Kielichowiec – z arboretum do ogrodu
W naszych ogrodach coraz częściej pojawiają się rośliny, które do niedawna spotykaliśmy głównie w ogrodach botanicznych lub arboretach. Swoją oryginalnością zwracają na siebie uwagę i mogą stać się największa atrakcją ogrodu, ale zanim podejmiemy się ich uprawy, powinniśmy najpierw poznać ich wymagania. Jedną z takich atrakcyjnych ciekawostek, do niedawna prawie nieznanych, a obecnie coraz chętniej uprawianych jest między innymi kielichowiec.
Kielichowiec wonny o kwiatach jak magnolia
Rodzaj, do którego należy kielichowiec, skupia zaledwie kilka gatunków, ale najbardziej popularny spośród nich jest kielichowiec wonny. Roślina ma formę okazałego (wys. ok. 2-3 m), rozłożystego krzewu, o dość luźnym pokroju i wytwarza duże, gładkie, zielone, jajowate, od spodu lekko owłosione liście, gęsto pokrywające sztywne pędy. Jesienią, przed opadnięciem liści, krzew przebarwia się na intensywnie żółty kolor, stając się w tym czasie jednym z najpiękniejszych, barwnych akcentów w ogrodzie.
Oprócz liści, ozdobą rośliny są również nieduże, ale bardzo oryginalne kwiaty. Na pędach pojawiają się późną wiosną (maj, czerwiec) i mają ciemną, bordowo-czerwono-brązową barwę oraz oryginalny kształt (nieco przypominający kształt kwiatów magnolii), a także nietypowe, wąskie, sztywne i lekko owłosione płatki.
Co ciekawe kwiaty nie są zapylane przez pszczoły czy motyle, jak większość innych roślin w ogrodzie, ale przez chrząszcze. Wyjątkową cechą kielichowca wonnego jest też wyraźny, korzenno-owocowy aromat, wydzielany przez kwiaty i korę szczególnie intensywnie w gorące dni lub w momencie uszkodzenia rośliny (np. złamania pędu, zgniecenia liści, zadrapania kory).
Przedstawiamy też: Kielichowiec zachodni o czekoladowych kwiatach - kuzyn kielichowca wonnego
Odmiany kielichowca wonnego
Oprócz czystego gatunku, w szkółkach i ogrodach można czasem spotkać także ciekawe odmiany ozdobne krzewu, do których należą m.in.
- „Purpureus” - liście jesienią przebarwiają się na pomarańczowo-bordowy kolor, kwitnienie bardzo obfite,
- „Ferox” - płatki kwiatów jaśniejsze niż u gatunku, w czasie przekwitania nie brązowieją, liście węższe, pokrój bardziej kompaktowy, roślina osiąga ok. 1,5 m wys.,
- „Athens” - rzadka odmiana o bardzo nietypowym, żółto-zielono-kremowym kolorze kwiatów.
Krzew ozdobny, ale trujący
Uroda kielichowca wonnego nie jest jednak całkiem niewinna, gdyż w jego tkankach znajdują się toksyczne związki takie jak cyjanowodór (liście) czy kalikantyna (nasiona), przez które roślina jest trująca. Wprawdzie podziwianie jej z daleka niczym nam nie grozi, ale prace wokół niej lepiej wykonywać w rękawicach ochronnych.
Pod żadnym pozorem nie wolno też spożywać żadnej części krzewu, ani samodzielnie przygotowywać z niego preparatów leczniczych (dawniej wykorzystywano kielichowce do celów leczniczych), gdyż może się to dla nas skończyć poważanymi problemami ze zdrowiem.
Jak uprawiać i pielęgnować kielichowiec wonny
Jeśli jednak będziemy wiedzieli, jak z rośliną postępować, bez obaw możemy podjąć się jej uprawy. Musimy jednak pamiętać, że gatunek pochodzi z cieplejszych rejonów świata (południowo-wschodnie rejony Stanów Zjednoczonych), dlatego jest dość wymagający. Oczekuje ciepłego, osłoniętego od wiatru, słonecznego lub półcienistego stanowiska oraz dość żyznej, próchniczej, umiarkowanie wilgotnej gleby, o obojętnym lub lekko kwaśnym odczynie pH.
Kielichowiec wonny nie jest też zbyt odporny na niskie temperatury. Znosi wprawdzie mrozy do -25ºC, ale w chłodniejszych rejonach kraju lub na zbyt przewiewnych stanowiskach może przemarzać, dlatego w takich miejscach warto osłonić go na zimę włókniną.
Kielichowiec nie rośnie zbyt szybko, ale po kilku latach jego pokrój może stać się zbyt luźny i „nieporządny”, dlatego wiosną, po kwitnieniu warto co jakiś czas wykonać cięcie odmładzające lub korygujące, które przywraca roślinie ładny wygląd i zagęszcza pędy.
Kielichowiec wonny w ogrodzie
Mimo iż kielichowiec wonny uprawiany jest jeszcze stosunkowo rzadko, z pewnością warto się nim zainteresować, bo może stać się jedną z najciekawszych roślin w ogrodzie. Pięknie wygląda na eksponowanym stanowisku jako soliter (np. w pobliżu altany lub na tle trawnika), ale równie dobrze prezentuje się też w ogrodach japońskich lub orientalnych. Może stanowić też ciekawy element kompozycji rabatowej. Jego kwiaty możemy też zerwać i wysuszyć, a następnie wykorzystać do stworzenia zapachowego potpourri.
