Stłoczenie roślin i siewek, chłodne i wilgotne warunki uprawy, nieusuwalnie martwych części roślin i kwiatów – to warunki sprzyjające rozwojowi choroby wywoływanej przez grzyb o nazwie Botrytis cinerea Pers (gronowiec szary). Jeśli w opisie uprawy rośliny znajduje się wskazówka, że roślinie niezbędna jest dobra wentylacja, to znaczy, że jest ona szczególnie podatna na szarą pleśń. W rzeczywistości jednak, nie ma roślin całkowicie odpornych na szarą pleśń.
Objawy szarej pleśni
Na zaatakowanych częściach rośliny pojawia się szary, kłaczkowaty, nalot, który w rzeczywistości jest grzybnią. Najczęściej w konsekwencji takiego ataku rośliny gniją. Pąki, kwiaty i liście wraz z łodyżkami mogą odpaść. Chore płatki mają brudnobiałe, czerwone bądź brązowe plamy.
Rośliny zagrożone szarą pleśnią
Najbardziej wrażliwe na szarą pleśń są pomidory i sałata. Chorują na nią również rośliny o miękkich owocach, takie jak: truskawki, poziomki i maliny oraz rośliny ozdobne, np. róże. Na różnych częściach roślin w krótkim czasie pojawia się szary nalot, po czym cała roślina zaczyna gnić. Szara pleśń może zaatakować też korzenie i bulwy roślin zimujących w pomieszczeniach. Walka z tą chorobą jest trudna, ponieważ skutecznie można ją zwalczyć opryskami fungicydami – te z kolei są szkodliwe dla ludzi i nie powinno się ich stosować na rośliny jadalne.
Rozprzestrzenianie się szarej pleśni
Szara pleśń jak każdy grzyb rozmnaża się poprzez mikroskopijne zarodniki, które są rozpylane w powietrzu. Dojrzała grzybnia po poruszeniu wyrzuca w powietrze chmurę zarodników, zarażając następne rośliny. Mogą one przetrwać w resztkach roślinnych i w glebie. Grzyb rozwija się, jeśli ma do dyspozycji resztki roślinne i wilgoć. Dlatego należy usuwać wszystkie martwe części roślinne.
W zamkniętych pomieszczeniach, szklarniach i zimowych ogrodach konieczne jest wietrzenie i dostarczanie roślinom odpowiedniej ilości świeżego powietrza. Unikajmy też ścisku, nie ustawiajmy zbyt blisko pojemników z roślinami i nie sądźmy ich zbyt blisko siebie.
Szara pleśń i środki zapobiegawcze
Najlepszym sposobem walki z szarą pleśnią jest profilaktyka. Stała temperatura uprawy, unikanie nadmiernej wilgoci, zachowanie roślin w czystości, wietrzenie i usuwanie martwych resztek organicznych powinno wystarczyć. Jednak, jeśli szara pleśń już pojawiła się się - w przypadku roślin ozdobnych, należy stosować opryski fungicydami (środkami grzybobójczymi). Rośliny jadalne należy wyrywać i utylizować. Bezpiecznie można stosować naturalne opryski, np. z wywaru z pokrzywy.
Niektórzy decydują się na opryskiwanie roślin jadalnych należy przy tym zabiegu zachować wymaganą ostrożność i zachować odpowiednią przerwę w zbiorach. Należy jednak pamiętać, że fungicydy to środki systemiczne i pozostają na długo aktywne w sokach rośliny.
