Jak uprawiać kielichowiec wonny – pachnący i kwitnący krzew

W naszych ogrodach coraz częściej pojawiają się rośliny, które do niedawna spotykaliśmy głównie w ogrodach botanicznych lub arboretach. Swoją oryginalnością zwracają na siebie uwagę i mogą stać się największa atrakcją ogrodu, ale zanim podejmiemy się ich uprawy, powinniśmy najpierw poznać ich wymagania. Jedną z takich atrakcyjnych ciekawostek, do niedawna prawie nieznanych, a obecnie coraz chętniej uprawianych jest między innymi kielichowiec.

Rodzaj, do którego należy kielichowiec, skupia zaledwie kilka gatunków, ale najbardziej popularny spośród nich jest kielichowiec wonny. Roślina ma formę okazałego (wys. ok. 2-3 m), rozłożystego krzewu, o dość luźnym pokroju i wytwarza duże, gładkie, zielone, jajowate, od spodu lekko owłosione liście, gęsto pokrywające sztywne pędy. Jesienią, przed opadnięciem liści, krzew przebarwia się na intensywnie żółty kolor, stając się w tym czasie jednym z najpiękniejszych, barwnych akcentów w ogrodzie.

Oprócz liści, ozdobą rośliny są również nieduże, ale bardzo oryginalne kwiaty. Na pędach pojawiają się późną wiosną (maj, czerwiec) i mają ciemną, bordowo-czerwono-brązową barwę oraz oryginalny kształt (nieco przypominający kształt kwiatów magnolii), a także nietypowe, wąskie, sztywne i lekko owłosione płatki.

Co ciekawe kwiaty nie są zapylane przez pszczoły czy motyle, jak większość innych roślin w ogrodzie, ale przez chrząszcze. Wyjątkową cechą kielichowca wonnego jest też wyraźny, korzenno-owocowy aromat, wydzielany przez kwiaty i korę szczególnie intensywnie w gorące dni lub w momencie uszkodzenia rośliny (np. złamania pędu, zgniecenia liści, zadrapania kory).

Przedstawiamy też: Kielichowiec zachodni o czekoladowych kwiatach - kuzyn kielichowca wonnego

Oprócz czystego gatunku, w szkółkach i ogrodach można czasem spotkać także ciekawe odmiany ozdobne krzewu, do których należą m.in.

• „Purpureus” - liście jesienią przebarwiają się na pomarańczowo-bordowy kolor, kwitnienie bardzo obfite,
• „Ferox” - płatki kwiatów jaśniejsze niż u gatunku, w czasie przekwitania nie brązowieją, liście węższe, pokrój bardziej kompaktowy, roślina osiąga ok. 1,5 m wys.,
• „Athens” - rzadka odmiana o bardzo nietypowym, żółto-zielono-kremowym kolorze kwiatów.

Uroda kielichowca wonnego nie jest jednak całkiem niewinna, gdyż w jego tkankach znajdują się toksyczne związki takie jak cyjanowodór (liście) czy kalikantyna (nasiona), przez które roślina jest trująca. Wprawdzie podziwianie jej z daleka niczym nam nie grozi, ale prace wokół niej lepiej wykonywać w rękawicach ochronnych.

Pod żadnym pozorem nie wolno też spożywać żadnej części krzewu, ani samodzielnie przygotowywać z niego preparatów leczniczych (dawniej wykorzystywano kielichowce do celów leczniczych), gdyż może się to dla nas skończyć poważanymi problemami ze zdrowiem.

Jeśli jednak będziemy wiedzieli, jak z rośliną postępować, bez obaw możemy podjąć się jej uprawy. Musimy jednak pamiętać, że gatunek pochodzi z cieplejszych rejonów świata (południowo-wschodnie rejony Stanów Zjednoczonych), dlatego jest dość wymagający. Oczekuje ciepłego, osłoniętego od wiatru, słonecznego lub półcienistego stanowiska oraz dość żyznej, próchniczej, umiarkowanie wilgotnej gleby, o obojętnym lub lekko kwaśnym odczynie pH.

Kielichowiec wonny nie jest też zbyt odporny na niskie temperatury. Znosi wprawdzie mrozy do -25ºC, ale w chłodniejszych rejonach kraju lub na zbyt przewiewnych stanowiskach może przemarzać, dlatego w takich miejscach warto osłonić go na zimę włókniną.

Kielichowiec nie rośnie zbyt szybko, ale po kilku latach jego pokrój może stać się zbyt luźny i „nieporządny”, dlatego wiosną, po kwitnieniu warto co jakiś czas wykonać cięcie odmładzające lub korygujące, które przywraca roślinie ładny wygląd i zagęszcza pędy.

Mimo iż kielichowiec wonny uprawiany jest jeszcze stosunkowo rzadko, z pewnością warto się nim zainteresować, bo może stać się jedną z najciekawszych roślin w ogrodzie. Pięknie wygląda na eksponowanym stanowisku jako soliter (np. w pobliżu altany lub na tle trawnika), ale równie dobrze prezentuje się też w ogrodach japońskich lub orientalnych. Może stanowić też ciekawy element kompozycji rabatowej. Jego kwiaty możemy też zerwać i wysuszyć, a następnie wykorzystać do stworzenia zapachowego potpourri.