Jak wybierać ziemniaki - 4 główne typu kartofli
Ziemniak jaki jest każdy widzi. Nie każdy jednak potrafi wybrać jego odmianę zgodnie z jej kulinarnym przeznaczeniem. Skutkiem złej decyzji są rozpadające się na patelni placki ziemniaczane, mazista sałatka ziemniaczana czy twarde jak kamień kopytka, które nie wyglądają apetycznie i nie zachęcają do biesiadowania.
Na rynku dostępnych jest ponad 100 odmian ziemniaków. Różnią się one między sobą nie tylko wielkością, barwą miąższu i terminem dojrzewania, ale też przeznaczeniem kulinarno-użytkowym. W tym ostatnim zakresie wyróżnia się 4 główne typy ziemniaków: sałatkowe, ogólnoużytkowe, mączyste i bardzo mączyste (posiadają różną konsystencje miąższu i różną zawartość skrobi). Dla nas największe znaczenie mają głównie trzy pierwsze typy, gdyż ziemniaki bardzo mączyste są zbyt suche i przeznacza się je zwykle na paszę dla zwierząt.
Na rynku są też dostępne odmiany pośrednie, oznaczane np. jako AB (sałatkowy do wszechstronnie użytkowego) lub BC (lekko mączyste). Takie ziemniaki są znacznie bardziej powszechne niż ziemniaki o typowych cechach użytkowych danej grupy, więc w razie problemów z zakupem typu A, B lub C, możemy wybrać odmiany pośrednie.
Ziemniaki sałatkowe – typ A. Również na grill i patelnię
Typ A – to klasyczne ziemniaki sałatkowe. Po ugotowaniu pozostają zwarte, nie rozpadają się, nie „mażą” i dają łatwo się kroić, zachowując swój kształt. Jednocześnie są też wilgotne i nie zawierają zbyt dużo skrobi. Idealnie nadają się do przygotowania sałatek, a także do smażenia na grillu lub patelni. Natomiast nie są najlepszym wyborem, jeśli planujemy przygotować kopytka, frytki czy placki ziemniaczane.
Jeśli nie uda nam się znaleźć odmian typu A (np. „Albina”, „Cykada”), które w Polsce nie są jeszcze zbyt popularne, możemy zdecydować się na odmiany zaliczane do grupy AB, które także sprawdzą się w roli ziemniaka sałatkowego. Znajdziemy je między innymi wśród następujących odmian: „Vineta”, „Denar”, „Lord”, „Bard”, „Korona”, „Impala”.
Typ B – ziemniaki do wszystkiego
Druga grupa ziemniaków to ziemniaki ogólnoużytkowe lub wszechstronne czyli typ B. Nie są one ani zbyt mączyste ani za twarde i po ugotowaniu nie rozsypują się (mają dość zwięzłą konsystencję). Upieczone stają się kruche i wilgotne w środku oraz chrupiące z wierzchu. Nadają się do różnego rodzaju potraw w tym do smażenia, zapiekania i gotowania.
Można przygotowywać z nich zarówno pyszne frytki lub chipsy jak i wykorzystywać do przyrządzania zup lub placków. Nadają się też do pieczenia w całości razem ze skórką. Jeśli nie uda nam się znaleźć klasycznej odmiany typu B (np. „Gloria”, „Flaming”, „Ingrid”, „Irys”, „Orlik”, „Ruta”, „Bila”, „Oman”, „Bartek”, „Irga”, „Jelly”), możemy zdecydować się na odmiany pośrednie czyli odrobinę bardziej mączyste z grupy BC lub B-BC (np. „Zeus”, „Bryza”, „Tajfun”, „Jutrzenka”, „Finezja”, „Justa”) bądź bardziej zwarte z grupy AB (np. „Denar”, „Lord”).
Ziemniaki typ C – na puree, placki i kluski
Ostatnia grupa ziemniaków użytkowych to ziemniaki typu C. Bulwy tych odmian zawierają dużo skrobi, dzięki czemu są mięsiste i mączyste. Po przygotowaniu łatwo się rozpadają, a ich miąższ staje się sypki i miękki. Tego typu ziemniaki najlepiej nadają się do przyrządzenia potraw, których konsystencja z założenia ma być jednolita np. puree, placków ziemniaczanych, pyz, klusek, farszów i kopytek.
Ziemniaki zaliczane do klasycznych odmian typu C nie są jednak zbyt popularne ze względu na swoją dużą mączystość (np. „Romula”). Bardziej lubiane są ziemniaki w typie pośrednim BC lub B-BC, przypominające typ B lub w typie BC-C, z przewagą cech typu C (np. „Bursztyn”, „Cekin”, „Legenda”, „Wiarus”, „Ursus”).
Zobacz: Nie tylko ziemniaki. Zobacz, jakie warzywa i owoce zawdzięczamy Indianom
Jak się nie pogubić, kupując kartofle
Ilość odmian oraz różnorodność ich typów użytkowych może wydawać nam się oszałamiająca i trudna do zapamiętania. W istocie wystarczy jednak pamiętać, że na sałatkę potrzebujemy odmian o twardszej, zwartej konsystencji czyli w typie A lub AB, natomiast do wszystkich innych celów wystarczą nam odmiany B lub AB czyli ogólnoużytkowe.
Jeśli bardzo zależy nam na ziemniakach mączystych poszukajmy tych z oznaczeniem BC lub C. Przed zakupami spiszmy też na kartce kilka odmian z wybranej grupy, co bardzo ułatwi nam wybór w sklepie lub na targu.
