je w balkonowych skrzynkach, można je potraktować jako sezonowe, a w ogrodzie – będą nas cieszyć przez lata.

Oto najdłużej kwitnące kwiaty, które można sadzić pod koniec lata i jesienią. 

Jednymi z podstawowych kwiatów późnego lata i jesieni są astry bylinowe. Mają one kilka gatunków (m.in. nowoangielskie, krzaczaste, nowobelgijskie). Najczęściej są nazywane marcinkami (lub regionalnie – michałkami). Ich kwiaty przypominają kolorowe, strzępiaste gwiazdki, stąd zresztą pochodzi ich nazwa (od asteri – gwiazda). W zależności od gatunku i odmiany mają różną wielkość i kolor. Są wśród nich okazałe rośliny dorastające do ponad 1,5 m wysokości, ale najczęściej osiągają 50-60 cm. W sprzedaży są również miniaturowe astry, dorastające do 20-30 cm, które świetnie nadają się również do balkonowych skrzynek. Kwitną na biało lub na wszystkie odcienie różu i fioletu. Najczęściej mają kwiaty do listopada.

Bratki często kojarzą się z wiosną, ale to również jesienne kwiaty. Wynika to z faktu, że wolą chłód niż ciepło. Bratki są uprawiane jako rośliny dwuletnie, ale ich kwitnące sadzonki bez problemu kupimy wiosną i właśnie jesienią. Nie obawiajmy się sadzić ich właśnie teraz – często kwitną nawet w grudniu, jeśli tylko nie przyjdą gwałtowne i silne mrozy. Bratki równie dobrze czują się w balkonowych skrzynkach, co na ogrodowych rabatach. Urosną w każdej typowej ogrodowej ziemi (a na balkonie – w podłożu uniwersalnym). Lubią miejsca jasne, znoszą też lekki cień. Warto je regularnie podlewać, żeby miały wilgotną ziemię (nie powinna być jednak mokra).

Te kwiaty nadają się przede wszystkim na balkony, ale można je także sadzić w ogrodach. Ich charakterystyczną cechą są niezwykłe kwiatostany o bardzo żywych kolorach. Do niedawna najpopularniejsze były celozje pierzaste i grzebieniaste (ich kwiatostany przypominają odpowiednio pióropusz oraz koguci grzebień), ale ostatnio dominują celozje kłosowe, które można spotkać nawet w marketach. Pomimo delikatnego wyglądu, są wytrzymałe i długo kwitną. Potrzebują słońca i wilgotnej, żyznej ziemi. Jednak niezbyt dobrze znoszą moczenie liści i kwiatostanów – dlatego właśnie najlepiej rosną i najdłużej kwitną na osłoniętych balkonach. To rośliny jednoroczne.

Pięknymi letnio-jesiennymi kwiatami są dzielżany. Mają one sporo gatunków, wśród których są i jednoroczne, i wieloletnie. Mają też zróżnicowaną wielkość (od 60 do 150 cm wys., wieloletnie są wyższe). Paleta kolorów ich kwiatów jest typowo jesienna – to odcienie żółtego, pomarańczowego i czerwieni, aż do bordo. Często kwiaty są dwubarwne.

Dzielżany nie mają dużych wymagań – trzeba im przede wszystkim zapewnić słońce. Dobrze radzą sobie z przejściową suszą. Niestety są przysmakiem ślimaków.

Gazanie często są tratowane jako kwiaty balkonowe, ale można je także sadzić w gruncie. Teoretycznie są wieloletnie, jednak ich zimowanie jest dość trudne i najwygodniej potraktować je jako jednoroczne. Gazanie są niewysokie (ok. 20 cm), ale mają duże i bardzo kolorowe kwiaty, które mogą kojarzyć się z gerberami. Kwitną od maja do późnej jesieni, a jeśli pogoda jest łagodna, to w osłoniętych miejscach mogą przetrwać i wytwarzać kwiaty nawet do grudnia.

Gazanie koniecznie muszą mieć słońce (pewną ich wadą jest to, że otwierają kwiaty tylko podczas słonecznej pogody). Trzeba im też zapewnić żyzną i przepuszczalną ziemię oraz regularne podlewanie, choć zniosą chwilowy niedostatek wody. Jeśli mają długo i ładnie kwitnąć, to warto je nawozić, np. biohumusem.

To dość niezwykła roślina. Ma srebrzyste pędy, niemal pozbawione liści i kwiatów – jednak to właśnie jego pędy są najbardziej dekoracyjne. Tworzą one liczne rozgałęzienia, co sprawia, że roślina wygląda jak kłębek drutu (tak zresztą bywa nazywana). Jest pięknym uzupełnieniem kompozycji kwiatowych, szczególnie na balkonach.

Kalocefalus jest ładny przez cały sezon i wygląda praktycznie niezmienne. Nie zmienia również swojego wyglądu, kiedy… zamrze z powodu zimna (nie jest odporny na niskie temperatury). Ale ta cecha sprawia, że wygląda atrakcyjnie nawet przez całą zimę, a nawet jeszcze wiosną. Trzeba tylko pamiętać, że w tym czasie to już sucha roślina, której nie należy podlewać, bo zgnije. Zresztą i żywy kalocefalus nie potrzebuje dużo wody (nie toleruje zalewania), za to musi mieć słońce.

Ta roślina nie jest popularna, ale warto na nią zwrócić uwagę. Zakwita późnym latem, tworząc kwiaty przypominające dobrze znane wiosenne szafirki, ale znacznie od nich okazalsze. Najczęściej ma kwiaty w odcieniach fioletu, ale są także odmiany kwitnące na biało. Przez pozostałą część sezonu ma ładne liście, które wyglądają jak kępa ozdobnej trawy. Jej sadzonki można kupić i posadzić przez cały sezon, również na przełomie lata i jesieni. To roślina wieloletnia, polecana przede wszystkim do uprawy ogrodowej. Najlepiej rośnie w lekkim cieniu i w zacisznych miejscach, na żyznej i lekko wilgotnej ziemi. Na zimę warto ją okryć.

Lobelie przylądkowe od lat zdobią nasze balkony i rabaty. To nieduże rośliny, o drobnych, ale bardzo licznych kwiatach. Najczęściej są niebieskie, ale można kupić także białe, różowe i purpurowe. Mogą mieć wzniesiony pokrój lub przewieszające się pędy – te ostatnie najlepiej nadają się do wiszących pojemników, można je też sadzić na brzegach skrzynek lub doniczek. Lobelie nie są duże i wyglądają delikatnie, ale kwitną aż do mrozów. Lubią lekki cień i regularne podlewanie (nie należy dopuszczać do ich przesuszenia). Z powodzeniem można je sadzić przez cały sezon, również późnym latem.

Rozchodniki okazałe oraz kilka podobnych gatunków to wyjątkowo piękne i łatwe w uprawie kwiaty. Doskonale znoszą silne słońce, niezbyt żyzne ziemie oraz czasową suszę (nie potrzebują podlewania). Mają dość sztywne pędy, pokryte mięsistymi liśćmi, które tworzą okazałe kępy (ok. 60 cm wys.). Zakwitają późnym latem, a ich kwiaty utrzymują się przez całą jesień. Potem ładnie zasychają i są dekoracyjne również zimą. Ostatnio rozchodniki okazałe i kilka podobnych gatunków zaczęto nazywać rozchodnikowcami. Stworzono też bardzo atrakcyjne odmiany o bordowych pędach, a także liściach. Mają również mniejsze odmiany, które nadają się do uprawy w pojemnikach. To wieloletnie rośliny, które dobrze znoszą mróz.

Te rośliny mają sporo gatunków, wśród których są jednoroczne, dwuletnie i wieloletnie. Najczęściej mają żółte kwiaty, z charakterystycznym czarnym „oczkiem”. Ale są też odmiany o „oczkach” zielonkawych, a także o płatkach przebarwionych na brązowo. Mogą być wysokie (do ponad 1 m), ale są także niskie, jednoroczne odmiany, które świetnie nadają się do balkonowych skrzynek. Rudbekie kwitną latem i jesienią, aż do przymrozków. Potrzebują słońca i przepuszczalnej ziemi, znoszą czasową suszę, choć regularnie podlewane – lepiej kwitną.

Smagliczki nadmorskie wyglądają delikatnie, ale to pozory. Są niewysokie, a ich pędy mogą się pokładać, albo zwisać (kiedy są posadzone w wyższych pojemnikach). Kwitną bardzo obficie na biało, różowo, fioletowo, mają też przyjemny zapach. Potrzebują słońca, ale lubią też wodę, dlatego trzeba pamiętać o ich podlewaniu. Bywa, że przesuszone latem przestają kwitnąć, ale wtedy wystarczy je przyciąć i zakwitną ponownie. Jeśli spotkamy ich sadzonki późniejszym latem, warto je kupić i posadzić, bo choć najczęściej uprawia się je jako jednoroczne, będą kwitły jeszcze długo – nawet w grudniu, jeśli nie będzie mrozów. Zdarza się, że podczas lekkich zim przetrwają, a nawet będą kwitły również zimą. Można je uprawiać na balkonach i w ogrodach.

Większość traw ozdobnych jest najpiękniejsza właśnie późnym latem i jesienią, kiedy kwitną. Ostatnio bardzo popularne stały się rozplenice japońskie, które rzeczywiście są niezwykle dekoracyjne, a ich zróżnicowane rozmiary pozwalają dobrać je i do ogrodu, i do skrzynek. Szczególnie atrakcyjnie prezentuje się odmiana Rubrum o ciemnobordowych liściach i kłosach. Trzeba jednak wiedzieć, że w przeciwieństwie do wielu innych, nie jest odporna na mróz. Ale długo będzie ozdobą.

Jesienią pięknie też prezentują się np. wieloletnie i okazałe: miskanty, proso rózgowate, trześlica modra i wiele innych. Większość traw należy sadzić w słońcu i półcieniu, na żyznych i w miarę wilgotnych ziemiach. Jednak wymagania poszczególnych gatunków różnią się, więc warto je poznać indywidualnie. Trawy można sadzić wiosną, ale też latem i  wczesną jesienią, kiedy kwitną – wtedy jest ich największy wybór i wiemy dokładnie, jak się będą prezentować.

Wrzosy to jedne z podstawowych roślin, które kojarzą się z jesienią. Najczęściej zakwitają w sierpniu-wrześniu, a ich kwiaty długo się utrzymują. Wtedy też masowo pojawiają się w sprzedaży. Wrzosy mają kwiaty w różnych kolorach: różowe, fioletowe, bordowe, białe. Są odmiany o pełnych kwiatach, a także pączkowe, które ostatnio stały się bardzo popularne. Ich kwiaty nie rozwijają się, tylko pozostają w pączkach (to niestety strata dla pszczół, bo wrzosy to rośliny miododajne). Ale długo zdobią ogród i doniczki.

Wrzosy to rośliny wieloletnie, jednak żeby dobrze rosły i ładnie wyglądały nie tylko jesienią po posadzeniu, trzeba im zapewnić odpowiednie warunki. Do podstawowych wymagań należy kwaśna ziemia – trzeba ją odpowiednio przygotować przed posadzeniem tych roślin (przemieszać z kwaśnym kompostem lub kupić podłoże dla roślin wrzosowatych/rododendronów). Na innej nie przetrwają długo. Poza tym wrzosy lubią słońce i wilgotną, ale nie mokrą glebę. Ziemię wokół nich warto ściółkować.

Wrzosy możemy potraktować też jako rośliny sezonowe, np. na balkonie.

Ta roślina jest często sprzedawana razem z wrzosami i niekiedy, kupując ją, nawet nie wiemy, że to zupełnie co innego. Wrzośce delikatne wyglądają bardzo pięknie. Są nieco wyższe od wrzosów i mają większe, dzwoneczkowate kwiaty, które gęsto pokrywają ich pędy. Kwiaty mają intensywne odcienie różu, są też białe, fioletowe, czerwone. Jednak w przeciwieństwie do wrzosów – nie są odporne na mróz i w Polsce uprawia się je jako rośliny jednoroczne. Raczej nie oczekujmy, że wiosną, po zimie spędzonej na zewnątrz, odżyją.

Wrzośce delikatne kwitną od sierpnia do listopada, jednak ładnie zasychają i w takiej postaci mogą nadal zdobić doniczki, a nawet rabaty (kiedy rośliny zaschną, nie podlewamy ich). Natomiast, żeby wrzośce delikatne długo i ładnie kwitły, warto przesadzić je do doniczki lub na rabatę z kwaśną ziemią, zapewnić im słoneczne i osłonięte miejsce, a także regularnie podlewać.

Zawilce często kojarzymy z wiosennym zawilcem gajowym, jednak te rośliny mają sporo gatunków, i to bardzo zróżnicowanych, zarówno pod względem wyglądu, jak i terminu kwitnienia. Przepiękną ozdobą letnich i jesiennych rabat są zawilce japońskie i ich ogrodowe odmiany. To wieloletnie rośliny. Ich sadzonki są sprzedawane w pojemnikach i można je sadzić przez cały sezon, również na przełomie lata i jesieni. W tym czasie można wybrać już kwitnące sadzonki.

Zawilce japońskie nadają się przede wszystkim do uprawy ogrodowej. Są dość okazałe – w zależności od odmiany dorastają od 60 cm do ponad 1 m wysokości. Mają kwiaty w różnych odcieniach różu – od bladego do bardzo ciemnego lub białe. Najlepiej czują się półcieniu, na próchniczej ziemi, o obojętnym odczynie. Warto je regularnie podlewać, ale pamiętajmy, że nie lubią stojącej wody. W dobrych warunkach tworzą ładne kępy, ale nie są ekspansywne. Wiosną ich kępy można dzielić, uzyskując nowe rośliny.