Rodzaj do którego należą kukliki, skupia ponad 50 gatunków roślin, ale w uprawie spotyka się zaledwie kilka z nich i to zwykle w postaci odmian ozdobnych.
Maj i czerwiec z kuklikami
Najpopularniejszym i najchętniej uprawianym gatunkiem jest kuklik szkarłatny, który dorasta do ok. 30-40 cm i tworzy niewielkie rozety ładnych, zielonych, karbowanych na brzegach, nieparzystopierzastych liści, w całości pokrytych włoskami. Jego nieduże, kolorowe kwiaty, przypominające wyglądem kwiaty pięciornika, pojawiają się na szczytach wzniesionych, słabo rozgałęzionych, czerwonobrązowych, omszonych łodyżek.
Kukliki kwitną w maju i zdobią ogród do końca czerwca (roślina czasem powtarza kwitnienie w drugiej połowie lata). Kwiaty najczęściej są pojedyncze i mają jaskrawo pomarańczową barwę, ale u odmian mogą być też czerwono-pomarańczowe, czerwone, żółte, łososiowe lub różowe.
Równie popularnym gatunkiem uprawnym jest też mieszańcowy kuklik ogrodowy, który ma większe, zwykle pełne kwiaty w różnych kolorach (m.in. żółte, czerwone, pomarańczowe, kremowe i dwubarwne np. żółto-pomarańczowe).
Warto też zwrócić uwagę na kuklika odmiany "Bohema Pink" PRB. To nowość na rynku, wprowadzona w 2020 r. i wyróżniona w Konkursie Roślin Nowości (organizowanym przez Agencję Promocji Zieleni i Związek Szkółkarzy Polskich). Ta odmiana wcześnie kwitnie (kwiecień-maj) i ma duże, półpełne, intensywnie różowe kwiaty.
Jak uprawiać kuklik szkarłatny i ogrodowy
Oba gatunki kuklików są bylinami o podobnych wymaganiach uprawowych i zastosowaniach. Preferują słoneczne stanowiska oraz żyzne, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne gleby. W czasie okresu wegetacyjnego lubią być też dokarmiane wieloskładnikowymi nawozami dla roślin kwitnących, dzięki którym lepiej się krzewią i obficiej kwitną.
Ze względu na wczesną porę kwitnienia, doskonale prezentują się w towarzystwie innych, wiosennych kwiatów takich jak niezapominajki, szafirki czy pierwiosnki. Znakomicie wyglądają również na skalniakach lub w dużych grupach na rabatach naturalistycznych.
Oba kukliki dość dobrze znoszą niskie temperatury i nie wymagają zimowego okrycia, ale lepiej nie sadzić ich w najchłodniejszych rejonach kraju.
Jak rozmnażać kukliki
Rośliny nie są trudne w uprawie, ale też łatwe do rozmnożenia. Młode sadzonki najprościej uzyskać przez:
- podział dorosłych egzemplarzy wczesną wiosną (w kwietniu),
- pobranie latem sadzonek łodygowych (sierpień-wrzesień),
- wiosenny wysiew nasion wprost do gruntu.
Kuklik zwisły – dekoracyjny przez cały sezon
Mniej popularnym i rzadziej spotykanym w ogrodach kuklikiem jest natomiast kuklik zwisły, będący krótkowieczną byliną (po ok. 3-4 latach uprawy wymaga odmłodzenia). Roślina tworzy podobne liście jak dwa poprzednie gatunki, ale rozwija całkiem inne kwiaty, które na pędach pojawiają się stosunkowo wcześnie, bo już pod koniec kwietnia.
Ich dzwonkowate, zwisające do dołu główki w czerwonawym kolorze (u odmian również białe lub jasnoróżowe), rozwijają się na szczytach wzniesionych, słabo rozgałęzionych, sztywnych, czerwonawo-brązowych łodyżek i utrzymują się na nich do końca maja. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w oryginalne, puszyste owocostany, dlatego roślina pozostaje dekoracyjna przez cały sezon.
Kuklik zwisły ma nieco inne wymagania od poprzednich gatunków, gdyż preferuje półcieniste stanowiska i żyzne, przepuszczalne, stale wilgotne gleby. Dobrze rośnie w pobliżu oczek wodnych i sprawdza się w roli obwódki rabatowej.
Kuklik chilijski o pełnych kwiatach
Równie rzadkim, choć niezwykle atrakcyjnym kuklikiem jest też kuklik chilijski. Roślina jest wyższa od poprzednich gatunków (wys. ok. 60 cm) i tworzy większe, często pełne kwiaty w różnych kolorach (np. czerwone u odmiany „Feuerball” lub żółte u odmiany „Lady Stratheden”). Kuklik chilijski preferuje słoneczne, ciepłe stanowiska i żyzne, próchnicze, umiarkowanie wilgotne gleby.
Doskonale wygląda w dużych grupach na rabacie naturalistycznej, ale nadaje się też do tworzenia kompozycji z innymi gatunkami. Jego duże, wysokie kwiaty mogą być też wykorzystywane na kwiat cięty, a rośliny sadzone w donicach na balkonach i tarasach.
Polecamy również: Aksamitki - kwiaty dla zabieganych i początkujących
Kuklik pospolity, czyli pożyteczne zioło
Warto wiedzieć, że oprócz ozdobnych odmian kuklika, na uwagę zasługuje również dziki kuklik pospolity. Roślina jest szczególnie ceniona przez zielarzy, którzy chętnie pozyskują z niej surowiec zielarski, gdyż korzeń i młode pędy tego gatunku posiadają właściwości lecznicze (wykazują min. działanie przeciwbólowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwpierwotniakowe oraz wzmacniające).
