Jeśli posiadamy w ogrodzie cienisty zakątek, z którym nie bardzo wiemy co zrobić, jarzmianka większa (Astrantia major) powinna pomóc nam rozwiązać problem.
Jak wygląda i kwitnie jarzmianka
Jarzmianka idealnie nadaje się na zacienione, wilgotne rabaty, które przez cały sezon zdobi atrakcyjnymi, odziomkowymi, dużymi, głęboko powcinanymi, osadzonymi na długich ogonkach liśćmi.
Jarzmianka zakwita wczesnym latem (czerwiec-lipiec, czasem powtarza kwitnienie pod koniec lata). Ma urokliwe, półokrągłe, puszyste kwiatostany, otoczone u podstawy wąskimi podkwiatkami (okrywami), które przypominają wydłużone płatki. W czasie kwitnienia roślina dorasta do ok. 60-90 cm wysokości, ale ma subtelny, ażurowy wygląd.
Ciekawe odmiany jarzmianki
Czysty gatunek jarzmianki rzadko bywa jednak uprawiany w ogrodach (częściej spotyka się go w stanie naturalnym na łąkach i polanach), gdyż dużo bardziej atrakcyjne są jego liczne odmiany ozdobne, różniące się głównie wysokością oraz wielkością i barwą kwiatów. Do ciekawszych należą m.in.
- ciemnoczerwona „Ruby Wedding”,
- biała „Snow Star”,
- ciemnoróżowa „Primadonna”,
- czerwono-bordowa „Moulin Rouge”,
- jasnoróżowa „Roma”,
- jasnoróżowa z biało obrzeżonymi liśćmi „Sunningdale Variegated”
- ciemnoróżowa z pstrymi liśćmi „Star of Magic”.
Z jakimi roślinami posadzić jarzmiankę
Jarzmianka większa w ogrodzie z powodzeniem może tworzyć atrakcyjne kompozycje z innymi roślinami cieniolubnymi, gdyż dobrze wygląda w towarzystwie funkii, bruner wielkolistnych, hortensji, żurawek, bergenii czy paproci.
Ładnie komponuje się też z roślinami preferującymi widniejsze stanowiska jak np. przywrotnik, mikołajek, pysznogłówka, szałwia, naparstnica czy bodziszek, wtedy jednak musi mieć zapewnione stale wilgotne podłoże (więcej światła potrzebują szczególnie odmiany jarzmianki o pstrych liściach).
Roślina doskonale wygląda także w jednogatunkowych grupach na tle trawnika, ogrodzenia lub ściany domu.Wyższe odmiany nadają się też na kwiat cięty i do suszenia, a niższe do uprawy w pojemnikach na balkonach i tarasach.
Uprawa jarzmianki
Jarzmianka większa to jednak roślina nie tylko bardzo atrakcyjna i pięknie kwitnąca, ale też łatwa w uprawie, dlatego nawet początkujący ogrodnicy nie powinni mieć z nią większych problemów. O ile tylko ma zapewnione półcieniste stanowisko i żyzną, próchniczą, stale wilgotną, ale przepuszczalną glebę, dobrze się rozwija i rozrasta, z roku na rok tworząc coraz ładniejszą, gęstą kępę.
Roślina zniesie też bardziej słoneczne stanowiska, ale tylko wtedy, gdy będzie miała zapewnione stale wilgotne podłoże (nie służy jej jednak woda stagnująca w pobliżu korzeni).
Odporność na mróz, choroby oraz nawożenie jarzmianki
Jarzmianka w naszym klimacie jest dostatecznie mrozoodporna, dlatego nie wymaga zimowego okrycia, z wyjątkiem młodych roślin, które przed pierwszą zimą warto osłonić gałązkami stroiszu. Rzadko też pada ofiarą chorób i szkodników, dlatego nie potrzebuje ochrony chemicznej.
Przyda się jej natomiast nawożenie w sezonem wegetacyjnym nawozami wieloskładnikowymi (nawożenie nawozami zawierającymi azot należy zakończyć najpóźniej w połowie lipca). Roślina będzie też wdzięczna za ściółkowanie podłoża np. torfem lub korą, które ograniczą parowanie wody i rozwój chwastów.
Jak rozmnażać jarzmiankę
Rozmnażanie jarzmianki, podobnie jak jej uprawa, także nie jest szczególnie trudne. Rośliny można pozyskać z siewu nasion zaraz po zbiorze (łatwo tracą zdolność kiełkowania) lub przez podział dorosłych egzemplarzy.
Pierwszy sposób jest bardzo efektywny, ale rośliny otrzymane z siewek mogą nie powtórzyć cech odmianowych, dlatego jeśli zależy nam na ich zachowaniu, lepiej pozyskajmy młode rośliny dzieląc rozrośnięte egzemplarze mateczne wiosną lub jesienią.
Sadzonki możemy także kupić u producenta lub w sklepie ogrodniczym i wysadzić je do gruntu wczesną wiosną (marzec/kwiecień).
Sprawdź: Jak uprawiać sasanki w ogrodzie
Dlaczego warto ścinać przekwitłe kwiaty jarzmianki
Uprawiając jarzmiankę warto też pamiętać, że roślina lubi dawać obfity samosiew, dlatego w sprzyjających warunkach może stać się inwazyjna. Aby uniknąć jej niekontrolowanego rozprzestrzeniania się po ogrodzie, powinniśmy ścinać przekwitające kwiatostany, zanim zawiążą zawiązać i rozsiać nasiona. Taki zabieg nie tylko pomoże ograniczyć samosiew, ale też będzie sprzyjał powtórnemu kwitnieniu roślin w drugiej połowie lata.
