Zawciągowiec zwyczajny. Co to za roślina i jak ją uprawiać w ogrodzie

Poszukując roślin do ogrodu, wybieramy głównie gatunki sprawdzone i dobrze znane, które nie sprawią nam zawodu. Czasami jednak warto zaryzykować i zdecydować się na roślinę niezbyt popularną, gdyż może sprawić nam miłą niespodziankę i stać się gwiazdą ogrodowej rabaty. Taką uroczą i atrakcyjną, choć rzadko spotykaną w naszych ogrodach rośliną jest między innymi zawciągowiec zwyczajny (Ceratostigma plumbaginoides).

Zawciągowiec jest niskim półkrzewem, osiągającym zaledwie ok. 15-20 cm wysokości, jednak za sprawą półzdrewniałych pędów (ok. 30 cm długości) i podziemnych rozłogów, ładnie się rozrasta, tworząc gęste, rozłożyste, piękne kobierce. Jego pędy są pokryte dość dużymi, jajowatymi, jasnozielonymi, lekko owłosionymi wzdłuż brzegów liśćmi.

Pełnię swojej urody roślina prezentuje jednak dopiero pod koniec lata (druga połowa sierpnia-wrzesień). Wtedy na wzniesionych łodyżkach rozwija nieduże, zebrane po kilka lub kilkanaście w główkowate kwiatostany, intensywnie lazurowo-niebieskie kwiaty, przypominające kształtem kwiaty barwinka.

Kwiaty pozostają na pędach aż do przymrozków, stając się niezwykłą ozdobą rabaty. Kiedy przekwitają, przekształcają się w atrakcyjne, czerwono-brązowe, wydłużone owocostany. Jesienią oprócz kwiatów i owoców ozdobą zawciągowca są także przebarwiające się na czerwono i pomarańczowo liście, dzięki którym roślina tworzy na rabacie płomienny kobierzec, przetykany refleksami niebieskich kwiatów.

Dzięki tak dużym walorom ozdobnym, zawciągowiec może być cenną rośliną późnego lata, wnoszącą do jesiennego ogrodu mnóstwo koloru. Krzewinka znakomicie prezentuje się w ogrodach skalnych i na murkach, ale może być też traktowana jak roślina okrywowa (np. na skarpy i zbocza, gdyż zapobiega erozji i osuwaniu się podłoża), gdyż w sprzyjających warunkach ładnie się rozrasta (na dobrym stanowisku po kilku latach może nawet stać się ekspansywna).

Sprawdza się także w kompozycjach rabatowych z krzewami ozdobnymi, bylinami, a nawet roślinami jednorocznymi, o ile tylko ma zapewnioną dostatecznie dużą ilość światła, bo nie lubi zacienienia. Dobrze wygląda w towarzystwie astrów krzaczastych, krwawników, lawendy, rogownicy kutnerowatej, goździków sinych i kropkowanych, aksamitek.

Warto zestawiać ją też z kwitnącymi wiosną ozdobnymi roślinami cebulowymi (np. narcyzy, szafirki), które na początku sezonu zasłonią jej bezlistne pędy lub całkiem puste jeszcze stanowisko.

Zawciągowiec może być też wykorzystany do sadzenia wzdłuż ścieżek i alejek spacerowych jako roślina obwódkowa.

Krzewinka jest wyjątkowo atrakcyjna i ciekawa, ale też dość wymagająca. Ponieważ pochodzi z górzystych rejonów Chin, do prawidłowego wzrostu i rozwoju oraz obfitego kwitnienia potrzebuje ciepłego, osłoniętego od wiatru, słonecznego stanowiska oraz umiarkowanie żyznego, lekko wilgotnego, ale bardzo dobrze zdrenowanego i przepuszczalnego podłoża z dodatkiem wapnia o zasadowym odczynie pH.

Roślina nie znosi cienia (wtedy słabo kwitnie), zimnych wiatrów, mokrej, ciężkiej gleby, okresowego zalewania i kwaśnego podłoża, ale dość dobrze radzi sobie z przejściową suszą.

Mrozoodporność zawciągowca jest dość umiarkowana (według różnych źródeł od -10/15°C do -20/22°C), dlatego najlepiej uprawiać ją w cieplejszych rejonach kraju, ściółkując na zimę grubą warstwą odkwaszonego torfu, który ochroni korzenie rośliny przez przemarznięciem (część pędów na zimę całkiem zamiera), szczególnie w czasie surowej, bezśnieżnej zimy.

Wiosną roślina późno rozpoczyna wegetację (nawet pod koniec maja), ale kiedy okaże się, że jej pozostałe na powierzchni pędy nadziemne przemarzły, można je przyciąć, dzięki czemu roślina ma szansę się zregenerować. Zabieg warto wykonywać każdej wiosny nawet wtedy, gdy roślina dobrze zniesie zimę, gdyż dzięki cieciu krzewinka lepiej się zagęści i będzie obficiej kwitła (kwitnie na pędach tegorocznych).

Mimo iż zawciągowiec zwyczajny nie jest najłatwiejszy w uprawie, bardzo łatwo się rozmnaża. Młode rośliny do sadzenia w ogrodzie można pozyskać przez podział dorosłych egzemplarzy (wiosną) bądź przez ukorzenianie sadzonek zielnych (wiosną) lub półzdrewniałych (latem).