Klimat w naszym kraju bywa trudny, a pogoda kapryśna, dlatego nie wszystkie rośliny czują się u nas dobrze. Jeśli więc chcemy uprawiać gatunki, które oczekują dużo ciepła i nie tolerują chłodów, musimy zdecydować się na ich uprawę pod osłonami.
Zalety uprawy w szklarni lub tunelu
Szklarnie czy tunele foliowe dają znacznie większe możliwości niż otwarta przestrzeń ogrodu. Możemy w nich utrzymać dość stabilne warunki, stosunkowo wysoką temperaturę i odpowiednią wilgotność, jednocześnie nie pozbawiając roślin dostatecznej ilości światła.
Podpowiadamy: Jak zrobić tunel foliowy i jak go najlepiej wykorzystać
Dzięki osłonom wiosną możemy przygotować rozsadę roślin wrażliwych na zimno, ale mających długi okres wegetacji (np. papryka, pomidory, ogórki, cukinia), a także przyspieszyć uprawę ciepłolubnych gatunków ozdobnych, które posadzone wiosną wprost do gruntu mogłyby nie przetrwać kaprysów pogodowych, a wysadzone do ogrodu zbyt późno, późno by również zakwitły lub nie zdążyłyby zakwitnąć przed zimą wcale (np. celozja, krokosmia, tuberoza).
Osłony pozwalają też na uprawę roślin ozdobnych, które w naszych warunkach nie dałyby sobie rady w gruncie (np. męczennica, frezja, glorioza).
Roślinom uprawianym pod osłonami nie zagraża grad, silny wiatr, ulewne deszcze, przymrozki ani zwierzęta (np. ptaki, koty). Uprawy pod osłonami łatwiej jest też chronić przed szkodnikami i chorobami, bo można precyzyjnie użyć oprysków (nie są roznoszone przez wiatr ani zmywane przez deszcz) i wykorzystać do walki ze szkodnikami pożyteczne mikroorganizmy jak np. dobroczynek szklarniowy.
Podlewanie i nawożenie roślin pod osłonami
Niestety, osłony to nie tylko same plusy, ale też pewne minusy. Jeśli zapomnimy roślin podlać, nie wyręczy nas w tym deszcz i zwiędną lub wyschną. Kiedy upraw nie zasilimy, rośliny nie otrzymają składników odżywczych z gleby, w której naturalnie rozkłada się materia organiczna (np. z opadłych liści, resztek ściętej trawy), więc będą cierpiały z braku pożywienia.
Trzeba jednak wiedzieć, że rośliny pod osłonami należy podlewać częściej, ale mniej obficie niż w gruncie, unikając moczenia liści (podlewamy wyłącznie podłoże; moczenie liści sprzyja rozwojowi chorób grzybowych). Trzeba również zachować ostrożność przy zasilaniu roślin, gdyż łatwo można je przenawozić.
Pamiętaj o wietrzeniu szklarni i tunelu
Pod osłonami latem bywa też bardzo gorąco, gdyż wiatr nie ma szans na schłodzenie zamkniętego pomieszczenia, dlatego jeśli nie będziemy pamiętać o wietrzeniu upraw i cieniowaniu szklarni (np. opryskaniu szyb wapnem), rośliny wewnątrz nagrzanych pomieszczeń mogą się zaparzyć, a nawet „gotować”, a pomidory przestaną zawiązywać owoce.
Brak przewiewu daje też doskonałe możliwości na rozwój rozmaitych patogenów, w tym grzybów, którym ciepła i wilgotna atmosfera szklarni bardzo odpowiada.
Uprawa pod osłonami a zapylenie kwiatów i owocowanie roślin
Uprawiając warzywa pod osłonami musimy też pamiętać, że większość z nich do obfitego owocowania potrzebuje zapylenia kwiatów (m.in. pomidory, papryka, ogórki). W zamkniętych pomieszczeniach nie pomogą im w tym ani owady ani wiatr, dlatego musimy zadbać o to sami, zapylając kwiaty ręcznie pędzelkiem, potrząsając kwitnące krzaczki (np. pomidorów) lub stosując hormonizację, czyli oprysk preparatem zawierającym aktywatory zawiązywania owoców i substancje wzrostowe (np. Betokson).
Pamiętaj o wymianie ziemi
Ważną sprawą pod osłonami jest też wymiana ziemi przed rozpoczęciem nowego sezonu. Dotyczy to głównie tych osłon (np. szklarni), w których podłoże nie ma kontaktu z glebą, gdyż wtedy zachowuje się podobnie, jak podłoże w doniczce i po sezonie uprawowym wyjaławia się ze składników odżywczych, najintensywniej pobieranych przez rośliny. Często też zostaje skażone patogenami chorobotwórczymi lub formami przetrwalnikowymi szkodników, które w kolejnym sezonie atakują następne uprawy.
Jeśli nie ma możliwości wymiany podłoża, przed rozpoczęciem nowych upraw należy je odkazić np. termicznie.
Co zrobić po sezonie
Z tego samego względu po zakończeniu upraw szklarnie należy dokładnie oczyścić z resztek roślin i odkazić np. przez gazowanie preparatem siarkowym. Z kolei osłony sezonowe (np. większość tuneli, z wyjątkiem tuneli całorocznych), przed zimą trzeba zdemontować, zdejmując z nich folię, która mogłaby nie przetrwać mrozów. Konstrukcje osłon wymagają też systematycznej konserwacji, w przeciwnym razie elementy drewniane po pewnym czasie spróchnieją, a metalowe pokryją się rdzą.
