Wapnowanie ziemi w ogrodzie. Kiedy, jak i czym wapnować glebę? Które rośliny potrzebują zasadowej ziemi, a pod które nie wolno jej wapnować?

Jednym z ważniejszych zabiegów agrotechnicznych, jakie czkają nas w ogrodzie, jest wapnowanie gleby. Wprawdzie zwykle ziemia w ogrodach ma obojętny lub lekko kwaśny odczyn pH (między 5,5 a 7), który odpowiada większości uprawianych gatunków, ale czasami podłoże jest zbyt kwaśne i wtedy zaczynają się problemy.

Podpowiadamy: Jak sprawdzić odczyn ziemi w ogrodzie

Na zbyt kwaśnej glebie rośliny mają kłopot z pobraniem i przyswojeniem składników pokarmowych (głownie fosforu i magnezu), ich system korzeniowy przestaje się prawidłowo rozwijać, na liściach pojawiają się przebarwienia, wzrost zostaje zahamowany, a powierzchnia gruntu pokrywa się mchem (w miejscach wilgotnych i zacienionych). W zakwaszonej glebie giną też pożyteczne mikroorganizmy, a rozwijają się grzyby i pleśnie.

Aby zapobiec podobnej sytuacji, należy dostosować odczyn podłoża do potrzeb uprawianych na nim roślin. Kiedy zaobserwujemy w ogrodzie pierwsze, niepokojące zmiany, nie musimy jednak od razu sięgać po nawozy wapniowe, bo przecież nie wiemy, czy podłoże faktycznie stało się jest zbyt kwaśne.

Najprostszym sposobem na sprawdzenie jego odczynu jest wykorzystanie kwasomierza glebowego typu Helliga. Przyrząd jest niedrogi i pozwala szybko, łatwo i skutecznie zmierzyć pH gleby. W określeniu jej kwasowości pomogą nam też rośliny wskaźnikowe, do których należy cała rzesza popularnych chwastów.

Kiedy na działce w znacznych ilościach pojawia się cykoria podróżnik, gorczyca polna, mak polny czy podbiał pospolity, możemy z dużym prawdopodobieństwem przyjąć, że gleba nie wymaga wapnowania, gdyż ma odczyn zasadowy. Kiedy jednak znajdziemy sporo fiołków polnych, koniczyn polnych, szczawiu polnego, rumianu pospolitego czy skrzypu polnego, to już możemy przypuszczać, że porośnięta nimi gleba jest kwaśna.

Jeśli ostatecznie upewnimy się, że podłoże w naszym ogrodzie jest kwaśne, nadal jeszcze nie musimy go wapnować, gdyż nie wszystkim roślinom będzie ono przeszkadzać, a niektóre wręcz lubią kwaśną glebę i wapnowanie im zaszkodzi. Do roślin tolerancyjnych oraz kwasolubnych należą przede wszystkim: rośliny wrzosowate, wiele krzewów iglastych, sporo paproci, klony palmowe, niektóre krzewy owocowe np. malina, agrest, aronia oraz niektóre warzywa np. pietruszka, papryka, koper i rośliny ozdobne jak np. szachownica cesarska, hortensja ogrodowa, mahonia pośrednia, konwalie, berberys Thunberga.

Gdy jednak planujemy uprawę gatunków preferujących odczyn zbliżony do obojętnego, kwaśną glebę musimy dla nich odpowiednio przygotować i to właśnie wtedy wykonujemy wapnowanie. Zabiegu nie możemy jednak przeprowadzić o dowolnej porze roku. Wapno do prawidłowego związania się z podłożem potrzebuje umiarkowanej temperatury i sporej wilgotności gleby, dlatego zabieg najlepiej wykonać jesienią (wrzesień-październik/listopad).

W ostateczności możemy przeprowadzić go również wczesną wiosną (luty-marzec), ale tylko w sytuacji, kiedy nie zdążyliśmy zrobić tego jesienią. Wtedy też musimy pamiętać, aby nie łączyć nawozów wapniowych z fosforowymi, siarczanowymi i potasowymi, które mogą być zastosowane dopiero 3-4 tyg. po wapnowaniu.

Zanim przystąpimy do zabiegu, musimy też dobrać odpowiedni dla naszej gleby nawóz. Jeśli w ogrodzie posiadamy glebę lekka, zdecydujmy się na nawozy wapniowe wolno działające (wapno węglowe np. kreda nawozowa, dolomit), które nadają się nie tylko na lekkie, ale też na wszystkie inne gleby.

Jeśli natomiast dysponujemy glebą ciężką, możemy również wybrać wapno szybko działające (np. wapno tlenkowe). Nie jest ono jednak odpowiednie dla gleb lekkich, gdyż zbyt szybko zmienia ich pH podłoża i szkodzi jego strukturze oraz pożytecznym mikroorganizmom.

Po zastosowaniu nawozu wapniowego, musimy też pamiętać o wymieszaniu go z wierzchnią warstwą ziemi (ok. 20 cm), gdyż pozostawiony na powierzchni nie przyniesie pożądanego efektu, a może nawet być szkodliwy. Wapnowana ziemia nie powinna być też mokra, dlatego zabieg przeprowadźmy w ciepły, suchy i bezwietrzny dzień, zabezpieczając usta przed wdychaniem drobinek pyłu maseczką.

Ziemię o odczynie zasadowym szczególnie lubią: lawenda, wyżlin większy (lwie paszcze), dzwonki, goździki, juki, macierzanki, sasanki, zawilce, przebiśniegi. Z drzew i krzewów natomiast m.in.: bukszpan, budleja Dawida, perukowiec podolski, rokitnik, buk pospolity, klon jawor, judaszowiec.