Pyszniące się na rabacie jaskrawymi kolorami najeżone, pomponiaste kwiatostany pysznogłówek w pełni zasługują na swoja nazwę. W ogrodach pysznogłówki spotyka się głównie w postaci wielogatunkowych mieszańców nazywanych pysznogłówkami ogrodowymi, gdyż są najbardziej okazałe i mają najwięcej atrakcyjnych i zachwycających odmian ozdobnych. Mimo to czasami można też natrafić na inne gatunki, w tym np. pysznogłówkę szkarłatną, nazywaną też dwoistą lub nieco mniejszą pysznogłówkę dętą. Warto wiedzieć, że dość powszechnie używa się też łacińskiej nazwy tych roślin, czyli monarda.
Charakterystyka pysznogłówek
Pysznogłówka (monarda) to jedna z tych bylin, których nie powinno zabraknąć w żadnym szanującym się ogrodzie kwiatowym. Jej kwiaty zebrane w duże, główkowate kwiatostany, ukazują się na szczytach sztywnych, wzniesionych pędów już pod koniec czerwca i zdobią rabaty przez całe lato aż do pierwszych dni września.
Systematyczne usuwanie przekwitłych kwiatostanów może przedłużyć kwitnienie o kolejnych kilkanaście dni. Rośliny nie tylko pięknie wyglądają, ale też cudownie pachną cytryną, pomarańczą i bergamotką. Co ciekawe - pachną głównie ich liście.
Pysznogłówki na rabacie i nie tylko
Pysznogłówki (monardy) doskonale komponują się z wieloma innymi roślinami ogrodowymi i mogą być wykorzystywane do tworzenia wspaniałych kompozycji rabatowych. Bardzo dobrze prezentują się w towarzystwie liliowców, floksów wiechowatych, krwawników, rudbekii, jeżówek, wiązówek, wilczomleczy obrzeżonych, przetaczników kłosowych czy ostróżek.
Niższe odmiany mogą być też uprawiane w doniczkach na balkonach i tarasach (np. „Pink Lace”). Kwiaty pysznogłówek nadają się również do cięcia, gdyż długo zachowują świeżość w wazonie, a także do suszenia i wykorzystywania w suchych bukietach.
Ciekawe odmiany pysznogłówek
Rośliny mają całe mnóstwo atrakcyjnych odmian, różniących się między sobą wysokością, porą kwitnienia i barwą kwiatów (m.in. różowe, czerwone, fioletowe i białe), dlatego z pewnością jest w czym wybierać. Do ciekawszych odmian pysznogłówek można zaliczyć m.in.: „Petite Delight”, „Blaustrumpf”, „Cambridge Scarlet”, „Croftway Pink”, „Fireball”, „Panorama Red Shades”, „Pink Supreme”, „Schneewittchen”, „Pink Lace”.
Warunki do uprawy pysznogłówki (monardy)
Pysznogłówka jest rośliną nie tylko wyjątkowo piękną, ale też łatwą w uprawie. Wprawdzie ma swoje konkretne oczekiwania, ale jeśli je spełnimy, będzie wspaniale się rozrastać i obficie kwitnąć.
Chcąc podziwiać jej niezwykłe kwiaty przez całe lato, musimy wybrać dla rośliny ciepłe, słoneczne i osłonięte od wiatru stanowisko oraz żyzną, próchniczą, stale lekko wilgotną glebę. Choć rośliny przez kilka dni bez deszczu nie zwiędną, suszy nie zniosą, dlatego w czasie przedłużających się upałów i podczas dłuższych okresów bezdeszczowych, należy je podlewać.
Pysznogłówki kwitną długo i obficie, dlatego należy systematycznie je zasilać, najlepiej nawozem organicznym, na który dobrze reagują (np. dobrze rozłożony kompost lub biohumus). Rośliny nie wymagają natomiast szczególnej ochrony przed mrozem, gdyż są dostatecznie odporne na panujące zimą w naszym kraju niskie temperatury.
Rozmnażanie pysznogłówek
Pysznogłówki można uprawiać z siewu nasion (wysiewa się do skrzynek na przedwiośniu w lutym-marcu, siewki pikuje do doniczek, a następnie wysadza na miejsce stałe), ale ponieważ tak rozmnażane nie zawsze zachowują cechy odmianowe egzemplarza matecznego i kwitną dopiero w drugim roku od wysiewu.
Praktyczniej jest rozmnażać pysznogłówki przez podział kępy lub za pomocą odrostów korzeniowych. Ta ostatnia metoda w przypadku pysznogłówek jest szczególnie polecana, gdyż rośliny mocno się rozrastają, tworzą liczne rozłogi i już po kilku latach wymagają odmłodzenia, aby dalej zachować ładny pokrój.
Pysznogłówek na nowym stanowisku nie należy jednak sadzić zbyt gęsto, gdyż podobnie jak floksy wiechowate, podatne są na mączniaka prawdziwego.
Pysznogłówka na herbatkę - dla smaku i zdrowia
Rośliny zasługują na naszą uwagę jednak nie tylko ze względu na wspaniałe kwiaty i długie kwitnienie, ale też z powodu swoich właściwości leczniczych. Przygotowane z nich herbatki i napary (o smaku i zapachu bergamotki, czyli herbaty typu Earl Grey), wykazują działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, dlatego pomagają łagodzić przeziębienie, grypę i zapalenie gardła, ułatwiają trawienie, a po zastosowaniu na skórę działają jak rodzaj łagodzącego tonika, ułatwiającego walkę z trądzikiem.
