Starzec srebrzysty

Starzec - odmiany

Starzec srebrzysty (Senecio cineraria) należy do ogromnej rodziny astrowatych, która obecnie liczy już ponad 1000 gatunków, a nadal pojawiają się w niej nowi przedstawiciele. Zróżnicowanie roślin w tej grupie jest naprawdę imponujące. Bo przecież trudno jest doszukać się podobieństw w choćby kilku przykładowych gatunkach: starca popielnego, starca Rowleya, starca bluszczolistnego i starca pospolitego (gatunek typowy).

Starce mają także różne pochodzenie i mogą być zarówno roślinami jednorocznymi jak i wieloletnimi. Ojczyzną części z nich są rejony tropikalne (np. starzec Rowleya) innych Basen Morza Śródziemnego (np. starzec popielny), a jeszcze inne są tak rozpowszechnione, że można je spotkać w różnych częściach świata. Dobrym tego przykładem jest starzec pospolity, pochodzący pierwotnie z terenów Europy. Także w naszym kraju spotkamy go na łąkach, nieużytkach i w ogrodach, gdzie często traktowany jest jako chwast.

Te pozornie zupełnie różne rośliny, łączy jednak podobny sposób kwitnienia, a właściwie przekwitania. Na główkach przekwitłych kwiatostanów pojawia się coś na kształt siwego puszku, kojarzonego z głową starca i to prawdopodobnie stąd wzięła się ich oryginalna nazwa rodzajowa. Co ciekawe większość starców jest raczej ozdobna z liści, a nie z kwiatów, gdyż te są często niepozorne i właściwie nie mają walorów dekoracyjnych. Tak w skrócie wygląda różnorodność gatunkowa tej licznej rodziny, do której należy również starzec popielny. Taka przynajmniej była jego dotychczasowa klasyfikacja, gdyż od niedawna określa się go już mianem Jacobaea maritima. Mimo to większość osób nadal kojarzy go z gatunkiem Senecio cineraria.

Starzec popielny (srebrzysty) - uprawa

Tak czy inaczej, starzec srebrzysty  zwany również starcem popielnym jest najczęściej uprawianym starcem w naszym kraju i to nie bez powodu. W przeciwieństwie do gatunków tropikalnych, całkiem dobrze radzi sobie w uprawie gruntowej, a jego omszone liście są wyjątkowo atrakcyjne, mimo iż nie zachwycają wielością barw. Ich główną dekoracją jest srebrzysto-szary kolor oraz ciekawy kształt. Pojedynczy liść z bliska wyglądem przypomina rogi łosia, jest bowiem płaski i mocno powcinany.

Kolor liści i srebrzysty meszek, przyczyniły się do obiegowej nazwy roślin, które znane są też jako mrozy. Ale ta potoczna nazwa może wprowadzać w błąd, gdyż starzec popielny mrozów raczej nie przetrzyma. Wprawdzie może się zdarzyć, że w najcieplejszych rejonach Polski, na osłoniętych stanowiskach, przetrwa do wiosny, ale to raczej wyjątek niż reguła. Szansą dla niego jest też ciepła zima. Jednak, mimo że jest byliną, w naszym kraju najczęściej uprawia się go jako roślinę jednoroczną.

Jeśli ktoś miałby wielką ochotę przechować starca do następnego roku, musi go po prostu wykopać, wsadzić do doniczki i do wiosny trzymać w niezbyt ciepłym, ale widnym pomieszczeniu (np. klatce schodowej). Jednak ponieważ rośliny te bardzo dobrze się rozmnaża z nasion, prawdopodobnie łatwiej będzie je po prostu wysiać w marcu do ciepłego inspektu, a po wiosennych przymrozkach (czyli po 15.05), wysadzić na miejsce stałe.

Starzec srebrzysty doskonale nadaje się na obwódki, gdyż znakomicie podkreśla i uzupełnia barwne kompozycje rabat kwiatowych. Niskie odmiany, osiągają zwykle ok. 30–40 cm wysokości i takie najczęściej spotyka się w sprzedaży, ale bywają też odmiany dorastające do 80 cm wysokości, dlatego warto na to zwrócić uwagę przy zakupie.

Starce srebrzyste nie mają zbyt dużych wymagań uprawowych, dlatego też obok aksamitek i szałwii są podstawową roślina ozdobną spotykaną na rabatach miejskich. Ich najistotniejszym wymogiem uprawowym jest słoneczne stanowisko, gdyż liście w cieniu są mniejsze i tracą walory ozdobne (nie osiągają swojej srebrzystej barwy), a roślina nie rośnie zbyt bujnie. Lubią też żyzne i przepuszczalne podłoże, o obojętnym pH, choć na słabszym też sobie poradzą.

Nie tolerują jedynie gleb podmokłych, gdyż mogą na nich zagniwać. Aby uzyskać ładnie rozkrzewione rośliny, możemy co jakiś czas uszczykiwać ich czubki. Starzec popielny to gatunek raczej odporny na choroby i szkodniki, co stanowi kolejną jego zaletę. Każdy kto choć raz spróbuje uprawy starca srebrzystego, prawdopodobnie co roku będzie sięgał po tę interesującą i bardzo wdzięczną roślinę ozdobną.

Rośliną, której nazwę możemy pomylić ze starcem srebrzystym jest starzec srebrnolistny (Senecio candidans). Obie są spokrewnione ze sobą i mają bardzo zbliżone wymagania. Jednak starzec srebrnolistny jest bardziej wrażliwy na mróz i są małe szanse, żeby przetrwał polską zimę (co zdarza się starcom srebrzystym). Jest on też znacznie mniej popularny. Rośliny różni kształt liści - starzec srebrnolistny ma dość duże liście, tylko lekko ząbkowane na brzegach (a nie mocno powcinane). Pokryte są krótkim, ale gęstym kutnerem, który nadaje mu srebrzyste zabarwienie. W sprzedaży można spotkać piękną odmianę tego starca Angel Wings o srebrno-białym zabarwieniu.
Uwaga: nie mylny też starca srebrnolistnego, ani srebrzystego z czyśćcem wełnistym.