Rozchodniki - sukulenty do ogrodu i doniczki. Jak je uprawiać

Rozchodniki to rośliny zaliczane do sukulentów w związku z czym najważniejszymi czynnikami wpływającymi na ich prawidłowy wzrost i rozwój są światło oraz woda. Ogromna większość rozchodników wymaga bezwzględnie słonecznego stanowiska, gdyż w cieniu szybko zaczynają się wyciągać, karleć, a niekiedy także chorować. Również kwiatów, o ile gatunek je wytwarza, w cieniu się raczej nie doczekamy. Ta cecha przysparza szczególnie dużo kłopotów w uprawach doniczkowych, gdyż w okresie jesienno-zimowym możemy mieć problemy ze znalezieniem dla nich odpowiednio widnego miejsca w mieszkaniu. Delikatny półcień toleruje zaledwie kilka roślin, pochodzących z rejonów o mniejszym natężeniu światła, dlatego podejmując się uprawy rozchodników w warunkach domowych, musimy mieć te wymagania na uwadze.

Natomiast wymagania rozchodników co do wilgotności są bardzo małe. Natura pozwoliła wytworzyć sukulentom organy, służące do przechowywania wody. Jest to dla nich bardzo ważne, gdyż rejony z których pochodzą, należą do miejsc suchych, więc nie mogły by w nich przetrwać, bez odpowiedniego przystosowania. W uprawie znacznie więcej szkody może im więc przynieść przelanie niż okresowa susza. Z tego też powodu rozchodniki są znakomitymi roślinami do rozmaitych ogródków skalnych, w których znakomicie sobie radzą.

Rozchodniki preferują gleby lekkie, przewiewne, a nawet piaszczyste, źle się natomiast czują na ciężkich i mokrych. Kiedy rozchodniki uprawiamy w mieszkaniu, musimy zapewnić im wymagany okres spoczynku i przez sezon zimowy przetrzymywać w pomieszczeniu widnym oraz chłodnym (8-12°C), ograniczając w tym czasie podlewanie do absolutnego minimum.

Różnorodność rozchodników jest naprawdę zaskakująco duża, a ich wygląd w zależności od gatunku może znacznie się różnić. Nazwa rodzaju sugeruje, że są to rośliny rozchodzące się, a więc niskie i płożące, co faktycznie dotyczy ogromnej większości gatunków. Ta cecha sprawia też, że nierzadko są ekspansywne i lubią wymykać się spod kontroli, zajmując miejsca zupełnie dla nich nie przeznaczone.

Ale spotyka się tutaj również rośliny wyjątkowo wysokie, dochodzące do ok. 60 cm, (rozchodnik okazały – S. spectabile), co oczywiście nie przeszkadza im bujnie się rozrastać. Ich ozdobą są przede wszystkim mięsiste liście w rozmaitych kształtach np. (owalne, igiełkowe) oraz kolorach (odcienie zieleni, bieli, czerwieni lub żółci). Jednak jest też sporo gatunków, wydających bardzo dekoracyjne kwiaty jak choćby wspomniany rozchodnik okazały. Kwiaty zwykle są małe, ale zebrane w liczne kwiatostany i występują najczęściej w kolorach białych, żółtych, różowych bądź czerwonych. Na roślinach w zależności od odmiany, mogą pojawiać się w różnych miesiącach okresu wegetacyjnego (kwiecień-październik).

W Polsce uprawia się wiele gatunków i odmian rozchodników, ale do najczęściej spotykanych należą:

• Rozchodnik ostry (Seducm acre) – popularny gatunek zadarniający i całkowicie mrozoodporny. Jego krótkie pędy, dorastające do kilku centymetrów gęsto pokrywają rurkowate, mięsiste, szpiczasto zakończone liście. Najczęściej występuje w kolorze zielonym, ale miewa też odmiany pstre, (żółto-zielona „Aureum”). Kwitnie na żółto w czerwcu i lipcu. Niestety, gatunek wytwarza toksyczny sok, a poza tym jest mocno ekspansywny.
• Rozchodnik walcowaty (Seducm burrito) – to jeden z rozchodników, którego całoroczna uprawa możliwa jest jedynie w pojemnikach. Nie toleruje spadków temperatury poniżej 5 stopni, gdyż pochodzi z ciepłych rejonów Meksyku.Jego liście są walcowate i szpiczasto zakończone, najczęściej w kolorze zielonym, z woskowatym, szarym nalotem. Pędy dorastają zwykle do ok. 10 cm, chociaż odmiany mogą być dłuższe. Zakwita wiosną, na różowo lub biało.
• Rozchodnik okazały (Seducm spectabile) – to roślina stosunkowo wysoka, dochodząca do 60 cm wys. Jest całkowicie odporna na mróz. Liście dość duże, owalne, spłaszczone, najczęściej jasnozielone, pokryte szarym, woskowatym nalotem. Ich brzeg jest łagodnie ząbkowany. Te rozchodniki zakwitają w sierpniu-październiku, różowymi lub białymi, drobnymi kwiatkami, zebranymi na szczycie pędu w okazałe baldachowate kwiatostany. Występuje w wielu odmianach, niekiedy o pstrym umaszczeniu liści.
• Rozchodnik ościsty (Seducm reflexum) – nazwa pochodzi najprawdopodobniej od cienkich, niemal igiełkowych, zielonych liści, gęsto porastających niezbyt długie (ok. 15 cm) pędy. Zakwita w lipcu-sierpniu intensywnie żółtymi, niewielkimi kwiatkami, zebranymi w baldachogrona. Odmiany mogą posiadać liście pstre (np. „Angelina)” lub o nietypowym kształcie (np. „Cristatum”).
• Rozchodnik brodawkowaty (Seducm dasyphyllum) – gatunek mający niewielkie, niemal okrągłe listki, bardzo gęsto ułożone na krótkich pędach (do ok. 10 cm). Zakwita na biało w miesiącach VI-VII. W surowe zimy, bez okrycia może wymarzać.
• Rozchodnik naskalny (Seducm cauticolum) – bardzo ozdobny, niewysoki gatunek (ok. 30 cm), którego pędy mają czerwonobrazowe zabarwienie, a liski są owale i łagodnie ząbkowane. Wyrastają na pędzie niezbyt gęsto. Ich spód jest podbarwiony na różowo, natomiast wierzch zielonkawy, z woskowym, szarym nalotem. Zakwita czerwono różowymi kwiatkami w sierpniu i wrześniu. Jest odporny na mróz i posiada kilka odmian.
• Rozchodnik kamczacki (Seducm ellacombianum) – liście dość delikatne, zielone, płaskie, niemal okrągłe i ząbkowane na brzegach, wyrastają gęsto na pędach dochodzących do ok. 10 cm długości. Tworzą luźne, niewysokie kępki. Ten rozchodnik zakwita ciemnoróżowymi kwiatkami w czerwcu i lipcu. Podobnie jak poprzedni gatunek, nie wytrzymuje ciężkich zim. Również ma różne odmiany, w tym pstrą „Variegatum”.