Bataty, czyli słodkie ziemniaki. Jak je wykorzystać i jakie mają właściwości

Zdążyliśmy się już przyzwyczaić, że na półkach sklepowych coraz częściej znajdujemy warzywa i owoce, dotąd nam nieznane. I choć zwykle wzbudzają naszą ciekawość, obawiamy się po nie sięgnąć bo nie bardzo wiemy, jak smakują, czym są i jak je wykorzystać.

Do takich egzotycznych nowinek należy między innymi tropikalny odpowiednik naszego ziemniaka czyli batat. Jest on zgrubiałą bulwą rośliny nazywanej wilcem ziemniaczanym i w krajach swojego pochodzenia stanowi ważny składnik diety. Zanim jednak zdecydujemy się na jego zakup, powinniśmy bliżej go poznać, bo chociaż wyglądem nieco przypomina ziemniaka, bardzo różni się od niego smakiem.

Bulwa batata jest owalna, gruba, mięsista, wydłużona i pokryta kremową, fioletową lub różową skórką, pod którą kryje się dość twardy miąższ, w kremowym, żółtym, pomarańczowym, czerwonym lub filetowym kolorze. Barwa miąższu nie ma dużego wpływu na smak warzywa, ale decyduje o ilości zawartych w nim składników.

Najbardziej wartościowe są bataty fioletowe, w których znajduje się mnóstwo antocyjanów, chroniących nasz organizm przed działaniem wolnych rodników, zmniejszających ryzyko pojawienia się nowotworów, poprawiających funkcjonowanie mózgu i wspomagających układ krwionośny oraz serce.

Odmiany o czerwonym i pomarańczowym miąższu to natomiast źródło likopenu, który podobnie jak antocyjany chroni nasz organizm przed rozwojem nowotworów (w tym głównie raka prostaty) i wzmacnia układ sercowo-naczyniowy.

Najpopularniejsze bataty pomarańczowe, to z kolei skarbnica karotenoidów (w tym głównie witaminy A i luteiny), które mają zbawienny wpływ na naszą skórę, włosy i paznokcie, a także wzmacniają oczy i poprawiają działanie narządu wzroku.

Bez względu jednak na to, jaki mają kolor, wszystkie jadalne bataty są bardzo zdrowe i bogate w minerały (m.in.: potas, fosfor, wapń, magnez, sód), witaminy (m.in. C, A, K, B) oraz inne składniki takie jak np. kwas foliowy, błonnik, białko czy fitosterole. Z tego względu warto wprowadzić je do swojej diety, mimo iż mają zaskakujący smak i w naszej kuchni są nowością wcześniej jednak poszukajmy ciekawych przepisów na przyrządzenie warzywa, gdyż wtedy lepiej docenimy jego smak.

Najprostszym sposobem na smaczną potrawę z batatów jest wykonanie z nich frytek. Obraną bulwę wystarczy pokroić w grube słupki, lekko posolić, skropić oliwą, umieścić na blasze w piekarniku nagrzanym do ok. 220º C i piec ok. 25-30 minut (najlepiej z termoobiegiem). Przed pieczeniem frytki można też posypać sproszkowaną papryką lub ulubionymi ziołami.

Innym prostym sposobem na bataty jest przygotowanie z nich smacznego puree. Obrane warzywa należy ugotować w lekko osolonej wodzie, a następnie dobrze rozgnieść z masłem i odrobiną mleka. Aby smak puree był bogatszy, można dodać do niego ugotowaną i zmiksowaną marchewkę oraz przyprawy i zioła np. gałkę muszkatołową, paprykę w proszku, tymianek.

Z batatów można również przygotować oryginalne zupy takie jak np. egzotyczna zupa-krem. Aby ją przyrządzić, należy ugotować obrane ze skóry bataty w bulionie wraz z marchewką, korzeniem pietruszki i selerem, a następnie dodać kilka plasterków imbiru i doprawić sokiem z limonki, solą, pieprzem i curry. Po przestygnięciu warzywa bledniemy i zaprawiamy mleczkiem kokosowym.

To jednak nie koniec możliwości batatów, gdyż mogą być one też podstawą oryginalnego gulaszu lub sosu do makaronu. Dobrze smakują także w postaci placków, zapiekanek czy potrawki. Nadają się też do faszerowania i grillowania. Można przyrządzać z nich również pasztety i pasty do chleba.

Mimo swojego nietypowego smaku bataty są bardzo uniwersalne i dobrze komponują się z innymi warzywami (np. marchewką, cukinią, pomidorami, selerem naciowym, kukurydzą) i przyprawami (np. papryką w proszku, cynamonem, tymiankiem, curry), dlatego z pewnością można znaleźć dla nich zastosowanie w każdej kuchni.

Warto jednak pamiętać, że chociaż w marketach spożywczych znajdziemy wyłącznie zdrowe i jadalne odmiany batata, istnieją także odmiany (gorzkie i ozdobne), których bulwy zawierają niebezpieczne toksyny, dlatego warzyw lepiej nie pozyskiwać z niewiadomego źródła.