Szafran, czarnuszka i nasturcja: egzotyczne przyprawy z ogródka

Ewa Brodowska
Niektóre przyprawy, na pozór egzotyczne, możemy uzyskać z własnego ogródka. Również najdroższą z nich, czyli szafran.
Niektóre przyprawy, na pozór egzotyczne, możemy uzyskać z własnego ogródka. Również najdroższą z nich, czyli szafran. Makamuki0 - pixabay.com
Z kupieniem przeróżnych przypraw nie ma problemu, ale czyż nie przyjemniej mieć je z własnego ogródka? Podpowiadamy, jak wyhodować szafran, "czarny kminek" i pyszny odpowiednik kaparów.

Wiele przypraw ma bardzo długą i ciekawą historię. Są wśród nich rośliny, które bez trudu możemy uprawiać w ogrodach, a poza walorami smakowymi, mają też dekoracyjne.

Szafran, czyli krokus

Szafran – jest jedną z najdroższych na świecie przypraw, niekiedy był dosłownie na wagę złota – płacono za niego tyle złota, ile ważył. Szafran znany jest od tysiącleci – zbierany był w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie. Przypisywano mu magiczne znaczenie, jest też uważany za afrodyzjak. Szafran nadaje potrawom żółtą barwę i oryginalny, delikatny smak.

Ta egzotyczna przyprawa to po prostu... krokus siewny (Crocus sativus), zwany też krokusem jesiennym. Krokus siewny, na ciemnozielonych zielonych liściach ma dwa białe paski, wytwarza kwiaty w różnych odcieniach fioletu, a także białe i żółte. Wewnątrz kwiatów widoczne są trzy pręciki oraz słupek, zakończony ciemnopomarańczowym znamieniem – to właśnie cenna przyprawa. Szafran jest uprawiany na dużą skalę w południowej Europie, lecz również w Polsce są możliwe drobniejsze zbiory. Krokus siewny sadzi się w sierpniu, a kwitnie we wrześniu-październiku. Jako przyprawę zbiera się znamiona, wraz z częścią słupka.

Szafran dobrze wzrasta w miejscach nasłonecznionych, odpowiada mu gleba próchnicza. Młode sadzonki wymagają delikatnego podlewania.

UWAGA: jeśli w ogrodzie mamy zimowity, uważajmy, żeby pomylić tych roślin. Zimowity są trujące! Zimowity mają kwiaty podobne do krokusów, ale w przeciwieństwie do nich nie są one otoczone liśćmi, nie wytwarzają też "szafranowych" znamion.

"Czarny kminek" - czarnuszka na rabatę i kanapkę

Inną rośliną, nadającą oryginalny smak potrawom czarnuszka. Czarnuszka bywa nazywana „czarnym kminkiem” i podobnie jak szafran, jest stosowana od bardzo dawna (wzmianki o niej pojawiają się m.in. w Biblii). W Polsce do niedawna była ona mało popularna, ale coraz częściej można ją spotkać jako dodatek do pieczywa, czy serów.

Odmiany czarnuszki – siewna i damasceńska (Nigella sativa i Nigella damascena) wytwarza łodygi o wysokości 20-40 cm, o delikatnych, pierzastych liściach. Wytwarzają białe lub niebieskie kwiaty (pięciopłatkowe, występują też odmiany pełnokwiatowe).

Po ich przekwitnięciu na łodydze powstają efektowne mieszki, kryjące czarne nasiona. Jako przyprawę – i środek leczniczy – stosuje się nasiona. Można dodawać je do pieczywa, przetworów z warzyw, a także serów. Z nasion czarnuszki siewnej wytwarzany jest także olejek eteryczny. Sama roślina wygląda w ogródku bardzo dekoracyjnie – zarówno kiedy kwitnie, jak i wtedy, gdy ma owoce.

Czarnuszkę wysiewa się z nasion w drugiej połowie kwietnia. Odpowiadają jej miejsca nasłonecznione oraz lekko wilgotna gleba. Roślina ta jest bardzo prosta w uprawie, nie wymaga podlewania i jest odporna na ataki szkodników. Mieszki czarnuszki można ścinać od lipca do końca września. Zebrane nasiona należy dobrze oczyścić i wysuszyć.

Sposób na kapary - wykorzystaj nasturcję

Coraz popularniejszą przyprawą, czy dodatkiem do potraw, stają się kapary, czyli zaprawione odpowiednio pąki kapara ciernistego. O ile kapar jest rośliną raczej ciepłolubną, o tyle „kapary” można też uzyskać ze swojskiej i pospolitej nasturcji (Tropaeolum majus).

Z tą różnicą, że zaprawia się nie pąki, tylko zielone owoce tej rośliny. Zamarynowane w zalewie z wody i octu z dodatkiem soli, cukru i przypraw, smakują bardzo podobnie. A z nasturcji można także wykorzystać liście i kwiaty jako dodatek do sałatek, serów i jajek – mają pikantny, lekko chrzanowy posmak.

Nasturcja również ma właściwości lecznicze – przede wszystkim antybakteryjne i wzmacniające (kwiaty zawierają dużo witaminy C). Nasturcja powinna być umieszczana w miejscach nasłonecznionych oraz w żyznej glebie. Nie wymaga podlewania i źle znosi zbyt dużą wilgotność. Nasiona wysiewa się bezpośrednio do gruntu w drugiej połowie maja.

Marynowane owoce nasturcji znakomicie zastępują kapary. Jadalne i smaczne są również jej kwiaty i liście.
Marynowane owoce nasturcji znakomicie zastępują kapary. Jadalne i smaczne są również jej kwiaty i liście. Katarzyna Laszczak

Jak zbudować dom i się nie rozwieść? Zobacz 3 sposoby NA

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na e-ogrodek.pl e-ogrodek.pl
Dodaj ogłoszenie