Spis treści
Wilec ziemniaczany, czyli pnącze z tropików
Wilec ziemniaczany (Ipomoea batatas) znany nazywany też batatem lub słodkim ziemniakiem to pochodzące z tropikalnych rejonów Ameryki bylinowe pnącze, które w swoim naturalnym środowisku dorasta do ok. 6 m długości i pięknie kwitnie.
W naszym klimacie roślina nie osiąga tak dużych rozmiarów (długość pędów ok. 2-3 m) i rzadko zakwita, ale w dobrych warunkach może wspaniale się rozwijać, przez cały sezon zdobiąc nasze balkony, tarasy i ogrody. Jego ozdobą są duże liście, które mają różne kształty oraz kolory. Szczególnie atrakcyjnie prezentują się wilce o ciemnych liściach, które są świetnym uzupełnieniem kompozycji kwiatowych.
Jakie warunki trzeba zapewnić wilcom ziemniaczanym?
Wilce ziemniaczane to naprawdę piękne rośliny, ale jeśli chcemy cieszyć się ich urodą przez cały sezon, musimy zapewnić im odpowiednie warunki uprawowe. Z racji swojego pochodzenia wilce lubią ciepło i słońce, dlatego najlepiej czują się w miejscach osłoniętych od wiatru i słonecznych. Ze względu na intensywny wzrost, powinny mieć też zapewnione żyzne, przepuszczalne i stale lekko wilgotne podłoże o obojętnym lub lekko kwaśnym odczynie pH.
W sezonie należy je też systematycznie dokarmiać, najlepiej nawozami dla pnączy (odmiany o ciemnych liściach preferują nawozy o zwiększonej ilości potasu).
Kompozycje z wilcami – w donicach i na rabatach
Mimo iż wilce ziemniaczane to rośliny dość wymagające i w naszym klimacie jednoroczne (nie tolerują mrozów), warto podjąć się ich uprawy, gdyż mogą być doskonałą ozdobą balkonów, tarasów i ogrodów. Wspaniale prezentują się w wiszących donicach, w towarzystwie pelargonii, petunii, margerytek (złocień właściwy), heliotropów, bakopy, koleusów, scewoli czy wilczomlecza „Diamond Frost”.
W ogrodzie mogą być natomiast wykorzystywane jako rośliny okrywowe lub element wielogatunkowych kompozycji z udziałem żurawek, starców popielnych, aksamitek, smagliczek, lawendy czy koleusów.
Bulwy wilców, czyli słodkie ziemniaki z własnej uprawy
W naszym kraju wilce ziemniaczane to przede wszystkim rośliny ozdobne, jednak w swojej ojczyźnie traktowane są raczej jako rośliny użytkowe, uprawiane dla swoich wartościowych i jadalnych bulw o słodkim miąższu. Ze względu na panujący w Polsce klimat, trudno wyhodować je we własnym ogrodzie, gdyż lubią ciepło i potrzebują sporo światła (ok. 10-12 godzin słońca dziennie).
Jeśli jednak zapewnimy im odpowiednie warunki uprawy, możemy doczekać się własnych bulw, choć pewnie nie będą tak dorodne jak w kraju pochodzenia. Rośliny wykopuje się wtedy jesienią i sprawdza, czy bulwy urosły na tyle, aby nadawały się do jedzenia.
UWAGA: Zanim jednak zdecydujemy się przygotować z nich smaczną potrawę, upewnijmy się, że faktycznie pochodzą od słodkiego ziemniaka, gdyż nie wszystkie bataty to rośliny jadalne. Ich odmiany ozdobne oraz odmiany gorzkie, mogą zawierać w swoich tkankach substancje szkodliwe, dlatego pozyskanych z nich bulw lepiej nie próbować. Można wprawdzie obrać je ze skórki i wystawić na słońce, które zneutralizuje resztę toksyn.
Jednak nie warto eksperymentować z własnym zdrowiem i lepiej zdecydować się na dużo pewniejsze i bezpieczniejsze bataty ze sklepu, które z założenia mają przeznaczenie spożywcze. Wiosną można kupić je w markecie i posadzić w donicy, a po 15 V przesadzić do ogrodu. Jeśli uda się nam wyhodować z nich własne bataty, bez obaw możemy przygotować z nich smaczne i oryginalne potrawy.
Jakie odmiany wilca wybrać?
Do niedawna wilec ziemniaczany uprawiany był głównie w postaci gatunku o klapowanych, jasnozielonych liściach, jednak ze względu na duże walory ozdobne, doczekał się kilku ciekawych i wyjątkowo atrakcyjnych odmian, wśród których na uwagę zasługują m in.:
- „Purple” - liście bardzo mocno powcinane, 5-klapowe, ciemne, purpurowe, z wyraźnie widocznym żyłkowaniem, dł. ok. 70-80 cm,
- „Bronze” - liście trójkątne, brązowo-miedziane),
- „Light Green” - liście 3 klapowe, mocno powcinane, żółto-zielone, dł. ok. 70-80 cm,
- „Marguerite” - liście duże, trójkątne, słabo powcinane, żółto-zielone, dł. ok. 60-70 cm,
- „Blocky” - liście duże, mocno powcinane, 5-klapowe, fioletowo-zielone,
- „Black Tone” - liście ciemne, purpurowo-fioletowe, duże, nieklapowane, sercowate.