Seler naciowy i korzeniowy. Jak uprawiać te warzywa, gdzie i kiedy posadzić, czym nawozić i jakie odmiany selera wybrać do uprawy w ogrodzie

Seler korzeniowy jest obecnie popularniejszy od selera naciowego, choć w naszym kraju zaczęto uprawiać go znacznie później. Jego główną częścią jadalną są mięsiste korzenie, z których przyrządza się sałatki i surówki oraz dodaje do zup i sosów.

Wartości odżywcze korzenia są dość wysokie, ale nie dorównują wartością odżywczym selera naciowego. W korzeniu znajdują się m.in. witaminy (C, E, witaminy z grupy B), kwas foliowy, olejki eteryczne, błonnik i minerały (potas, fosfor, wapń, cynk, magnez, żelazo, mangan, molibden), natomiast w selerze naciowym przede wszystkim w witamina C, potas i wapń oraz wiele innych cennych związków.

W przeciwieństwie do selera korzeniowego seler naciowy nie tworzy zgrubiałego korzenia spichrzowego, a jego częścią jadalną są mięsiste, grube, sztywne łodygi.

Dowiedz się: Jakie właściwości prozdrowotne ma seler i dlaczego pomoże schudnąć

Oba warzywa są bardzo wartościowe i z pewnością powinny znaleźć się w każdym ogrodzie, należy jednak pamiętać, że rośliny są też dość wymagające. Bez względu na odmianę, selery uprawia się z rozsady, gdyż są wrażliwe na niskie temperatury (szczególnie wysokiej temperatury wymagają nasiona do skiełkowania) i mają długi okres wegetacji. Ich nasiona wysiewa się do skrzynek na przełomie lutego i marca, a siewki pikuje.

Ponieważ jednak samodzielna produkcja rozsady jest wymagająca, pracochłonna i długotrwała (trwa nawet 3 miesiące), wiosną lepiej kupić gotową rozsadę u producenta lub na targu.

Rozsada powinna być jędrna, zdrowa, zwarta i silna, gdyż tylko wtedy może wydać zadowalające plony. Do gruntu możemy wysadzać ją dopiero w drugiej połowie maja, po minięciu wiosennych przymrozków, gdyż jest wrażliwa na chłody (temp. powietrza pow. 12ºC). Pod wpływem niskich temperatur może też zacząć wcześniej wybijać w pęd kwiatowy.

Pod uprawę selerów należy przeznaczyć stanowisko ciepłe i słoneczne oraz żyzną, próchniczą, dobrze spulchnioną i lekko wilgotną glebę o obojętnym lub lekko zasadowym odczynie pH (najlepiej w pierwszym roku po oborniku). Roślin nie wolno też sadzić na stanowisku po sobie ani po innych warzywach selerowatych nawet przez 3-4 lata, ze względu na zagrożenie wspólnymi chorobami i szkodnikami. Najlepszym przedplonem są dla nich warzywa o niewielkich wymaganiach pokarmowych, które nadmiernie nie wyczerpują gleby ze składników odżywczych (warzywa kapustne, rośliny motylkowe).

Selery, a szczególnie odmiany korzeniowe, są też bardzo wrażliwe na niedobór wody w glebie, dlatego w czasie okresów bezdeszczowych wymagają nawadniania.

W uprawie selerów ważne jest też odpowiednie nawożenie. Jeśli znamy skład chemiczny gleby, możemy zastosować nawozy jednoskładnikowe, potasowe i fosforowe w pełnych dawkach przedsiewnie oraz azotowe w dawce podzielonej na dwie lub nawet trzy części (I - przedsiewnie, II - około miesiąca po wysadzeniu roślin, ostatnia - około czerwca-lipca).

Jeżeli natomiast nie wiemy, czego w glebie brakuje, lepiej zdecydujmy się na zbilansowane nawozy wieloskładnikowe w postaci chlorków (roślina nie lubi siarki i niezbyt dobrze znosi nawozy siarkowe, czyli siarczany).

Sprawdź: Kiedy siać pietruszkę korzeniową i naciową i jak ją uprawiać

Do głównych zabiegów pielęgnacyjnych w uprawie selerów należy podlewanie i odchwaszczanie, jednak u selera naciowego warto dodatkowo wykonać tzw. bielenie, które poprawia smak łodyg i pozbawia je goryczki. Bielenie przeprowadza się na ok. 3-4 tygodnie przed zbiorami, związując ze sobą nać selera oraz owijając jego łodygi na całej długości ciemną włókniną lub czarną folią.

W zależności od odmiany pierwsze plony selerów można zbierać już w sierpniu (seler naciowy, wczesne odmiany selera korzeniowego) lub jesienią (wrzesień, październik, późne odmiany selera korzeniowego).

Do popularnych odmian selera naciowego należą: „Groene Pascal”, „Verde Pascal”, „Goldgelber 2”,” Nuget”, „Malachit”, natomiast wśród selerów korzeniowych znajdziemy m.in.: „Prager Reuzen”, „Makar”, „Talar”, „Zagłoba”, „Edward”, „Albin”.