Rozmnażanie drzew i krzewów z sadzonek
Samodzielne rozmnażanie krzewów to najtańszy sposób na pozyskanie nowych roślin do ogrodu. Krzewy można rozmnażać na dwa sposoby:
- generatywnie - za pomocą nasion,
- wegetatywnie - przez podział, sadzonki pędowe, odkłady i szczepienie.
Dzięki rozmnażaniu z nasion uzyskamy dużo sadzonek, ale różniących się wyglądem od rośliny matecznej, jeśli więc zależy nam na konkretnych cechach odmianowych, zdecydujmy się na rozmnażanie wegetatywne, pozwalające uzyskać potomstwo o takim samym wyglądzie jak roślina mateczna.
Najczęściej stosowaną formą rozmnażania wegetatywnego jest rozmnażanie za pomocą sadzonek. Pozyskuje się je z dorosłych roślin, ścinając fragment zdrowego pędu z 2-3 dorodnymi pączkami. Pędy przeznaczone do sadzonkowania nie mogą być chore, słabe i cienkie, ani zakończone kwiatostanami.
W zależności od rodzaju pędu, z którego pobierane są sadzonki, dzieli się je na trzy rodzaje: zielne, półzdrewniałe i zdrewniałe. Każdy rodzaj sadzonki pozyskuje się w inny sposób i w innym terminie.
W ukorzenianiu wszystkich sadzonek, pomogą specjalne preparaty tzw. ukorzeniacze czyli roślinne stymulatory wzrostu.
| Węzły to zgrubienia na łodydze, z których wyrastają liście i pędy. Pąki - zawiązki pędów, liści i kwiatów. |
Jak przygotować sadzonki zielne
Sadzonki zielne pobiera się z roślin w czasie wegetacji - termin zależy od tego, czy rozmnażamy krzewy, które zaczynają wegetację wcześnie, czy później. Właściwy czas pobierania sadzonek zielnych to:
- maj-czerwiec - krzewy wcześnie rozpoczynające wegetację jak np. lilaki czy tawuły,
- koniec czerwca - połowa sierpnia - krzewy późniejsze.
Taką sadzonkę pobiera się obcinając fragment pędu wierzchołkowego z 2-3 węzłami i co najmniej 2-3 pąkami (długość ok. ok. 5-10 cm) lub odłamując pęd boczny wraz z piętką (szybciej się ukorzenia).
Z sadzonki usuwa się dolne liście, pozostawiając 2-3 pary górnych, co sprzyja ukorzenianiu i zapobiega gniciu najniżej położonych liści. Pęd, z którego pobierana jest sadzonka nie może być zdrewniały, ale na tyle silny i sztywny, by przy mocniejszym zgięciu pękał. Pędy słabe, jasnozielone i cienkie, które po zgięciu wyginają się, ale nie pękają, nie nadają się do rozmnażania, gdyż szybko zgniją.
Jakie krzewy rozmnaża się z sadzonek zielnych
Za pomocą sadzonek zielnych rozmnaża się głównie krzewy zrzucające liście na zimę takie jak np. hortensje, berberysy, budleje Dawida, krzewuszki, forsycje, irgi, lilaki, kaliny, pięciorniki krzewiaste, pigwowce, tawuły, jaśminowce, derenie (biały, rozłogowy, świdwa) czy ligustry. Jest to również doskonały sposób na rozmnażanie pnączy (np. bluszczu, winobluszczu, milinu, powojników) i niektórych bylin np. pelargonii, begonii).
Jak przygotować sadzonki półzdrewniałe
Kolejnym rodzajem sadzonek są sadzonki półzdrewniałe. Pobiera się je z pędów, które w dolnej części są już częściowo zdrewniale, ale w górnej nadal pozostają zielone (nie mogą być delikatne i wiotkie).
Sadzonki półzdrewniałe pozyskuje się pod koniec wegetacji danej rośliny (zwykle na od końca lipca do początku września), ścinając fragment pędu długości ok. 15-20 cm tuż pod węzłem. Sadzonki półzdrewniałe w czasie ukorzeniania umieszcza się w nieogrzewanym tunelu foliowym, który zapobiega ich wysychaniu (na okres zimy muszą zostać zabezpieczone przed mrozem).
Jakie krzewy rozmnaża się z sadzonek półzdrewniałych
Za pomocą sadzonek półzdrewniałych, rozmnaża się głównie krzewy zimozielone takie jak np. bukszpan, trzmielina Fortune’a, hebe, suchodrzew czy laurowiśnia wschodnia.
Jak przygotować sadzonki zdrewniałe
Krzewy można też rozmnażać za pomocą sadzonek zdrewniałych. Ten rodzaj sadzonek pobiera się z roślin późną jesienią lub wczesną zimą (w okresie spoczynku roślin), ścinając tuż pod węzłem zdrewniały fragment pędu długości ok. 15-25 cm i grubości ok. 1-1,5 cm (grubsze pędy źle się ukorzeniają) i obcinając jego wierzchołek.
Dolne cięcie powinno być wykonane prostopadle do osi pędu, górne natomiast może być skośne. Prawidłowo przygotowana sadzonka powinna mieć 2-3 silne pąki i co najmniej 2 węzły. Gotowe sadzonki wiąże się w pęczki, dołuje w wilgotnym piasku, a następnie przechowuje do wiosny w chłodnym pomieszczeniu (ok. 0-4°C).
Sadzonki zdrewniałe można też pobrać też pod koniec zimy (luty) i przetrzymać je w lodówce, zawinięte w wilgotny materiał oraz folię. Sadzonki wysadzamy wczesną wiosną (marzec) wprost do gruntu, zabezpieczając je przed wyschnięciem warstwą trocin.
Jakie krzewy rozmnaża się z sadzonek zdrewniałych
Za pomocą sadzonek zdrewniałych rozmnaża się większość krzewów ozdobnych - m.in.: róże, forsycje, trzmieliny, ligustry, hortensje, budleje.
