Mieczyki, czyli gladiole – jak je uprawiać i pielęgnować

Mieczyki, często nazywane również gladiolami, to rośliny niezwykle piękne, ale też bardzo wymagające. Większość z nich pochodzi z rejonów o ciepłym lub nawet tropikalnym klimacie, dlatego nie są odporne na niskie temperatury i w naszym kraju nie mogą spędzać zimy w gruncie.

Rodzaj Gladiolus liczy sobie ponad 150 gatunków, ale w uprawie spotyka się przede wszystkim pochodzące od nich mieszańce czyli mieczyki ogrodowe. Dzięki dużemu zainteresowaniu ich uprawą, hodowcy podjęli prace zmierzające do uzyskania roślin o jak najpiękniejszych kwiatach, co zaowocowało powstaniem wielu atrakcyjnych odmian o kwiatach zaskakujących różnorodnością barw i kształtów.

Wśród odmian mieczyków znajdziemy między innymi rośliny o kwiatach jednobarwnych (np. „Black Velvet”, „Oscar”, „Green Star”, „White Prosperity”), dwubarwnych i wielobarwnych (np. „Bizar”, “Princess Margaret Rose”, “Dynamite”, „Flevo cool”) oraz cieniowanych, paskowanych i cętkowanych (np. „Blue Frost”, „Passos”, „Pink Lady”, „Zizane”). Kwiaty mogą też mieć fryzowane lub postrzępione brzegi, co jeszcze bardziej zwiększa ich atrakcyjność.

Niekiedy bywa pewne zamieszanie z nazwą kwiatów: mieczyk i gladiola, ale obie.. znaczą to samo. Otóż łacińska nazwa tych kwiatów to Gladiolus – _od słowa _gladius, czyli miecz (wystarczy spojrzeć na liście, żeby docenić trafność tej nazwy). Używamy więc nazw, które są albo spolszczoną nazwą łacińską (gladiola), albo jej tłumaczeniem (mieczyk).

W zależności od odmiany, rośliny mogą mieć różną wysokość. Najbardziej popularne są wysokie odmiany mieczyków o dużych kwiatach (ok. 0,7-1,5 m wys.), które uprawia się przede wszystkim na kwiat cięty (kwiaty ścina się, gdy dolny kwiat jest prawie rozwinięty) lub wykorzystuje do tworzenia kompozycji rabatowych (górne piętro rabaty kwiatowej).

Coraz większą popularność zdobywają jednak także niskie i miniaturowe odmiany mieczyków (ok. 30-60 cm wys.), które mają zastosowanie jako obwódki rabat lub rośliny pojemnikowe.

Liczne odmiany gladioli, dzieli się też na grupy zgodnie z terminem ich kwitnienia. Najwcześniejsze zakwitają już po ok. 70-80 dniach od wysadzenia, nieco późniejsze rozpoczynają kwitnienie po ok. 80-90 dniach, a najpóźniejsze, rozwijają kwiaty po 90-120 dniach od posadzenia.

Mieczyki to trwałe rośliny bulwiaste, posiadające mieczowate, szerokie liście i grube, nierozgałęzione, gładkie pędy. Ich okazałe, kielichowate kwiaty, zebrane są na szczycie pędu w kłosy, złożone z około 10-24 kwiatów (u odmian hodowlanych).

Mieczyki to rośliny bardzo wymagające, dlatego oczekują ciepłego, osłoniętego i słonecznego stanowiska oraz żyznej, świeżej, próchniczej, przepuszczalnej i wilgotnej gleby o obojętnym odczynie pH. Aby jeszcze bardziej poprawić warunki ich uprawy, glebę wokół roślin warto ściółkować, co zapobiegnie utracie wilgoci i rozwojowi chwastów.

Uprawiając mieczyki, należy też pamiętać o podwiązywaniu pędów odmian wysokich, gdyż pod ciężarem kwiatów, mogą się pokładać, deformować lub łamać.

W razie potrzeby kwiaty należy też chronić przed chorobami i szkodnikami (mieczyki są podatne na liczne choroby m.in.: rdzę, fuzariozę, bakteriozę, twardą zgniliznę), a rośliny zawirusowane usuwać z plantacji.

Sadzenie i kwitnienie mieczyków

Gladiole sadzi się do gruntu od połowy kwietnia do połowy maja. W zależności od odmiany kwitną od lipca do września. Odmiany późniejsze lub posadzone nieco później, zakwitają w sierpniu i kwitną do końca września lub nawet do połowy października), po czym stopniowo zaczynają zasuszać liście i przygotowywać się do przejścia w stan spoczynku.

Po zakończeniu kwitnienia, bulwa mateczna, z której rozwinął się pęd kwiatowy zamiera, a jej miejsce zajmują 1-2 bulwy zastępcze i liczne bulwki przybyszowe, służące do rozmnażania (pierwsze kwiaty wydają po ok. 2-3 latach uprawy).

Wykopywanie bulw mieczyków rozpoczyna się po ok. miesiącu od zakończenia kwitnienia (październik). Po wykopaniu roślin, przycina się wyrastające z nich pędy na wys. ok. 5 cm nad bulwą i pozostawia na około tydzień do wstępnego podsuszenia w ciepłym (ok. 20-24°C), suchym i przewiewnym pomieszczeniu. Następnie usuwa się resztki pędu i ponownie pozostawia bulwy do podsuszenia na kolejne 2-3 tygodnie.

Po tym czasie, bulwy ostatecznie czyści się z resztek liści i korzeni oraz oddziela od nich małe bulwki przybyszowe. Oczyszczone bulwy umieszcza się pojedynczymi warstwami w ażurowych skrzynkach i przechowuje do wiosny w suchym, przewiewnym i chłodnym pomieszczeniu (ok. 5-8°C.)