Spis treści
Podbiałami wiosna się zaczyna. Jak wygląda, kiedy kwitnie i gdzie rośnie podbiał?
Podbiał jest jedną z roślin, której kwitnienie uważa się za początek przedwiośnia. Żółte kwiatki podbiału często wychylają się spomiędzy łat śniegu. Osadzone na łuskowatej łodyżce koszyczki przypominają stokrotki, są jednak jednolicie żółte (z nieco ciemniejszym „oczkiem”). Podbiał zaczyna kwitnąć już w lutym (czasem marcu, w zależności od pogody). Kiedy kwiaty przekwitną, zamieniają się w „dmuchawce”, a ich nasiona rozsiewają się z wiatrem po okolicy.
Podbiał chętnie rośnie nawet na niezbyt żyznych glebach. Niestraszne mu ciężkie gliny, a także kamieniste i żwirowe podłoże. Porasta łąki, brzegi przydrożnych rowów i pobocza. Podbiał może się pojawić także na ogrodowym trawniku, czy grządkach i wtedy jest traktowany jako uciążliwy chwast, którego należy się pozbyć. Warto jednak zastanowić się nad swoim podejściem do podbiału, bo to niezwykle skuteczny lek na kaszel.
Jakie właściwości ma podbiał?
Liście podbiału zaczynają wyrastać, kiedy przekwitają kwiaty. Mają okrągławo-sercowaty kształt (do niego nawiązują ludowe nazwy podbiału: ośla stopa, końskie kopyto) i wyrastają pojedynczo na niezbyt grubych łodygach. Liście są dość grube i mięsiste, z wierzchu ciemnozielone, a od spodu pokryte szarawym „meszkiem” (bardzo młode liście mogą być nim pokryte całe).
I to właśnie liście podbiału zawierają całe bogactwo składników, które sprawiają, że podbiał idealnie działa na gardło, a także kaszel, szczególnie suchy. Są to garbniki, flawonoidy, cholina, olejek eteryczny. Nieco słabsze działanie mają kwiaty podbiału.
Dowiedz się więcej: Jakie działanie lecznicze ma podbiał i na co pomaga? Sprawdź, jak stosować to zioło
Odwar i napar z liści podbiału pobudza odkrztuszanie, a także ułatwia je. Ma on charakterystyczną lekko śluzowatą konsystencję, ale śluzy to jedne cennych składników liści podbiału. Doskonale łagodzą podrażnienia m.in. gardła. Napar z liści podbiału warto stosować przy stanach zapalnych górnych dróg oddechowych, krtani i jamy ustnej.
Kiedy zbierać podbiał?
Kwiaty podbiału zbiera się, gdy kwitną, a więc w lutym-marcu. Kilka tygodni później przychodzi czas na zbiór liści. Robi się to późniejszą wiosną i na początku lata (najlepsza pora na zbiór to maj-czerwiec). Należy je zbierać, kiedy są młode – latem pokrywają się one ciemnymi plamami, takich liści już nie zbieramy.
Pamiętajmy, żeby pozyskiwać rośliny, które rosną w niezanieczyszczonych miejscach (oczywiście te przydrożne odpadają zupełnie). Najlepiej zbierać je w słoneczne, suche dni.
Polecamy też: Miodunka pięknie kwitnie i ma lecznicze właściwości. Sprawdź, jak ją uprawiać i wykorzystać
Jak suszyć podbiał?
Zebrane liście (i kwiaty) bez łodyżek należy wysuszyć, np. rozłożone pojedynczą warstwą na pergaminie, w suchym i przewiewnym miejscu. Uwaga – nie suszmy ziół w miejscach nasłonecznionych. Można też wykorzystać suszarkę lub piekarnik, ale nie dawajmy wyższej temperatury niż 40 st. C. Susz przechowujemy w suchych miejscach, bez dostępu światła np. w papierowych torebkach, ceramicznych pojemnikach itp.
Jak stosować podbiał?
Podbiał najczęściej stosuje się jako odwar. Jego sporządzenie jest bardzo łatwe – wystarczy łyżkę wysuszonych i pokruszonych liści zalać ciepłą wodą (ok. 350 ml – trochę więcej niż szklanka), podgrzać do wrzenia i gotować przez kilka minut. Potem odcedzamy liście i pijemy odwar kilka razy dziennie (3-5), dzieląc go na kilka porcji. Można również stosować napar z podbiału. Robi się go, zalewając łyżkę suszu wrzątkiem i parząc przez kilka minut.
Liście podbiału w tej postaci można też stosować do robienia okładów w przypadku stłuczeń i siniaków. Odwar z kwiatów może służyć do przemywania twarzy (działa korzystnie na tłustą skórę), a także jako środek na wypryski i plamki wątrobowe.
UWAGA: liści podbiału nie powinno się stosować dłużej niż przez 6 tygodni.
Wewnętrznie w ogóle nie powinny go stosować kobiety w ciąży i karmiące, a także dzieci poniżej 12 roku życia.
Trzeba także zwrócić uwagę na preparaty z podbiałem (w tym pastylki na gardło), dostępne w aptekach i sklepach.