Już w styczniu można zadbać o to, żeby latem nasz ogród i balkon był pełen kwiatów. W tym miesiącu przygotowujemy pierwsze rozsady. Ma to swoje zalety i wady. Niewątpliwą zaletą jest to, że uzyskamy dużo kwiatów znacznie mniejszym kosztem, niż gdybyśmy kupowali gotowe sadzonki. Natomiast wadą – że musimy w ich przygotowanie włożyć więcej czasu i pracy. Trzeba także mieć odpowiednie warunki, czyli przede wszystkim sporo miejsca, które będzie bardzo jasne oraz ciepłe.
Warto wiedzieć, że większość wymienionych niżej roślin można siać nie tylko w styczniu, ale także lutym, a nawet marcu, ale jeśli zależy nam na ich wczesnym kwitnieniu, zacznijmy jak najwcześniej. Sprawdź, jakie kwiaty i jak siać w styczniu.
Begonia stale kwitnąca
Z wysiewem begonii stale kwitnących nie należy zwlekać – najlepszy termin to właśnie styczeń. Nasiona wysiewa się powierzchniowo, następnie lekko przysypuje cienką warstwą piasku. Pojemnik można nakryć folią lub szybą. Begonie najlepiej wschodzą w temperaturze 20-22°C, pierwsze kiełki powinny pojawić się po około 20 dniach. Kiedy rośliny będą miały po dwa-trzy liście właściwe, należy je przepikować (powtarzamy to w marcu oraz około połowy kwietnia).
Heliotrop peruwiański
Heliotropy można wysiewać od stycznia do marca. Przed siewem nasiona należy przechłodzić – przez tydzień przetrzymać w temperaturze 1-5°C. Następnie umieszczamy je na podłożu i lekko dociskamy. Należy im zapewnić temperaturę w granicach 20-25°C. Siejąc heliotropy trzeba uzbroić się w cierpliwość, bo zaczną kiełkować po około 4 tygodniach.
Lobelia przylądkowa
Ten gatunek lobelii można wysiewać na rozsady od stycznia do marca, na wschody trzeba poczekać około 2 tygodni. Nasion nie trzeba przykrywać podłożem, natomiast doniczką warto nakryć folią lub szkłem. Lobelie najlepiej podlewać przez podsiąkanie. Siewki wymagają pikowania, ale trzeba to robić delikatnie.
Pelargonie (rabatowe i bluszczolistne)
Pelargonie należą do tych gatunków, dla których najlepszym terminem na siew jest właśnie styczeń. Zakwitną dopiero po pół roku! Jednak warto wiedzieć, że rośliny uzyskane w ten sposób są mocniejsze, zdrowsze i odporniejsze niż pozyskane z sadzonek pędowych (to najbardziej popularny sposób rozmnażania tych roślin). Przed wysiewem nasiona należy namoczyć w wodzie o temperaturze pokojowej (przez 12-24 godzin). Nasiona lekko przysypuje się piaskiem, a pojemnik nakrywa folią. Trzeba im zapewnić temperaturę 20-25°C, zaczną wschodzić po 7-10 dniach. Pikujemy je, kiedy mają 2-3 liście.
Uwaga: w przypadku pelargonii najlepiej kupić nasiona, bo będą one wstępnie przygotowane do siewu (skaryfikowane).
Petunia ogrodowa
Te kwiaty możemy posiać w styczniu lub lutym. Nasiona umieszcza się na podłożu, a lekko przysypuje, już kiedy zaczną kiełkować, czyli po 10-14 dniach. Petunie są dość podatne na choroby grzybowe, więc warto zastosować wysterylizowane podłoże, nie należy też nakrywać doniczek folią. Petunie pikuje się dwukrotnie.
Uwaga: petunie bywają fantastycznie ubarwione, jednak jeśli siejemy nasiona samodzielnie zebrane, nie ma pewności, że nowe rośliny będą wyglądały identycznie (dotyczy to również innych roślin). Jeśli zależy nam na konkretnym wyglądzie lub kolorze - kupmy odpowiednie nasiona.
Szałwia błyszcząca
Szałwię błyszczącą można siać na rozsady od stycznia do marca, choć najbardziej polecanym terminem jest luty. Nasion nie przykrywa się podłożem, wystarcza im temperatura 16-20°C. Wschody mogą pojawić się już po 7 dniach (ale także po 3 tygodniach).
Werbena ogrodowa
Z siewem werbeny na rozsady nie musimy się spieszyć – mamy czas nawet do marca. Ale trzeba wiedzieć, że wschodzą one dość długo, bo nawet około 30 dni. Wystarcza im temperatura 18-20°C. Werbeny pikuje się, kiedy mają 2-3 liście, a po 2-3 tygodniach warto uszczknąć ich wierzchołki, żeby ładnie rozkrzewiły się.
Żeniszek meksykański
Żeniszki można siać od stycznia do marca. Nasiona lekko przysypuje się piaskiem, pojemnik warto nakryć folią. Pierwsze kiełki powinny pojawić się już po tygodniu. Optymalna temperatura to 20-22°C. Wymaga pikowania (kiedy ma 2-3 liście), a w późniejszym okresie warto uszczknąć wierzchołek, żeby się rozkrzewił.
Pory
To wprawdzie nie kwiaty, ale już w połowie stycznia można wysiać pory na wczesny zbiór. Nasiona delikatnie przysypuje się podłożem, a doniczkę nakrywa folią. Porom wystarcza temperatura 15-20°C (optymalna to 16°C). Pierwsze kiełki powinny pojawić się po 1-12 dniach.
Styczniowe rozsady – temperatura i światło
W styczniu dni są jeszcze krótkie i często pojawia się problem z niedostatkiem światła. Dlatego rozsady trzeba umieścić w jak najjaśniejszym miejscu, np. na południowym parapecie. Tak wcześnie wysiane rośliny warto też doświetlać specjalną lampą do roślin (typu LED GROW) – niestety „zwyczajne” lampy nie spełnią zadania, bo roślinom trzeba zapewnić światło o odpowiedniej barwie (czerwonej i niebieskiej). Lampy ledowe o takich właśnie diodach nie są obecnie dużym wydatkiem (są też energooszczędne), więc jeśli poważnie myślimy o wczesnej uprawie roślin, warto przemyśleć ich zakup.
Większość rozsad lubi też dość wysoką temperaturę. Jeśli stawiamy je na zimnym parapecie (kamień, lastryko), podłóżmy pod doniczki np. styropian. W domowych warunkach dobrze też sprawdzają się mini szklarenki, które mogą mieć podgrzewane dno.
O czym jeszcze pamiętać, robiąc rozsady:
- podłoże – do robienia rozsad najlepiej wykorzystać gotowe podłoże przeznaczone do tego celu. Można także zastosować mieszankę odkwaszonego torfu, piasku i ziemi liściowej (w równych proporcjach)
- wilgoć – roślinom trzeba zapewnić stale wilgotne podłoże, ale nie może ono być mokre. W pojemnikach muszą być otwory odpływowe; jeśli doniczki są nakryte folią lub szybą trzeba ją zdjąć, kiedy pojawią się kiełki
- podlewanie – wody dostarczamy delikatnie zraszając podłoże lub przez podsiąkanie (wlewając ją do podstawki).
Pikowanie roślin
Większość wysianych roślin należy przepikować. Oznacza to, że wybieramy najsilniejsze siewki i przesadzamy je do pojedynczych doniczek. Wynika to z faktu, że najczęściej nasiona siejemy gęściej, niż jest to korzystne dla późniejszego wzrostu roślin (nie wszystkie nasiona wykiełkują). W dodatku niektóre rośliny mają bardzo drobne nasiona i trudno je wysiewać pojedynczo. Rośliny o wyjątkowo drobnych nasionach najczęściej wymagają dwukrotnego pikowania - za pierwszym razem przesadza się siewki kępkami, a potem już podrośnięte siewki.
Warto pamiętać, że wszystkie rośliny najpierw wypuszczają dwa (lub jeden) tzw. liścienie, które najczęściej mają owalny kształt, a dopiero potem pojawiają się liście właściwe, które wyglądają jak liście danej rośliny. Z pikowaniem należy poczekać, aż każda siewka będzie miała 2-4 liście właściwe.
Hartowanie i sadzenie roślin z rozsady
Wszystkie wyżej wymienione rośliny (poza porami) sadzi się do gruntu po 15 maja, kiedy minie ryzyko przymrozków. Jednak rośliny trzeba wcześniej przygotować na zewnętrzne warunki i zahartować. Na kilkanaście dni przed wysadzeniem roślin pomieszczenie, gdzie znajdują się sadzonki coraz dłużej wietrzmy (początkowo w dzień, potem można także przez noc). Po kilku dniach warto je wynieść na dwór (w miejsce osłonięte przed silnym słońcem i wiatrem), ale na noc schować. Kolejny etap to pozostawienie na noc. Cały proces powinien trwać ok. 10-14 dni. Oczywiście zwracajmy uwagę na pogodę i nie wystawiajmy roślin np. na przymrozki.