Tiarella do ogrodu. Jak uprawiać tę roślinę i jak ją wykorzystać

Tiarelle mają kilka gatunków. W ogrodach najczęściej uprawia się tiarellę sercowatą (Tiarella cordifolia) oraz jej ozdobne odmiany. Tiarella sercowata to wieloletnia roślina, ładna i niezbyt wymagająca, ale ceni dość specyficzne warunki. Ponieważ w naturze rośnie w lasach Ameryki Północnej, również w ogrodzie preferuje zbliżone warunki - świetnie czuje się pod drzewami i krzewami.

licencje: CC BY-SA 3.0 (zdjęcie otwierające); CC BY-SA 4.0

Jak wygląda tiarella sercowata

Tiarella ma ładne liście i kwiaty. Nie jest zbyt wysoka – jej liście dorastają do ok. 20-35 cm wys., ale ponad nie wyrastają wzniesione pędy kwiatowe. Tiarella kwitnie długo, bo od kwietnia/maja do czerwca, a kwiaty również po ścięciu są trwałe i nadają się do wazonów. Pędy kwiatowe są pozbawione liści. W ich górnej części pojawiają się niezbyt duże, ale liczne kwiaty, które tworzą dość gęsty kwiatostan. Kwiaty najczęściej są białe lub kremowe, ale wyhodowano także odmiany o różowym zabarwieniu. Mają one smukłe płatki i długie, liczne pręciki, co sprawia, że kwiaty wyglądają puszyście (mogą kojarzyć się też z pianą, do czego nawiązuje angielska nazwa tej rośliny - heartleaf foamflower).

Tiarella ma również dekoracyjne liście, które tworzą ładne kępy, a u niektórych odmian są one częściowo zimozielone. W ogólnym zarysie mają sercowaty kształt, ale najczęściej są mocno powcinane. Kształty liści tiarelli są bardzo zróżnicowane. Mogą one też być pokryte przebarwieniami i kolorowymi wzorami. Przypominają liście popularnych żurawek. Zresztą tiarella jest z nimi spokrewniona, a nawet może się z nimi krzyżować. Ich mieszańce to również rośliny ozdobne, znane jako żuraweczki (Heucherella).

Uprawa tiarelli – podstawowe wymagania

Jeśli spełnimy podstawowe wymagania tiarelli, ta roślina niemal nie będzie wymagała pielęgnacji i dalszego zajmowania się nią. Ważne jest jednak to, żeby zapewnić jej lekki cień – w słońcu będzie źle rosła, a w cieniu wprawdzie urośnie, ale nie będzie kwitła lub wytworzy mało kwiatów.

Bardzo ważna jest też ziemia. Ponieważ tiarella to roślina leśna, trzeba jej zapewnić podłoże bogate w próchnicę, które będzie też żyzne i przepuszczalne, a także koniecznie – wilgotne. Jeśli brakuje opadów, tiarellę trzeba podlewać. Gleba powinna być lekko kwaśna lub mieć obojętny odczyn.

Tiarella nie wymaga nawożenia (można ją podsypywać kompostem), ani innych zabiegów pielęgnacyjnych, poza usuwaniem przekwitłych kwiatostanów.

Tiarella sercowata jest wystarczająco odporna na mróz. Jednak mowa o czystym gatunku. Odmiany ozdobne mogą być nieco bardziej wrażliwe, choć i tak zimują. Warto na to jednak zwrócić uwagę przy zakupie.

Trzeba też uwzględnić jeszcze jedną rzecz. Tiarella w naturze wprawdzie znosi mróz, ale zimuje pod warstwą liści oraz śniegu. Jeśli zima jest bezśnieżna, ale mroźna – może ucierpieć. Dlatego jeśli zapowiadany jest mocny mróz bez śniegu, warto ją okryć, np. stroiszem. Jednak najlepszą metodą jest pozostawienie na nich liści opadłych jesienią z drzew. Nie dość, że ochronią ją przed zimnem, to stworzą odpowiednie podłoże.

Tiarella ma kilka atrakcyjnych odmian różniących się barwą i wielkością kwiatów oraz kształtem i kolorami liści. Do najładniejszych należą:

• Tiarella Pink Skyrocket – dorasta do 35 wys. Ma mocno powcinane liście, z brązowym zabarwieniem. Podczas łagodnych zim nie zanikają, ale przebarwiają się na czekoladowy kolor. Gęste kwiaty są różowe, a podczas kwitnienia przebarwiają się na biało.
• Tiarella Spring Symphony – ta odmiana jest niższa (do 25 cm). Jej cechą charakterystyczną są bardzo mocno powcinane, palczaste liście, pokryte bordowobrązowym wzorem. Kwiaty różowobiałe.
• Tiarella Sugar and Spice – dorasta do 25 cm wys. Ma ładne, mocno powcinane i karbowane liście, z wyraźnym bordowym wzorem. Kwiaty różowobiałe.
• Tiarella wherryi (tiarella Wherry`ego) – dorasta do 35 cm, ma trójklapowe, mocno wcięte liście z barwnym unerwieniem. Ma białe kwiaty, ale pączki są różowe.

licencja CC BY-SA 4.0

To idealna roślina do ogrodów leśnych, a także sadzenia pod krzewami i drzewami. Nadaje się także na lekko ocienione skalniaki i rabaty. Tiarelle dobrze rozrastają się za pomocą naziemnych rozłogów, nie są jednak zbyt ekspansywne (odmiany ozdobne cechują się jeszcze wolniejszym rozrostem). Warto je wykorzystać jako rośliny okrywowe, które z czasem stworzą, piękny, gęsty kobierzec liści.

Tiarellę można rozmnażać z nasion, jednak w przypadku odmian ozdobnych nie zawsze się to udaje, a jeśli nawet – to nowe rośliny mogą różnić się wyglądem. Poza tym nasiona tej rośliny wymagają stratyfikacji, czyli okresu przechłodzenia. Najlepiej więc siać je jesienią.

Jednak łatwiejszymi i skuteczniejszymi sposobami jest rozmnożenie tiarelli przez podział kępy (wiosną) lub uzyskanie sadzonek z rozłogów (po kwitnieniu). Wytwarzają one korzenie, więc w praktyce wystarczy je odciąć i wykopać, żeby mieć nową roślinę.