Hibiskusy, czyli ketmie, mają sporo gatunków. W przyrodzie występuje ich ponad 200, w Polsce w uprawie najczęściej spotyka się trzy. A jednak bywają problemy ze stwierdzeniem, jakiego hibiskusa mamy. A to ważne, bo różnią się one bardzo pod względem i biologii i wymagań uprawowych.
Część hibiskusów jest drzewkami lub krzewami. Inne są roślinami zielnymi (ich pędy zanikają na zimę). Niektóre z powodzeniem możemy uprawiać w ogrodzie, a inne – tylko w doniczce. Jeszcze inne możemy wypić w herbacie. Wszystkie „nasze” hibiskusy (ketmie) łączy jedno – oszałamiająco piękne kwiaty.
Hibiskus czy ketmia?
Na początek jeszcze słowo o nazwie tych roślin. Występują one pod dwiema nazwami, które najczęściej są używane wymiennie – są to: ketmia oraz hibiskus. Jednak bywa, że w odniesieniu do niektórych gatunków dana nazwa jest bardziej popularna. Dlatego mamy np. ketmię syryjską, ale hibiskusa bagiennego.
Hibiskus do ogrodu, czyli ketmia syryjska
Ketmia syryjska (Hibiscus syriacus) jest krzewem, który możemy uprawiać w ogrodzie. Naturalnie występuje m.in. w Chinach, ale do Europy przybyła za pośrednictwem Persji i Syrii i stąd jej nazwa.
Ketmia syryjska, pomimo że pochodzi z nieco cieplejszego klimatu, dobrze radzi sobie w naszych ogrodach. Trzeba jednak sadzić ją w ciepłych miejscach, a na zimę zabezpieczyć przed mrozem. Ketmia syryjska kwitnie przez całe lato. Wytwarza kwiaty średniej wielkości, pojedyncze lub pełne. Najczęściej są one białe, albo w odcieniach różu i fioletu. To właśnie jej kwiaty najbardziej przypominają swojskie malwy.
Ketmia syryjska jest krzewem, co oznacza, że ma zdrewniałe pędy, które nie zanikają na zimę (zrzuca tylko liście).
Ketmia syryjska - podstawowe wymagania:
- miejsce dla ketmii syryjskiej – słoneczne i osłonięte od wiatru,
- ziemia dla ketmii syryjskiej – żyzna, przepuszczalna o lekko kwaśnym odczynie,
- podlewanie ketmii syryjskiej – umiarkowane (nie lubi ani zalania, ani przesuszenia),
- nawożenie ketmii syryjskiej – regularne przez cały sezon, np. nawozami do roślin kwitnących,
- przycinanie ketmii syryjskiej – wiosną każdego roku.
Inny hibiskus do ogrodu, czyli hibiskus bagienny (bylinowy)
Kolejnym hibiskusem, który możemy uprawiać w ogrodzie jest hibiskus bagienny (Hibiscus moscheutos). Jego inne nazwy to: ketmia bagienna oraz hibiskus bagienny. W odróżnieniu od ketmii syryjskiej nie pochodzi z Azji, ale Ameryki Północnej.
A jeszcze większą różnicą między tymi roślinami, jest to, że hibiskus bagienny jest byliną. Oznacza to, że jego pędy zanikają na zimę i wyrastają ponownie dość późną wiosną.
Hibiskus bagienny dorasta do ok. 1,5 metra i wytwarza jedne z największych kwiatów, jakie mogą pojawić się w naszym ogrodzie. Ich średnica może sięgać nawet ponad 20 cm!
Podobnie jak ketmia syryjska, hibiskus bylinowy nieźle radzi sobie z mrozem, ale ma zimę również wymaga okrycia (szczególnie w pierwszym sezonie po posadzeniu). Miejsca dla hibiskusa bagiennego również musi być słoneczne i zaciszne.
Podstawowe wymagania hibiskusa bagiennego (bylinowego):
- miejsce dla hibiskusa bylinowego – nasłonecznione i koniecznie osłonięte od wiatru,
- ziemia dla hibiskusa bylinowego – przepuszczalna, żyzna, o lekko kwaśnym odczynie,
- podlewanie hibiskusa bylinowego – regularne: czysty gatunek wprawdzie rośnie na terenach podmokłych, ale w uprawie w naszych warunkach nie lubi stojącej wody; jednak nie znosi też przesuszenia,
- nawożenie hibiskusa bylinowego – regularne od maja; można stosować nawozy do roślin kwitnących; uwaga – w sierpniu trzeba zaprzestać jego nawożenia,
- przycinanie hibiskusa bylinowego – nie wymaga (jedynie przed przykryciem na zimę można ściąć jego pędy).
Hibiskus róża chińska
Hibiskus zwany chińską różą (Hibiscus rosa-sinensis) to niemal symbol egzotycznego, tropikalnego kwiatu. Jego kwiaty rzeczywiście często występują w reklamach czy filmach, w których pojawia się motyw „tropikalnego raju”. I taka tropikalna piękność może się znaleźć w naszym mieszkaniu, bo w przeciwieństwie do dwóch poprzednich ten hibiskus nie jest mrozoodporny. Chińską różę można uprawiać tylko w doniczkach.
Hibiskus róża chińska ma duże kwiaty – najbardziej klasycznym kolorem jest czerwony, ale mogą być też pomarańczowe, żółte, białe, łososiowe, a nawet dwubarwne.
Podstawowe wymagania hibiskusa róży chińskiej:
- miejsce dla hibiskusa róży chińskiej – jasne i ciepłe, ale nie może być wystawiony na bezpośrednie słońce (na parapecie może stać np. za firanką); lato może spędzić na zewnątrz (w miejscu, gdzie promienie słoneczne są rozproszone i jest ono osłonięte przed wiatrem oraz deszczem); zimą korzystna dla niego jest nieco niższa temperatura (ok. 16°C), ale koniecznie z dobrym dostępem światła,
- ziemia dla hibiskusa róży chińskiej – przepuszczalna, żyzna, o lekko kwaśnym odczynie,
- podlewanie hibiskusa róży chińskiej – ziemia powinna być stale wilgotna (ale nie może być mokra); do podlewania najlepiej używać przegotowanej i odstanej wody (lub deszczówki); lubi zraszanie, ale nie wolno moczyć pąków i kwiatów,
- nawożenie hibiskusa róży chińskiej – od wiosny do jesieni stosujemy nawóz do roślin kwitnących,
- przycinanie hibiskusa róży chińskiej – młodym różom chińskim wczesną wiosną skraca się pędy, żeby roślina ładnie się rozkrzewiła; starszym – można skracać pędy wg potrzeb (również wczesną wiosną).
5 rzeczy, które trzeba wiedzieć o hibiskusach (wszystkich)
- Kwiaty ketmii są rozwinięte przez 1-2 dni. Jednak rośliny wytwarzają ich na tyle dużo, kwitną przez cały czas.
- Hibiskusy nie lubią dotyku – mogą stracić pąki kwiatowe. Dlatego hibiskusów ogrodowych lepiej nie sadzić przy ścieżkach itp., a domowych – dotykać bez potrzeby.
- Jeśli liście hibiskusa lekko zaczynają zwisać i tracić połysk, to znak, że trzeba je koniecznie podlać!
- Ketmie nie przepadają za nadmiarem azotu w nawozach – lepiej zasilać je takimi, które mają zrównoważony udział azotu, fosforu i potasu. A najkorzystniejsze są nawozy z przewagą fosforu i potasu. Taki skład mają nawozy do roślin kwitnących.
- Hibiskusy lubią lekko kwaśne podłoże, dlatego absolutnie nie stosujmy do nich domowych nawozów na bazie skorupek z jajek!
Hibiskus do herbaty
Hibiskusy spotykamy nie tylko w ogrodach i doniczkach, ale także bardzo wielu herbatach smakowych. Występują one tam pod nazwą „malwa sudańska”. Są to suszone kielichy kwiatów ketmii szczawiowej (Hibiscus sabdariffa). Mają orzeźwiający smak i wysoką zawartość m.in. witaminy C.