Jarmuż – bomba witamin i minerałów
Świeże warzywa będą zimą szczególne cenne, gdyż wtedy najbardziej brakuje nam witamin i minerałów. Jednym z warzyw, które zimą mogą dostarczyć nam wielu cennych substancji odżywczych jest jarmuż. Ta wyjątkowa kapusta o mocno karbowanych liściach, była dawnej bardzo znana i ceniona, jednak na pewien czas odeszła w zapomnienie.
Na szczęście dla naszego zdrowia, obecnie znów powróciła do łask i coraz częściej można ją spotkać w przydomowych ogrodach. Częścią jadalną jarmużu są duże, karbowane liście, bogate w witaminy i minerały (witaminy C, A, E, K, H, PP oraz wit. z grupy B, kwas foliowy, białka, luteinę i zeaksantynę oraz minerały takie jak: wapń, magnez, fosfor, potas, sód).
Jarmuż jest odporny na niskie temperatury i znosi mrozy do ok. -10°C, a nawet -15°C (po przemrożeniu liście stają się delikatniejsze).
Warzywo znakomicie nadaje się do spożycia na surowo w postaci surówek i koktajli, ale może być też gotowane (np. jarzynka, pierogi, zupy) i smażone (np.: omlety, kotlety z jarmużem). Najpopularniejsze odmiany jarmużu, mają duże, mocno karbowane, zielone liście, ale coraz częściej można też spotykać rośliny o liściach fioletowych (np. „Scarlet”) lub wąskich i słabo karbowanych (np. „Nero di Toscana”).
Jak uprawiać jarmuż
Uprawa jarmużu nie jest trudna, gdyż roślina jest znacznie mniej wymagająca i dużo bardziej odporna na choroby, szkodniki i niskie temperatury, niż inne warzywa z rodziny kapustnych. Większość odmian jarmużu potrzebuje natomiast sporo miejsca, gdyż rośliny mogą osiągać duże rozmiary. Jeśli więc posiadamy niewielki ogród, powinniśmy poszukać niskich odmian jarmużu (np. „Dwarf Green Curled). Jarmuż uprawiany jest zwykle z rozsady, wysadzanej do gruntu na przełomie maja i czerwca.
Roślina nie ma szczególnych wymagań uprawowych i może rosnąć na każdej, typowej glebie ogrodowej, z wyjątkiem terenów suchych lub podmokłych (wiosną, w okresie wzrostu, potrzebuje dodatkowego nawadniania), ale oczekuje słonecznego stanowiska.
Brukselka, kapusta o minimalistycznych główkach
Kolejnym warzywem na zimowe zbiory jest brukselka, która podobnie jak jarmuż, należy do rodziny kapustowatych. Brukselka ma dość szczególny smak, dlatego nie wszyscy są jej amatorami, jednak warto przekonać się do tego zdrowego warzywa, gdyż w swoich małych główkach zawiera ogromne bogactwo witamin i minerałów (m.in. wit. A, C, K oraz wit. z grupy B, kwas foliowy, sulforan oraz potas, fosfor, magnez, sód, wapń).
Brukselka najsmaczniejsza jest po lekkim przemrożeniu i najczęściej spożywana w postaci gotowanej (np. jarzynka, zupa).
Jak uprawiać brukselkę
Podobnie jak jarmuż, doskonale znosi niskie temperatury i może przetrwać mróz nawet do - 15°C. Jest jednak rośliną dość wymagającą. Oczekuje żyznego, próchniczego podłoża, słonecznego stanowiska uprawy oraz systematycznego nawadniania w okresie wzrostu.
Podobnie jak jarmuż, uprawiana jest z rozsady, wysadzanej do gruntu w maju. Abyśmy mogli zebrać z roślin zadawalające plony, pod koniec września powinniśmy przeprowadzić u brukselki zabieg ogławiania czyli usunięcia górnej części pędu znajdującego się ponad ostatnimi główkami.
Roszponka do małego ogrodu
Brukselka i jarmuż to warzywa bardzo zdrowe, ale dość duże (z wyjątkiem niskich odmian jarmużu), dlatego jeśli nie dysponujemy dostateczną ilością miejsca w ogrodzie, powinniśmy pomyśleć o uprawie roszponki.
a maleńka roślinka, o zielonych, zaokrąglonych liściach przypominających małą sałatę, wygląda wprawdzie dość niepozornie, ale jest źródłem wielu cennych substancji odżywczych (m.in. wit. A i C, kwas foliowy, wapń, fosfor, potas i sód), a jej delikatne, lekko orzechowe listki to idealny dodatek do rozmaitych surówek i sałatek.
Uprawa roszponki nie jest trudna (nasion wysiewa się wprost do gruntu, zwykle we wrześniu), gdyż roślina dobrze rośnie na większości typowych gleb ogrodowych i nie wymaga specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych. Jest jednak mniej odporna na niskie temperatury, niż dwa poprzednie gatunki, dlatego wymaga zimowego okrycia włókniną.
