Rozplenica japońska. Piękna trawa ozdobna do ogrodu i donicy. Uprawa i zimowanie

Rozplenice japońskie z roku na rok zyskują sobie coraz większe grono miłośników, czemu trudno się dziwić, gdyż roślina jest nie tylko bardzo piękna, ale też dość uniwersalna. Ma kopulasty, fontannowy pokrój i niezwykle atrakcyjne, puszyste kwiatostany, które pojawiające się latem na szczytach wzniesionych pędów. Rozplenica kwitnie od sierpnia do października.

Klasyczne odmiany rozplenicy są wprawdzie wysokie i szerokie, gdyż mocno się rozrastają, a w czasie kwitnienia osiągają nawet do 1,5 m wysokości, ale na rynku pojawia się też coraz więcej odmian karłowych. One ze względu na kompaktowe rozmiary (ok. 30-60 cm wys.), mogą być uprawiane w każdym, nawet niewielkim ogrodzie.

Wśród licznych odmian rozplenicy, na uwagę zasługują m.in.:

• „Big Boy” - wysoka odmiana o fioletowych kwiatostanach, wys. ok. 1,5 m,
• „Black Beauty” - odmiana o ciemnych, gęstych kwiatostanach, wys. ok. 1 m,
• „Burgundy Bunny” - karłowa odmiana o ciemnych kłosach i zabarwionych na bordowo liściach, dość wrażliwa na mróz, wys. ok. 30-40 cm,
• „Hameln Gold” - odmiana karłowa o żółto-zielonych liściach i kremowych kwiatach, dość wrażliwa na mróz, wys. ok. 50-60 cm,
• „Hameln” - odmiana karłowa, kwiaty kremowo-szare, wys. ok. 50-60 cm,
• „Little Boy” - odmiana karłowa, kwiaty białoszare z różowym odcieniem, wys. ok. 40 cm,
• „Lady U” - kwiaty srebrzysto-beżowe, wys. ok. 1,2-1,5 m,
• „Red Head” - odmiana o pięknych, czerwonych kwiatostanach, wys. ok. 1,2 m.

Wysokie rozplenice wspaniale prezentują się na żwirowych rabatach, posadzone w jednogatunkowych, dużych grupach, ale pięknie komponują się też z grupami innych okazałych bylin takich jak rudbekie, jeżówki, floksy wiechowate czy astry nowobelgijskie i nowoangielskie.

U podstawy ich kępy można też sadzić atrakcyjne wrzosy lub wrzośce. Rozplenice nie są egoistami, dlatego doskonale wyglądają także w zestawieniu z innymi trawami ozdobnymi (np. miskantami chińskimi).

Jeszcze bardziej uniwersalne są odmiany karłowe, które wspaniale wyglądają w pobliżu miejsc wypoczynku, nad wodą, obok schodów lub na murku i nadają się do uprawy w pojemnikach.

Można z nich też tworzyć oryginalne szpalery wzdłuż ścieżek lub wykorzystywać w kompozycjach rabatowych z bylinami i innymi trawami.

Wszystkie rozplenice znakomicie pasują do ogrodów japońskich, ale bardzo ładnie prezentują się też w ogrodach nowoczesnych lub naturalistycznych. Kwiaty rozplenic nadają się również do cięcia i do suszenia, gdyż doskonale wyglądają w suchych bukietach.

Niezwykła uroda rozplenic ma jednak swoją cenę. Rośliny będą pięknie wyglądały i bujnie kwitły jedynie wtedy, gdy zapewnimy im ciepłe, osłonięte od wiatru i słoneczne stanowisko oraz żyzną, próchniczą, ale bardzo przepuszczalną glebę.

Rozplenice nie znoszą zalania, gdyż wtedy szybko gniją, ale jednocześnie oczekują podlewania w okresach suszy.

Rozplenice japońskie nie są też zbyt mrozoodporne, dlatego w chłodniejszych rejonach kraju wymagają zimowego okrycia. Bardzo ważnym zabiegiem, pomagającym przetrwać im chłodne miesiące jest związanie przed zimą ich liści w rodzaj chochoła. Taki namiot z liści utworzony nad korzeniami, ochroni rośliny przed chłodem i ułatwi im zimowanie.

Suche liście rozplenicy ścinamy dopiero wczesną wiosną kolejnego roku (w marcu), zanim jeszcze rozplenice rozpoczną wegetację. Z zabiegiem nie należy się jednak śpieszyć, gdyż o tej porze roku przymrozki mogą być jeszcze bardzo dotkliwe. W tym czasie rośliny warto też zasilić nawozami z przewagą potasu, dzięki czemu latem będą obficiej i piękniej kwitły.

Uwaga: rozplenice o ciemnych liściach (np. popularna odmiana Rubrum) są mniej odporne na mróz niż zielone. Ich przezimowanie jest wyzwaniem i nie zawsze się udaje. Są jednak na tyle efektowne, że warto je mieć nawet jako rośliny jednoroczne.

Sadzonki rozplenicy najłatwiej jest zdobyć pod koniec lata i na początku jesieni. Posadzone w ogrodzie odpowiednio wcześnie, powinny zdążyć zaaklimatyzować się w nowym miejscu przed zimą, ale dla pewności lepiej jest je okryć, aby nie ucierpiały podczas mrozów.

Na odpowiednim stanowisku, rośliny mogą także dawać samosiew, jednak uzyskane w ten sposób potomstwo, raczej nie zachowa cech odmianowych rośliny matecznej. Wczesną wiosną starsze egzemplarze można natomiast odmłodzić przez podział kęp (robi się to w maju).

Rozplenice to trawy, które mają wiele gatunków - dziko rosną m.in. w Azji, Australii, Afryce. Coraz więcej ich gatunków trafia też do uprawy jako rośliny ozdobne. Poza rozplenicą japońską, warto zwrócić uwagę na niezwykle efektowną rozplenicę słoniową i jej odmianę Vertigo (Pennisetum purpureum Vertigo).

Ta rozplenica rośnie bardzo szybko i osiąga wysokość 90-120 cm. Ma szersze liście niż rozplenica japońska, a jej charakterystyczną cechą jest kolor - ciemnopurpurowy, niemal czarny. Wymagania uprawowe obu gatunków są bardzo zbliżone, choć rozplenica słoniowa bardziej wymaga nawożenia.

Niestety nie jest ona odporna na mróz (pochodzi z afrykańskich sawann) i w Polsce jest uprawiana jako roślina jednoroczna. Można ją przezimować w pojemniku w chłodnym pomieszczeniu. Szanse na przetrwanie zimy w gruncie są niewielkie (może się to udać w najcieplejszych regionach kraju, przy dobrym zabezpieczeniu przed chłodem).

Do gruntu powinna być wysadzana po 15 maja, kiedy minie ryzyko przymrozków.