Bramy wjazdowe - rodzaje i konserwacja

Przy wielu domach, zwłaszcza na wsiach lub w mniejszych miastach, często można zobaczyć bramy otwierane ręcznie. Jednak w nowoczesnym budownictwie chętniej stosuje się wygodniejsze bramy z napędem. Można je otworzyć i zamknąć nie wysiadając z samochodu.

Skrzydła bramy są najczęściej stalowe – zespawane z elementów kutych lub z profili walcowanych (kątowników, płaskowników, profili zamkniętych o przekroju kwadratowym lub prostokątnym). Ramy nośne wypełnia się sztachetami, np. z drewna lub ze specjalnych listew z tworzywa sztucznego, wypełnienie może być również stalowe. Tradycjonaliści decydują się często na bramy drewniane – z drewna litego lub klejonego – podkreślają styl domu i jego otoczenia. Osadza się je między słupkami z drewna, betonu lub stali.

• zawieszone na zawiasach przytwierdzonych do słupów ogrodzenia – cięższe skrzydła wymagają specjalnych, mocniejszych słupów. Skrzydła powinny otwierać się do wewnątrz posesji;
• przesuwne na szynie – skrzydło takiej bramy porusza się na rolkach po szynie umieszczonej w ziemi;
• przesuwne samonośne – potrzeba na nie więcej miejsca wzdłuż ogrodzenia, ponieważ ich skrzydło jest przedłużone o tzw. przeciwwagę. Zawieszone skrzydło nie dotyka podłoża.
  Brama przesuwna na szynie to rozwiązanie tańsze i mniej skomplikowane niż brama przesuwna samonośna. Z szyny trzeba jednak usuwać zabrudzenia, by nie zakłócać pracy bramy.

Dla prawidłowego funkcjonowania bramy duże znaczenie ma właściwy montaż:

• odpowiedni fundament pod bramą powinien sięgać poniżej głębokości przemarzania gruntu (zależy od strefy klimatycznej). W przeciwnym razie w zimie może dochodzić do tzw. wysadzania fundamentu, które narusza ustaloną geometrię bramy, uniemożliwiając jej zamykanie i otwieranie;
• wypoziomowanie bramy – krzywo założone bramy dwuskrzydłowe mogą się nie domykać, a w źle ustawionych bramach przesuwnych, zwłaszcza samonośnych, może dochodzić do szybkiego zużywania łożysk prowadzących (przesunięcie źle wyważonej bramy wymaga użycia bardzo dużej siły);
• sposób zamontowania zawiasów – niewłaściwy może spowodować, że brama z czasem opada, co utrudnia jej domykanie.
  Zaszkodzić mogą też nieodpowiednie materiały (np. zawiasy słabej jakości utrudniają ruchy bramy i szybko rdzewieją) i niewłaściwa konstrukcja – mogą powodować, że brama się wypacza i klinuje.

Mechanizm można umieścić w słupku bramy, można ją też uruchomić pilotem lub kartą magnetyczną. Zdalnie sterowane, automatyczne bramy wjazdowe doceniamy najbardziej przy niskich temperaturach na zewnątrz, intensywnych opadach śniegu, deszczu i silnym wietrze. Można wtedy wjechać na podjazd bez konieczności wysiadania z samochodu.
W napęd można wyposażyć każdy rodzaj bramy – zarówno przesuwną, jak i dwuskrzydłową. Napęd dobieramy do rodzaju bramy, jej ciężaru oraz częstotliwości otwierania i zamykania. Ważny jest przy tym prawidłowy montaż bramy – źle zamocowaną trudno poruszać ręcznie, więc napęd też nie będzie działał dobrze.

Przed zainstalowaniem automatu do otwierania bramy, należy sprawdzić, czy konstrukcja bramy jest odpowiednio wytrzymała, następnie wybrać rodzaj siłowników i doprowadzić energię elektryczną do ich zasilenia. Siłownik zamocowany przy zawiasach ma niewielkie wymiary, a musi zadziałać z dużą siłą, aby wprawić w ruch ciężkie skrzydło. Musi też pokonać w trakcie pracy dużą siłę parcia wiatru, zwłaszcza gdy brama ma sporą powierzchnię wypełnień – na przykład szczelne deskowanie lub blachę.
W przypadku bram skrzydłowych siłowniki powinny być zamontowane w poziomie zawiasów, a skrzydła mieć w tych miejscach odpowiednie wzmocnienia.
Dobrze jeśli napęd ma rezerwę mocy (chociaż napęd z siłownikiem większej mocy jest zwykle droższy), ponieważ pracując zawsze z maksymalną mocą, szybciej się zużywa.

Producenci oferują w komplecie z siłownikiem specjalne uchwyty montażowe. Jeden pozwala przytwierdzić siłownik do skrzydła bramy, drugi służy do zamocowania siłownika na słupku nośnym. Punkty mocowania są ściśle określone przez producenta – ich rozmieszczenie zależy od rodzaju wybranego siłownika i jego wymiarów.
Każdy siłownik warto zabezpieczyć przed kradzieżą – na śruby można nałożyć blokady, aby uniemożliwić ich odkręcenie. W bramach ozdobnych, na przykład kutych lub o lekkiej ażurowej konstrukcji, tradycyjny siłownik można zastąpić specjalnym napędem montowanym pod powierzchnią terenu. Mechanizm jest ukryty w skrzynce montowanej pod nawierzchnią – taki napęd jest prawie niewidoczny; widać tylko niewielką oś napędzającą skrzydło bramy.

Dobrze zamontowana, właściwie eksploatowana i regularnie konserwowana brama wjazdowa z napędem będzie służyła wiele lat. Szyna bramy przesuwnej, po której poruszają się rolki bramy, powinna być zawsze czysta – gromadzący się na niej piasek, suche liście, a zimą śnieg mogą zablokować bramę. Dlatego z szyny trzeba wymiatać gromadzące się tam zanieczyszczenia.
Z przestrzeni, po której poruszają się skrzydło bramy przesuwnej samonośnej także należy usuwać przeszkody utrudniające jej pracę, np. zalegającą zimą warstwę śniegu lub liście.

Bramy dwuskrzydłowe są z reguły najmniej kłopotliwe. Nie mogą jednak służyć do odśnieżania wjazdu. Przed otworzeniem bramy trzeba usunąć sprzed wjazdu śnieg, aby nie doszło do przeciążenia, urwania zawiasów i nadmiernego zużycia się mechanizmów napędu.

Bramy z napędem powinno się poddać okresowym przeglądom (np. przed zimą) – ważne jest czyszczenie elementów elektronicznych – do obudowy napędu dostają się małe owady (np. mrówki), a nawet myszy. Trzeba też regulować siłę przesuwu bramy – z upływem czasu często należy ją zwiększyć. Konieczne jest również wyregulowanie napędu bram przesuwnych i konserwacja oraz przeglądy automatów do bram w zakresie określonym przez producentów (1-2 razy w ciągu roku). Zaniedbany napęd po kilku latach, będzie nadawał się tylko do wymiany. Automatyka może nie zadziałać, gdy na dworze jest bardzo zimno. Przed zakupem warto sprawdzić, w jakich temperaturach może pracować siłownik.