Kiedy i jak przycinać winorośl? Praktyczne rady i terminarz prac

Soczyste i słodkie winogrona to jedne z najsmaczniejszych owoców sezonowych. Te największe i najsłodsze trafiają najczęściej na nasze stoły z południa Europy, gdyż to właśnie tam winorośle czują się najlepiej. Mimo to możemy spróbować ich uprawy także we własnym ogrodzie, gdyż na rynku istnieje już całkiem sporo odmian, które są w stanie wydać dorodne owoce nawet w naszym klimacie.

Jeśli jednak chcemy się ich doczekać, musimy zadbać o rośliny wyjątkowo troskliwie. Jednym z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych, którego nie wolno nam zaniedbać jest cięcie. Zabieg jest niezwykle ważny dla zachowania dobrej kondycji i zdrowotności roślin oraz niezbędny, jeśli chcemy liczyć na zadowalające plony.

Krótki pieniek z ramionami, czyli formowanie winorośli

Niestety, prawidłowe formowanie winorośli nie jest zadaniem łatwym i wymaga sporo wiedzy oraz doświadczenia. Źle przeprowadzone cięcie może osłabić krzewy, pozbawić je owoców, a nawet doprowadzić do przemarznięcia roślin zimą, dlatego przed rozpoczęciem uprawy winorośli, warto dobrze poznać metody prawidłowego formowania krzewów.

Sposobów prowadzenia winorośli jest wiele, ale większość z nich sprowadza się głównie do uzyskania krótkiego, mocnego pieńka z kilkoma krótkimi ramionami, na których będą rozwijały się owoconośne łozy, a na nich młode przyrosty (latorośle).

Pierwsze 2-3 lata uprawy winorośli, to czas formowania pieńka z ramionami, natomiast kolejne to już systematyczne cięcie i formowanie krzewu tak, aby mógł prawidłowo się rozwijać i wydawać dorodne plony.

Przycinanie winorośli po posadzeniu

Pierwsze cięcie winorośli przeprowadzamy zaraz po posadzeniu roślin, najlepiej jesienią (wrzesień), skracając wierzchołki pędów na wysokości ok. 1,5 m.

Późną jesienią lub wczesną zimą (listopad-grudzień) przycinamy wszystkie niezdrewniałe fragmenty pędów i starannie zabezpieczamy roślinę przed mrozem, owijając ją grubą, zimową włókniną. U podstawy krzewu usypujemy też kopczyk z ziemi, który dodatkowo zabezpieczy system korzeniowy młodych roślin przed chłodem.

Przycinanie winorośli w pierwszym roku uprawy

W kolejnym roku wiosną (marzec) rozgarniamy kopczyk i skracamy grubsze pędy nad 2-3 oczkiem, a cieńsze nad 1 oczkiem, po czym ponownie osłaniamy krzew, aby zbyt wcześnie nie podjął wegetacji i nie uległ przemarznięciu w czasie wiosennych przymrozków.

Pod koniec maja ponownie rozgarniamy kopczyk i wycinamy liczne, młode pędy, pozostawiając jedynie 2-3 najsilniejsze. W ten sposób postępujemy z roślinami, które były posadzone jesienią z gołym korzeniem, gdyż sadzonki pojemnikowe często nadają się do właściwego formowania już w drugim roku uprawy.

UWAGA: winorośl nie może być cięta od początku kwietnia do połowy maja, gdyż wtedy z ran na pędach wypływa dużo soku, osłabiając krzewy

Przycinanie winorośli – drugi-trzeci rok uprawy

Formowanie winorośli rozpoczynamy najwcześniej w drugim lub w trzecim roku uprawy. Metod formowania jest kilka (np. metoda Guyota, wykorzystywana do formowania winorośli deserowych), a ich wybór uzależniony jest między innymi od odmiany uprawianej rośliny.

Jedną z najczęściej stosowanych jest jednak metoda niskiej głowy (mocny, ok. 50 cm wys. pieniek z kilkoma rozgałęzieniami, na których będą rozwijać się łozy), która sprawdza się w przypadku większości odmian winorośli. Polega ona na wycięciu pod koniec maja większości nowych latorośli i pozostawieniu jedynie 3-5 najsilniejszych. Latem mogą pojawić się na nich zawiązki owoców, ale najlepiej jest je usunąć lub pozostawić pojedyncze grona, aby owocowanie nadmiernie nie wyczerpywało formowanej rośliny.

Jesienią najdorodniejszy pęd przycina się nad 4-5 pąkiem, a pozostałe nad drugim i zabezpiecza podstawę krzewu kopczykiem.
W kolejnym roku wiosną ponownie wycina się większość młodych pędów, zostawiając ok. 5-6 latorośli, z których dwie najsilniejsze przycina się nad 4 pąkiem, a pozostałe nad drugim. Jesienią, po owocowaniu, należy całkowicie wyciąć te pędy, które były najdłuższe i wydały najwięcej owoców (przycięte wiosną nad 4 oczkiem), dwa najsilniejsze przyciąć na 4 oczka, a pozostałe na dwa oczka.

Formując winorośl warto poszukać informacji w kilku różnych, fachowych źródłach, gdyż podczas zabiegu łatwo popełnić błędy, które będą skutkować brakiem owoców lub utratą roślin.