Firletka kwiecista i chalcedońska. Jak uprawiać te kwiaty ogrodowe

Jeśli potrzebujemy do ogrodu rośliny o ażurowym pokroju lub wyrazistych, jaskrawych kwiatach, firletka powinna spełnić nasze oczekiwania. Z kilkudziesięciu gatunków firletek uprawianych jest zaledwie kilka, w tym głównie firletka kwiecista i chalcedońska. Choć obie rośliny należą do jednego rodzaju, diametralnie się od siebie różnią, dlatego zanim zdecydujemy się na ich uprawę, powinniśmy poznać je nieco bliżej.

Firletka kwiecista to dość wysoka, dorastająca do ok. 80-100 cm krótkowieczna bylina lub roślina dwuletnia o lekkim, ażurowym pokroju. Roślina tworzy liczne, silnie rozgałęzione, wzniesione pędy. Tworzy dwa rodzaje liści: liście odziomkowe, które są duże, pofalowane na brzegach i zebrane w rozetę oraz liście pędowe, które są mniejsze, i wyrastają parami z węzłów na pędach.

Zarówno pędy jak i liście mają szaro-srebrzystą barwę i całe pokryte są miękkim, wełnistym kutnerem, dzięki czemu wyglądają bardzo atrakcyjnie. Prawdziwą ozdobą rośliny są jednak pojawiające się latem (czerwiec-sierpień) duże, pięciopłatkowe, płaskie kwiaty, zebrane na szczytach pędów w luźne, wierzchotkowe kwiatostany. Kwiaty mają zwykle intensywny, amarantowo-różowy kolor, ale u odmian mogą być też białe (np. „Alba”).

Firletka kwiecista to idealna roślina do uprany w ogrodach wiejskich i naturalistycznych. Bardzo ładnie prezentuje się posadzona w dużych grupach, ale może też tworzyć ciekawe kompozycje rabatowe z innymi roślinami np. krwawnikami, pysznogłówkami, szałwiami, czyśćcem wełnistym, kocankami, lawendą, gaurą, przetacznikiem kłosowym, a nawet różami. Ciekawie wygląda też w ogrodach skalnych, a jej kwiaty nadają się do cięcia.

Firletka kwiecista jest gatunkiem rodzimym i w naszym klimacie radzi sobie całkiem dobrze. Jest odporna na mróz (tylko w najzimniejszych rejonach kraju może podmarzać) i wytrzymała na suszę, ale do prawidłowego rozwoju potrzebuje słonecznego stanowiska i żyznej, przepuszczalnej, dobrze zdrenowanej, lekko wilgotnej gleby (nie lubi jednak nadmiaru wody w podłożu).

Jeśli w czasie kwitnienia będą z niej usuwane przekwitłe kwiatostany, wytworzy więcej nowych pąków kwiatowych i będzie dłużej kwitła.

Firletka kwiecista doskonale rozmnaża się przez wysiew, ale daje też obfity samosiew, dlatego raz posadzona w ogrodzie, może pozostać w nim na długie lata. Jeśli nie odpowiada nam miejsce, w którym wyrosły samosiejki, możemy je przesadzić, wybierając dla nich bardziej odpowiednie stanowisko.

Zupełnie inaczej wygląda drugi z gatunków czyli firletka chalcedońska. Jest byliną trwałą, która na odpowiednim stanowisku ładnie i mocno się rozrasta. Czasami może stać się nawet ekspansywna, dlatego dobrze jest kontrolować jej rozwój i w miarę potrzeby usuwać nadmiar roślin.

Firletka chalcedońska podobnie jak poprzedni gatunek jest dość wysoka, bo może dorastać do ok. 1-1,2 m wysokości. Nie tworzy jednak rozgałęzionej kępy, ale pojedyncze, wzniesione, sztywne pędy, zwieńczone jaskrawoczerwonymi, gwiazdkowatymi kwiatami, zebranymi w niewielkie baldachy. U odmian kwiaty mogą być też różowe jak u „Rosea” lub białe jak u „Alba”. Firletka chalcedońska kwitnie od czerwca do września.

Podobnie jak jej firletka kwiecista, roślina posiada szerokie, wydłużone, zebrane w rozetę liście odziomkowe oraz mniejsze liście łodygowe, które jednak nie są srebrzysto-szare, ale zielone. Razem z pędami są też szorstko owłosione.

Ten gatunek firletki jest bardziej efektowny i może być mocnym akcentem na rabacie. Doskonale wygląda w kompozycji z innymi bylinami, szczególnie o kwiatach w kontrastowym kolorze np. fioletową ostróżką ogrodową, żółtymi krwawnikami czy różowymi floksami wiechowatymi, ale także z przetacznikami kłosowymi, rudbekiami czy goździkami brodatymi. Jej kwiaty nadają się też do cięcia.

Roślina ma podobne wymagania jak poprzedni gatunek, dlatego oczekuje słonecznych lub lekko pócienistych stanowisk i żyznej, przepuszczalnej, umiarkowanie wilgotnej gleby. Dobrze znosi mróz i przejściową suszę. Po przekwitnieniu jaj kwiaty także należy usuwać, dzięki czemu będzie dłużej i obficiej kwitła. Roślina doskonale rozmnaża się przez wysiew nasion (daje obfity samosiew) lub przez wiosenny podział rozrośniętych egzemplarzy.