Wędzarnia ogrodowa. Jak ją zbudować i użytkować

Na liście marzeń właścicieli domków jednorodzinnych coraz częściej pojawia się własna wędzarnia w ogrodzie. Warto na etapie planowania wybiec nieco w przyszłość. Być może marzy nam się również zewnętrzny grill. Obie funkcje można bez problemu zintegrować w jednej budowli. Dobrze jest też wiedzieć czym charakteryzuje się prawidłowo zaprojektowana wędzarnia. Ma ona służyć wytworzeniu dymu jak i regulacji temperatury wewnątrz niej. Prawidłowe wędzenie mięsa  wymaga ok. 66-72ºC. Możemy wyróżnić dwa rodzaje wędzenia: na zimno w temperaturze 30-32ºC (może trwać nawet dobę) i na gorąco w temperaturze 70-90ºC (trwa około 4-5 godzin). Drugi sposób polega na utrzymywaniu w ciągu pierwszych godzin miarowego ognia, tak by było go znacznie mniej niż dymu. Wraz z postępem wędzenia zwiększa się temperaturę. Jako że towarzystwo dymu jest drażniące, dobrze przewidzieć usytuowanie wędzarni w odpowiedniej odległości od domu.

Najlepiej zainwestować w wędzarnię murowaną, która fantastycznie sprawdzi się o każdej porze roku i osiągnie wymaganą temperaturę nawet w miesiącach zimowych. To z pewnością jej wielka zaleta. Wystarczy pamiętać, że zwłaszcza zimą nie należy rozpalać od razu dużego ognia, gdyż wystudzone ściany łatwiej pękają i kruszą się. Nie należy również zbyt gwałtownie wygaszać paleniska. Lepiej przysypać ogień wilgotnymi trocinami niż zalewać palenisko wodą.
Na całość wędzarni powinny się składać:

• palenisko służące do wytwarzania dymu (może mieć wbudowany ruszt lub drzwi),
• komora wędzarnicza z prętami do wieszania mięsa, 
• haki, kije i siatki, na których kładzie się delikatne mięso lub ryby, 
• szyber pozwalający na kontrolę temperatury i dymu wewnątrz komór poprzez regulację stopnia jego otwarcia,
• termometr usytuowany na jednej ze ścian.

Trzon wędzarni muruje się z cegieł na odpowiednim fundamencie, ale palenisko powinno być wyłożone szamotem murowanym na zaprawę również szamotową. W celu zabezpieczenia się przed poparzeniem, komora wędzarnicza może zostać obudowana materiałem termoizolacyjnym. Samo palenisko może znajdować się poniżej komory wędzarniczej lub zupełnie osobno, tj. połączone z komorą przewodem rurowym pod kątem 5–10 stopni, który umożliwia prawidłowy ciąg komina. Zależy to od typu wędzarni. Najbardziej zadowoleni użytkownicy to właściciele wędzarni z osobnym paleniskiem. W celu wspomożenia utrzymania stałej temperatury, można wstawić do dolnej części konstrukcji wędzarni elektryczny element grzejny. Po zakończeniu budowy należy rozpalić suchym drewnem w komorze utrzymując przez kilka godzin niezbyt wysoką temperaturę, aby przed pierwszym wędzeniem „dosuszyć” budowlę i pozbyć się niepożądanych zapachów.

Oczywiście alternatywą dla murowanej wędzarni będzie najprostsza wędzarnia z metalowej beczki o pojemności około 100 litrów. Jej wadą jest jednak to, że w sezonie zimowym będziemy się musieli pożegnać z domowymi wędzonkami z prostej przyczyny, mianowicie niemocą utrzymania wymaganej temperatury.

Należy pamiętać, że do wędzenia używa się wyłącznie grubych trocin i wiór zestruganych z gatunków drzew liściastych, w tym również z drzew owocowych (np. z dębiny lub olchy, wiśni lub gruszy). Drewno drzew iglastych nie kwalifikuje się do tego celu z powodu dużej zawartości żywicy. Obsługa wędzarni jest bez wątpienia trudniejsza od obsługi grilla, ale dla chcącego nic trudnego. W nagrodę nasza spiżarka będzie obfitowała w aromatyczne mięsa i wędliny, a także sery, ryby, grzyby czy owoce. Każdy prawdziwy smakosz doceni wartość wędzarni ogrodowej. Gwarantowane!