Biedronki azjatyckie. Jak je rozpoznać i czy są zagrożeniem

Większość z nas dobrze zna i bardzo lubi biedronki, gdyż są nie tylko bardzo piękne, ale też niezwykle pożyteczne. W naszym kraju żyją od dawna i pomagają ogrodnikom walczyć z licznymi szkodnikami roślin. Ich największy przysmak to mszyce i czerwce, stanowiące podstawowy składnik diety zarówno osobników dorosłych jak i ich potomstwa. Dorosły owad potrafi zjeść nawet kilkadziesiąt mszyc dziennie, a mała larwa kilkanaście, co pozwala ograniczyć użycie chemicznych środków ochrony roślin.

Rodzime biedronki zawsze kojarzyły się nam dobrze i zwykle nie robiły krzywdy ani ludziom ani zwierzętom. Z wielkim apetytem pałaszowały całe kolonie mszyc i czerwców, dlatego w ogrodach także były mile widziane. Niedawno jednak sytuacja trochę się zmieniła, gdyż okazało się, że biedronki gryzą, a ich ukąszenia mogą powodować alergie.

Znając łagodny charakter owadów, byliśmy tym faktem bardzo zaskoczeni i nie rozumieliśmy, co nagle stało się tym miłym stworzeniom. Szybko jednak się okazało, że winowajcą wcale nie jest nasza stara, dobra biedronka siedmiokropka czy dwukropka, ale obcy przybysz ze wschodu, nazwany biedronką azjatycką lub arlekinem (Harmonia axyridis).

Biedronka azjatycka to gatunek bardzo zmienny. Może mieć czerwone okrywy skrzydeł i siedem kropek – wtedy trudną odróżnić ją od naszej siedmiokropki, ale i tak w przypadku tych dwóch gatunków, jest to stosunkowo łatwe. Biedronki azjatyckie mogą mieć też okrywy skrzydeł żółte, kremowe, pomarańczowe lub czarne, zupełnie pozbawione kropek lub ozdobione rożną liczbą plamek czarnych, białych lub czerwonych (nawet powyżej dwudziestu), zwykle o nieregularnych brzegach.

Ciało owada jest też nieco bardziej wypukłe, niż ciała rodzimych biedronek. Różnice można dostrzec też w ubarwieniu przedplecza, które u siedmiokropki jest czarne z dwiema dużymi, białymi plamkami w dolnych rogach, natomiast u biedronki azjatyckiej może być czarne z białym, dużym wzorem lub białe z czarnym wzorem.

Oba gatunki biedronki mają też nieco inne ubarwienie samej głowy, która u siedmiokropki jest czarna z dwiema małymi, białymi kropkami przy oczach, natomiast u biedronki azjatyckiej jest podobna do przedplecza i może być biała z czarnym wzorem lub czarna z białym wzorem.

Jednak poza biedronką siedmiokropką, warto zwrócić uwagę na dwa inne, rodzime gatunki - dwukropkę i dziesięciokropkę. Ich ubarwienie oraz liczba kropek jest niemal tak samo zmienna i zróżnicowana, jak u biedronki azjatyckiej, a odróżnienie tych owadów jest raczej trudne. Trzeba zwrócić uwagę na wielkość - biedronki azjatyckie są większe (6-8 mm), podczas gdy dwu- i dziesięciokropki osiągają 3,5 do 5,5 mm długości. Biedronki azjatyckie mają też bardziej wypukłe i zaokrąglone ciało.

licencja

Szkodliwość nowego gatunku biedronki jest zauważalna, ale nie dramatyczna. Owady gryzą człowieka częściej niż siedmiokropki, a ponadto są dużym zagrożeniem dla rodzimych gatunków biedronek. Wcześniej od nich rozpoczynają wiosną wegetację, znacznie skuteczniej się rozmnażają (samica składa w swoim krótkim życiu nawet kilka tysięcy jaj, natomiast w trakcie jednego sezonu może pojawić się do 5 pokoleń owada), są bardziej żarłoczne i drapieżne, dlatego częściej zjadają larwy innych biedronek, a do tego późną jesienią szybciej i sprawniej znajdują zimowe kryjówki, wypierając z nich rodzime biedronki.

Oba gatunki rywalizują też o ten sam pokarm, co naszą, mniej agresywną biedronkę stawia na pozycji przegranej. Owady mogą być też pewnego rodzaju szkodnikami w sadzie i jagodniku, gdyż z braku mszyc, potrafią przerzucić się na pokarm roślinny, uszkadzając i nadgryzając owoce (między innymi winogrona), ale też podobnie jak inne biedronki, żerując na owocach już uszkodzonych np. przez ptaki lub inne owady.

Biedronka azjatycka ma jeszcze jedną przewagę nad rodzimymi gatunkami, gdyż jest bardziej od nich odporna na różne patogeny chorobotwórcze i pasożyty, dzięki czemu znacznie rzadziej ulega infekcjom.

Szkodliwość nowego owada jest zauważalna, ale jeszcze nie na tyle wysoka, aby sięgać po chemiczne sposoby walki. Preparaty owadobójcze to broń obosieczna, która może zniszczyć nie tylko biedronkę azjatycką, ale też nasze rodzime gatunki, dlatego póki co, należy się jej wystrzegać. Obecnie nowa biedronka nie ma jeszcze naturalnego wroga, ale ponieważ przyroda nie znosi pustki, jest nadzieja, że w niedługim czasie pojawi się amator nowego gatunku i zadba o równowagę w ekosystemie.

Nie należy też zapominać, że chociaż biedronka azjatycka ma swoje liczne wady, ma też jedną, wielką zaletę. Jest bardziej żarłoczna niż siedmiokropka, dlatego zjada od niej zdecydowanie więcej mszyc, co nie jest bez znaczenia dla naszych roślin.