Rośliny na skalniak w półcieniu. Zobacz, co posadzić – polecamy byliny

Większość typowych roślin skalniakowych lubi słońce. Jednak to wcale nie znaczy, że jeśli nie mamy nasłonecznionego miejsca w ogrodzie, to musimy rezygnować z założenia skalniaka. Jest sporo atrakcyjnych roślin, które lubią półcień, czyli takie miejsca, gdzie światło słoneczne dociera przez ok. pół dnia. Mogą to miejsca pod drzewami czy budynkami, które w określonych porach dnia rzucają cień.

licencja CC BY-SA 4.0

Skalniaki są ciekawym elementem ogrodu. Urozmaicają przestrzeń, a jednocześnie pozwalają ładnie wyeksponować nawet drobne rośliny. Ich wielkość nie jest niczym ograniczona – i to zarówno jeśli chodzi o minimalne rozmiary, jak i maksymalne. Ważniejsze raczej są proporcje w stosunku do wielkości domu i ogrodu. Nawet w niewielkim ogrodzie można urządzić ciekawy skalniak.

Skalniak najlepiej zakładać wiosną, ale można to zrobić także w ciągu sezonu. Jego podstawę można usypać z gruzu, następnie wysypuje się na to ziemię i układa kamienie. Wybór kamieni jest spory, ale pamiętajmy, że wpływają one na odczyn ziemi. Szczególnie decydując się na wapienie i ich pochodne (np. dolomit, marmur) wybierajmy rośliny, które lubią zasadową ziemię.

Pamiętajmy, że konstrukcja może nieco osiąść, szczególnie po deszczach, więc z sadzeniem roślin poczekajmy kilka tygodni. Jeśli zaczniemy budowę skalniaka wczesną wiosną, będziemy mieć dużo czasu na jego obsadzenie.

Najczęściej zaleca się lokalizować skalniak w nasłonecznionym miejscu, w południowej części ogrodu. Jednak można go również urządzić od zachodu lub wschodu i nie w pełnym słońcu. Wtedy jednak trzeba wybrać odpowiednie rośliny. Polecamy wieloletnie rośliny na skalniak w półcieniu.

Barwinek to bardzo ładna bylina. Ma sporo zalet – jest zielony również zimą, ładnie kwitnie, dobrze rośnie w półcieniu i nie jest wymagający. Jednak jego wadą jest to, że może się nadmiernie rozrastać. Trzeba go więc pilnować. Najczęściej w ogrodach uprawia się bardziej wytrzymały i mniej wymagający barwinek pospolity, ale jest też barwinek większy – o bardziej okazałych liściach i kwiatach. Jest jednak mniej odporny na mróz. Barwinki kwitną na niebieskofioletowo, ale mają też odmiany o kwiatach białych i fioletowych, a także o kolorowych liściach.

Urosną w każdej typowej ziemi, nie są wrażliwe na jej odczyn, dobrze znoszą suszę, a barwinek pospolity – także mróz.

Ta roślina wygląda ładnie przez większość roku. Wiosną ma piękne kwiaty, najczęściej różowe lub białe. Pojawiają się one na szczycie wzniesionych pędów. Ale bergenia ma też ładne, mięsiste liście, które nie zamierają całkowicie na zimę, a jesienią ładnie przebarwiają się na czerwonawo.

Nadaje się przede wszystkim na średnie i większe skalniaki, bo dorasta do 50 cm wys. (są też mniejsze, mieszańcowe odmiany).

Bergenie są tolerancyjne do warunków uprawy i ziemi, ale najlepiej rosną w półcieniu i na wilgotnej ziemi. Jeśli dłużej nie pada, warto je podlewać.

Bodziszki mają bardzo wiele gatunków. Na skalniak w półcieniu nadaje się przede wszystkim bodziszek himalajski, korzeniasty i czerwony. Są to rośliny średniej wielkości (25-40 cm wys.), które ładne i obficie kwitną na początki lata. Najczęściej mają kwiaty różowofioletowe (bodziszek czerwony i korzeniasty) oraz niebieskofioletowe (bodziszek himalajski). Mają jednak również odmiany o kwiatach białych.

Bodziszki mają minimalne wymagania – urosną na prawie każdej ziemi (wyjątkiem są mokre i kwaśne). Miejsce pod nie warto zasilić kompostem, będą lepiej kwitły. Po przekwitnięciu można je przyciąć – wypuszczą młode, ładne liście, a często też – powtórzą kwitnienie.

Ta roślina wygląda delikatnie, ale wcale taka nie jest, w dodatku zmieści się nawet na najmniejszym skalniaku. Nie jest wysoka (do 10-15 cm), ale tworzy długie pędy, pokryte ładnymi listkami, które z wierzchu są jasnozielone, a od spodu purpurowe. Cymbalaria ma też bardzo ładne kwiatki, które pojawiają się przez całe lato. Jej pędy łatwo ukorzeniają się, ale roślina nie jest uciążliwa i ekspansywna. Za to doskonale pnie się po szczelinach między kamieniami.

Cymbalaria doskonale czuje się w półcieniu. Lubi wapienne i raczej wilgotne podłoże. Jest odporna na mróz.

Dzwonki mają bardzo dużo gatunków o zróżnicowanym wyglądzie, wielkości i wymaganiach. Na skalniaki w półcieniu świetnie nada się m.in. dzwonek karpacki, drobny oraz gargański i Poszarskiego. Najbardziej okazały z nich jest dzwonek karpacki o szerokich, niebieskich kwiatach. Dorasta do 20-40 cm wys., ale jego łodygi najczęściej pokładają się. Po kwitnieniu warto je ściąć, powtórzą kwitnienie. Dzwonek drobny jest mniejszy i ma ładne, wyraźnie dzwonkowate kwiaty. Kwitnie długo, ale przede wszystkim na młodych pędach, rośliny co kilka lat warto odmładzać. Dzwonek Poszarskiego również należy do niskich, ale wytwarza długie pędy, na których pojawiają się liczne, fioletowe kwiaty. Podobnie wygląda dzwonek gargański.

Tym dzwonkom wystarczy zapewnić w miarę wilgotną i przepuszczalną ziemię. Są dostatecznie odporne na mróz (szczególnie wytrzymały jest dzwonek Poszarskiego). Wolą ziemie wapienne.

To niewielka bylina o wiecznie zielonych liściach. W maju i kwietniu kwitnie bardzo obficie na biało (przy mniejsze ilości słońca kwitnienie może być słabsze). Nie jest wysoka, a tworzy ładne, zielone „poduszki”, dobrze się rozrasta, ale nie jest uciążliwa.

Gęsiówki są tolerancyjne co do ziemi i innych warunków. Lubi lekko wilgotną ziemię, ale dobrze znosi suszę. Jest odporna na mróz, ale w zimniejszych regionach warto ją okryć stroiszem, szczególnie jeśli miałby być mróz bez śniegu.

Funkie (hosty) bywają nazywane „królowymi cienia” i jest w tym sporo prawdy. Świetnie rosną też w półcieniu. Funkie mają przede wszystkim ozdobne liście, które tworzą ładne kępy, ale mają też ładne kwiaty. Hosty mają mnóstwo gatunków i odmian o bardzo zróżnicowanej wielkości. Bez trudu znajdziemy odpowiednią i na całkiem mały skalniak, jak i duży. Liście funkii mają przeróżne kolory – od białych (w sezonie lekko zielenieją), przez żółtozłociste do niemal niebieskich. Są oczywiście też różne odcienie zieleni. Dodatkowo liście zdobią przeróżne wzory.

Funkie lubią przepuszczalną i wilgotną ziemię, która powinna być żyzna. Miejsce dla nich warto zasilić kompostem. Lubią lekko kwaśne podłoże, więc będą się źle czuły na skalniakach z wapiennymi kamieniami (za to odpowiada im np. granit).

To wręcz miniaturowa roślina, która często kojarzy się z mchem. W podobny sposób porasta również powierzchnię, tworząc intensywnie zieloną darń. Jednak w przeciwieństwie do mchu, karmnik wytwarza liczne, drobne, białe kwiatki, które pojawiają się późną wiosną. Karmik ładnie się rozrasta, również we wszelkich szczelinach między kamieniami. Nie jest jednak ekspansywny. Nie jest też wymagający, choć woli lekko wilgotną ziemię od suchej.

Kopytnik to dość pospolita i rodzima roślina. Doskonale czuje się nawet w większym cieniu. Ładnie się rozrasta i zadarnia powierzchnię. Jego kwiaty są prawie niewidoczne, ale zdobią go ciemnozielone, błyszczące liście o kształcie niewielkiego, końskiego kopyta. Kopytnik lubi wilgotną i próchniczą ziemię, najlepiej wapienną.

Na lekko zacienionych skalniakach można też posadzić serduszka. Szczególnie dobrze nadają się niewielkie serduszka wspaniałe, dorastające do 30 cm wys. Mają ładne kwiaty w kształcie wydłużonych serduszek oraz pierzaste liście. Na większe skalniaki nadają się też serduszka okazałe, które są większe, a ich kwiaty mają bardzo regularny, sercowaty kształt. Uwaga: części naziemne serduszek okazałych zanikają w drugiej połowie lata i odrastają wiosną. Natomiast serduszka wspaniałe rosną do jesieni. Kiedy kwitną, wyglądają bardzo efektownie.

Serduszka lubią półcień i żyzną, wilgotną, ale przepuszczalną ziemię. Urosną i na lekko kwaśnej, i lekko zasadowej. Są odporne na mróz.

Polecamy: Paprocie do ogrodu, które również lubią cień

Skalnice mają sporo gatunków o różnych wymaganiach. Na skalniak w półcieniu wprost idealna będzie najbardziej efektowna z nich – skalnica Arendsa. To bardzo niska roślina, która tworzy poduszkę zielonych liści. W kwietniu i maju wyrasta z niej mnóstwo wzniesionych łodyżek, zwieńczonych dzwoneczkowatymi kwiatami w różnych odcieniach różu lub białych.

Ciekawie prezentuje się też skalnica cienista, która tworzy rozetki dłuższych, ząbkowanych liści i delikatne kwiaty, wyrastające na długich pędach (do 30 cm). W najcieplejszych regionach Polski można też posadzić skalnicę rozłogową o ciekawych, ciemnych liściach.

Te skalnice powinny mieć dość żyzną i próchniczą oraz wilgotną ziemię. Skalnica Arendsa i cienista lubią lekko zasadowe gleby, rozłogowa – może mieć też lekko kwaśną.

To kolejna niewielka roślina, która świetnie radzi sobie w półcieniu. Jest niska, ale tworzy długie pędy, które płożą się po ziemi i między kamieniami. Pędy są równomiernie pokryte okrągłymi listami, które wyrastają naprzeciw siebie i rozkładają poziomo po obu stronach pędu. Między nimi pojawiają się intensywnie żółte kwiaty. Są też odmiany o kolorowych liściach, np. złotożółtych.

Tojeść rozesłana rośnie też w Polsce, jest więc dobrze przystosowana do klimatu. Jest też tolerancyjna co do warunków. Bywa, że zbytnio rozrasta się, ale można przycinać jej pędy. Warto to robić, zanim się ukorzenią.

To bardzo ładna roślina o niewielkich wymaganiach i tolerancyjna, co do warunków. Nie jest wysoka (do 20 cm), ma żywo zielone liście, osadzone na długich ogonkach. Jej ozdobą są kwiaty, które do złudzenia przypominają niezapominajki, ale są od nich większe i mają intensywniejszy niebieski kolor.

Ułudki rozrastają się przez podziemne kłącza i można je wykorzystać do zadarniania powierzchni. Ale ich rozrost można też kontrolować. To rośliny do półcienia (a nawet cienia). Najlepiej rosną na próchniczych, wapiennych ziemiach, które są wilgotne (wymagają podlewania, gdy nie pada).

Poznaj też: Historyczne odmiany róż - krzewy, które warto mieć

Tawułki

Bardzo efektowną ozdobą większego skalniaka mogą być tawułki, w szczególności tawułka pojedynczolistna oraz Arendsa. Mają one sporo odmian o zróżnicowanej wielkości (od ok. 40 do 100 cm) i kolorach kwiatów - białych, w odcieniach różu i fioletu oraz czerwieni. A kwitną bardzo ładnie, tworząc duże, puszyste kwiatostany.

Doskonale czują się w półcieniu, na wilgotnej i żyznej ziemi. Na skalniaku można je potraktować jako efektowny akcent.

Żurawki

Żurawki to idealne rośliny do półcienia, można je także sadzić na skalniakach. Mają ładne kwiaty – drobne, najczęściej różowe dzwoneczki, osadzone na nagim, delikatnym pędzie. Jednak żurawki uprawia się przede wszystkim ze względu na liście – liczba ich odmian i kolorów jest trudna do określenia, a przybywa ich co sezon. Liście żurawek mogą być od jasnożółtych, przez wszystkie odcienie zieleni, po pomarańczowe, czerwone, bordowe, brązowe i niemal czarne. Bardzo często są pokryte marmurkowym wzorem. Liście tworzą ładne kępy.

Uprawiając żurawki trzeba jednak pamiętać o tym, żeby co kilka lat je odmładzać (dzieląc kępę i rozsadzając rośliny). Nie wszystkie są na mróz, szczególnie nowe i bardziej ozdobne odmiany, warto je więc okrywać na zimę. Lubią przepuszczalną i próchniczą ziemię, która będzie lekko wilgotna. Najbardziej odpowiada im odczyn obojętny, ale urosną też na lekko zasadowe i lekko kwaśnej glebie.