Ta charakterystyczna, gruba, zwinięta na kształt podkowy biaława larwa z brązową główką to jedno z stadiów rozwojowych niegroźnie wyglądającego chrabąszcza majowego (rzadziej innych gatunków chrząszczy żukowatych np. guniak czerwczyk, ogrodnica niszczylistka).
Pędraki czyli larwy chrząszcza majowego
Owad dorosły jest chrząszczem dorastającym do 2-3 cm. Ma wydłużone ciało i brunatne pokrywy skrzydłowe. Swoje podziemne, zimowe kryjówki opuszcza wczesną wiosną (kwiecień-maj) i natychmiast przystępuje do żerowania, obgryzając młode liście różnych drzew i krzewów (w tym także owocowych).
Po ok. 1,5 miesiąca zajadania się liśćmi, rozpoczyna rozmnażanie. W tym czasie samica zagrzebuje się na ok. 10-20 cm w ziemi i tam składa w pakietach jaja (ok. 10-30 sztuk), z których po ok. 6 tygodniach wylęgają się małe pędraki.
Szkodniki ogrodu – pędraki w akcji
Młode pędraki początkowo żywią się głównie rozkładającymi się resztkami roślinnymi, znajdującymi się w wierzchniej warstwie gleby, później jednak schodzą głębiej i zaczynają zajadać korzenie oraz bulwy roślin. Na skutek ich działalności, rośliny zaczynają słabnąć, więdnąć i zamierać. Na trawnikach powstają place martwej trawy, w szkółkach usychają pędy i gałęzie drzewek, na rozsadniku zamierają siewki, a w warzywniku niszczone są podziemne części warzyw korzeniowych (w burakach, ziemniakach i marchwi owady wygryzają dziury).
Pędraki pozostają w glebie przez kolejne 3 lata, przez cały czas objadając korzenie roślin. W czwartym roku przepoczwarzają się, aby wiosną kolejnego sezonu rozpocząć życie już jako dorosły owad.
Jak walczyć z chrząszczem majowym i pędrakami
Ze względu na dużą szkodliwość, walka z chrabąszczem majowym jest konieczna, ale bardzo trudna, gdyż dostępność chemicznych środków ochrony jest w tym przypadku mocno ograniczona. Z tego względu najważniejszą rolę w ochronie roślin odgrywa profilaktyka i zabiegi agrotechniczne.
- Uprawiając warzywa lub zakładając trawnik powinniśmy wybierać do siewu nasiona zaprawione specjalnymi preparatami, chroniącymi je przed szkodnikami glebowymi.
- W warzywniku dobrze jest też posadzić rośliny niezbyt lubiane przez pędraki (np. cebula, gorczyca) lub zastosować zielony nawóz w postaci gryki (roślina zawiera szkodliwe dla pędraków taniny).
- Nie chcąc roznosić szkodników po całym ogrodzie, nie transportujmy też skażonej ziemi lub kompostu z miejsca na miejsce bez jego wcześniejszego sprawdzenia (np. przesiania przez sito).
- Wiosną w czasie rójki owadów (kwiecień-maj), pod zaatakowanymi przez nie roślinami rozłóżmy płachty materiału, strzaśnijmy na nie dorosłe chrząszcze (najlepiej wcześnie rano, kiedy owady są jeszcze odrętwiałe), a następnie zbierzmy je i zniszczmy.
- Bardzo pomocnym zabiegiem w walce ze szkodnikami gleby jest też przekopywanie podłoża w dni ciepłe, suche i słoneczne. Jaja i larwy wydobyte na powierzchnię gleby wysychają i zamierają (można je też zbierać ręcznie i niszczyć) lub są zjadane przez ptaki, dzięki czemu ich populacja znacznie się zmniejsza.
Roślinne pułapki na pędraki
Dobrym rozwiązaniem są też roślinne „pułapki” na pędraki. Posadzona w pobliżu zagrożonych upraw sałata, zwabia szkodnika, o którego obecności świadczą więdnące bez powodu liście. Wtedy można roślinę wykopać i wyłapać larwy. W ziemię można też włożyć (na głębokość ok. 5 cm) kawałki ziemniaka i sprawdzać je co kilka dni.
Preparaty do zwalczania pędraków
Jeśli owadów jest dużo i ręczne ich zbieranie nie wystarcza, drzewa i krzewy możemy opryskać jednym z aktualnie dopuszczonych preparatów ochrony roślin (np. Mospilan 20SP).
Do ratowania trawnika zaatakowanego przez pędraki możemy też wykorzystać naturalne preparaty biologiczne, zawierające m.in. pożyteczne bakterie, utrudniające rozwój szkodnika (np. P-DRAKOL Target Natural) lub nicienie, zwalczające szkodniki glebowe (np. Nemasys G).
W szkółkach drzew i krzewów ozdobnych oraz owocowych, mogą być potrzebne bardziej zdecydowane działania, dlatego warto poszukać preparatów ochrony roślin przeznaczonych właśnie do niszczenia pędraków w szkółkach (np. Dursban 480 EC).