Jesień w ogrodzie. Oto plan prac ogrodowych na październik i późną jesień. Jak zadbać o ogród by dobrze przetrwał zimę i rozkwitł wiosną?

Październik to przede wszystkim miesiąc porządków w ogrodzie, ale też sadzenia drzew i krzewów liściastych. Można też posiać kwiaty i warzywa z myślą o następnym sezonie. Oto, czym koniecznie trzeba zająć się w październiku, a także późniejszą jesienią.

Październik to dobry czas na sadzenie drzew i krzewów liściastych - zarówno owocowych, jak i ozdobnych. Uwaga: dotyczy to krzewów i drzew liściastych, które zrzucają na zimę liście. Gatunki zimozielone sadzi się we wrześniu lub wiosną.

Nie obawiajmy się, że rośliny nie zdążą się ukorzenić. Sadzenie jesienne jest nawet korzystniejsze dla roślin, które wiosną we właściwym dla siebie momencie rozpoczną wegetację i nie będą tak wrażliwe na wysychanie.

W październiku można sadzić prawie wszystkie drzewa i krzewy owocowe. Wyjątkiem są gatunki o mniejszej odporności na mróz, takie jak grusze, morele, czy brzoskwinie. Z ich sadzeniem lepiej poczekać do wiosny. Październik to też dobry termin na sadzenie róż.

Październik jest miesiącem, gdy bezpiecznie możemy jeszcze przesadzać i rozsadzać rośliny. To dobry moment na rozsadzanie roślin, które można rozmnażać wegetatywnie i zbyt bujnie rozkrzewiały się na swoim stanowisku. Należą do nich między innymi  funkie, tawułki i rośliny skalne oraz zioła takie jak oregano, tymianek czy lubczyk. Nie zaleca się rozsadzania roślin w trakcie kwitnienia.

Do połowy października można też sadzić większość roślin cebulowych. Chodzi tu przede wszystkim o wiosenne kwiaty, takie jak tulipany, hiacynty, krokusy, szafirki. Nieco wcześniej, bo na początku października, powinniśmy zakończyć sadzenie lilii zimujących w gruncie oraz irysy cebulowe. Ale warto też posadzić inne cebule - np. czosnek jadalny oraz cebulę dymkę.

Ale w październiku musimy też wykopać cebule i bulwy kwiatów, które nie są odporne na mróz. Należą do nich przede wszystkim gladiole (mieczyki), kanny, dalie czy krokosmie. Ich cebule przechowujemy do wiosny.

W październiku można też posiać niektóre warzywa i kwiaty - oczywiście już z myślą o kolejnym sezonie. Przez cały październik można siać szpinak (odmiany zimowe) oraz roszponkę. W drugiej połowie miesiąca można jeszcze siać koperek (wykiełkuje wiosną).

Można tez posiać kwiaty, których nasiona zimują w gruncie. Należą do nich m.in. popularne kosmosy podwójnie pierzaste,  (onętki), nagietki, ostróżki ogrodowe, maczki kalifornijskie, czarnuszki, czy chabry bławatki.

Przenosimy do pomieszczeń rośliny doniczkowe, takie jak rośliny cytrusowe, palmy czy kaktusy, które sezon letni spędziły w ogrodzie. Uważajmy by nie wnieść wraz z nimi szkodników, jeśli takie na nich znajdziemy wykonajmy ostatnie opryski jeszcze w ogrodzie.

Wnosimy do pomieszczeń kwitnące rośliny doniczkowe takie jak fuksje, pelargonie, datury (Jeśli fuksje lub pelargonie rosły w gruncie, przesadzamy je do doniczek). Te rośliny przechowujemy je w jasnych, chłodnych i przewiewnych pomieszczeniach, trochę podlewamy. Skracamy dość mocno rośliny, które odbiją na wiosnę. W kwietniu z nowo wytworzonych odrośli, możemy pobrać materiał do rozmnażania wegetatywnego.

W październiku i listopadzie warto też przeprowadzić opryski drzew owocowych przeciw różnym chorobom i szkodnikom. Będą one skuteczniejsze niż zabieg przeprowadzony tylko wiosną. Dokładne terminy wykonywania oprysków zależy i od gatunku drzewa i choroby, a wyznaczają go nie daty w kalendarzu, ale stan drzewa - niektóre wykonuje się po opadnięciu liści, inne - krótko przed tym. Dokładne informacje o jesiennych opryskach drzew (gatunki, choroby, terminy, preparaty) - znajdują się tutaj.

Październik to też bardzo dobry miesiąc na prace związane z odczynem ziemi. Jest on o tyle ważny, że sporo roślin wymaga ziemi zasadowej, albo kwaśnej, są też rośliny, które preferują pH zbliżone do obojętnego. Jeśli odczyn ziemi bardzo odbiega od wymagań roślin, nie będą one dobrze rosły (np. różaneczniki nie udadzą się na glebach zasadowych).

Na początek warto sprawdzić, jaką ziemię mamy. Można to zrobić np. za pomocą kwasomierza glebowego (kupuje się je w sklepach ogrodniczych). Potem, w zależności od tego, jaką ziemię mamy i jakie rośliny chcemy uprawiać, można przeprowadzić albo wapnowanie, albo zakwaszenie ziemi. Ponieważ niektóre preparaty stosuje nawet na pół roku przed posadzeniem roślin, warto to zrobić właśnie jesienią.

• Regularnie kosimy trawę, póki jeszcze rośnie (czasem nawet w listopadzie).
• Zbieramy nasiona kwiatów i ziół by pozyskać materiał na następny sezon. Nasiona najlepiej przechowywać w papierowych torebkach. Zadbajmy o właściwe opisanie zebranych nasion z uwzględnieniem nazwy rośliny i koloru jej kwiatów.
• W październiku przycina się także niektóre drzewa i krzewy - stąd dowiesz się jakie i jak to zrobić
• Jeśli jesień jest sucha, to w październiku i listopadzie (aż do mrozów) należy podlewać drzewa i krzewy, które na zimę zachowują liście i igły.
• Kończymy sprzątanie rabat z pozostałości roślin. Pamiętajmy, żeby chorych nie dawać na kompost!
• Grabimy, grabimy, grabimy. Opadłe liście warto usuwać przede wszystkim ze ścieżek i trawników. W naturalnych ogrodach można je pozostawiać pod drzewami i krzewami. Liście (jeśli tylko rośliny są zdrowe) najlepiej przeznaczyć na kompost lub zrobić ziemię liściową.

• Zabezpieczamy przed działaniem niskich temperatur drzewa i krzewy wrażliwe. Usypujemy kopczyki z ziemi lub gałązek wokół krzewów takich jak róże, hortensje ogrodowe, powojniki. Różaneczniki, laurowiśnie i inne ciepłolubne gatunki zimozielone osłaniamy w całości lub, jeśli są posadzone w pojemnikach, przenosimy do domu.
• Szczególnie wrażliwe drzewa ozdobne lub owocowe otulamy chochołami ze słomy, zabezpieczając ich pień przed mrozem.
• Krzewy pienne, róże, porzeczki agrest mogą przemarzać w miejscu szczepienia, czyli na wysokości gdzie kończy się ich „nóżka”. Dla bezpieczeństwa lepiej osłonić tę część rośliny słomą lub jutą.
• Zabezpieczamy iglaki związując ich gałęzie, by nie łamały się pod ciężarem śniegu.
• Kończymy zbierać owoce i warzywa – najbardziej odporne na lekkie przymrozki są warzywa kapustne.
• Zabezpieczamy po pierwszych przymrozkach świeżo posadzone byliny i rośliny cebulowe, rośliny zimozielone i rozety roślin dwuletnich. Używamy do tego gałązek drzew iglastych.
• Po pierwszych przymrozkach zbieramy owoce dzikiej róży, nadają się one na przetwory i wina. Zawierają dużo witaminy C.

Sprawdź: Jak nie popełniać błędów przy okrywaniu roślin na zimę

Przede wszystkim jednak cieszmy się ostatnimi promieniami jesiennego słońca i możliwością spędzania czasu w ogrodzie.