Pochodzenie bobu nie jest do końca sprecyzowane. Wiadomo jedynie tyle, że znano go już w starożytności. Występował m.in. na Bliskim Wschodzie i w basenie Morza Śródziemnego. Aktualnie bób jest popularny zarówno na terenie całej Europy, jak i w wielu innych krajach świata.
Stanowi doskonałe uzupełnienie diet wegetariańskich, ponieważ jego nasiona zawierają duże ilości białka o dość wysokiej wartości biologicznej (zastępującego białko pochodzące z mięsa).
Jednak coraz częściej jadają go nie tylko wegetarianie. Po bób chętnie sięgamy prawie wszyscy – szczególnie w sezonie letnim, kiedy stragany warzywne obfitują w nasiona świeże. Najlepiej smakuje ten tzw. pierwszy, ale jeść warto także każdy następny, a nawet mrożony.
Właściwości odżywcze bobu
Bób ma wysokie wartości odżywcze przy stosunkowo niskiej zawartości kalorii (88 kcal w 100 gramach). Nasiona tego warzywa dostarczają do naszego organizmu przede wszystkim sporą ilość białka i błonnika pokarmowego. Oprócz tego bób jest bogaty w witaminy i składniki mineralne. Zawiera znaczne ilości żelaza, magnezu, miedzi i kwasu foliowego (garść surowego bobu to ponad 30% dziennej dawki folianów). Ponadto znaleźć w nim można witaminy z grupy B (tiaminę, ryboflawinę, witaminę B12) i witaminę K.
Spożyte nasiona bobu na długo zapewniają uczucie sytości, dzięki czemu dobrze uzupełniają wszelkiego rodzaju diety odchudzające. Nie należy jednak przesadzać z ilością bobu.
Bób – właściwości lecznicze
Dawniej bób uważano za warzywo pomocne przy leczeniu trudno gojących się ran, pomagające zwalczać owrzodzenia i inne zmiany skórne. Aktualnie wiadomo z całą pewnością, że jedzenie nasion bobu jest także wskazane w wielu innych przypadkach.
Wysoka zawartość błonnika w bobie reguluje pracę jelit i oczyszcza je z toksyn (np. metali ciężkich). Wszystko to zapobiega rozwojowi komórek nowotworowych i skutecznie chroni układ pokarmowy.
Znaczącą rolę w sensie leczniczym ma także kwas foliowy znajdujący się w bobie. Razem z żelazem i witaminą B12 bierze czynny udział w procesach krwiotwórczych (zapobiega i leczy anemię) oraz wpływa pozytywnie na cały układ krążenia (obniża stężenie niebezpiecznej homocysteiny).
Warto też wiedzieć, że na bazie bobu produkowane są niektóre leki stosowane do zwalczania choroby Parkinsona. Warzywo to jest bowiem naturalnym źródłem neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za przesyłanie impulsów pomiędzy komórkami nerwowymi (lewodopy).
Czy bób może zaszkodzić?
Bób zjedzony w nadmiarze (podobnie co wszystkie pozostałe warzywa strączkowe) może powodować wzdęcia, powstawanie gazów i inne dolegliwości trawienne. Nie oznacza to jednak, że osoby zdrowe mają go nie jeść. Należy tylko zachować zdrowy rozsądek i porcjować bób w odpowiedni sposób. Garstka nasion z pewnością nikomu nie zaszkodzi.
Są jednak pewne grupy osób, które bobu powinny unikać. To przede wszystkim cierpiący na fawizm (tzw. chorobę fasolową). Choroba ta jest uwarunkowana genetycznie i związana z niedoborem enzymu G6PD. U tych chorych bób w oczywisty sposób może powodować reakcje alergiczne.
Kolejni chorzy z przeciwwskazaniami do jedzenia bobu to osoby ze stwierdzoną dną moczanową. W tym przypadku bób może doprowadzać do powikłań w postaci np. kamicy nerkowej.
Bób nie jest też najlepszy dla osób z wszelkiego rodzaju problemami układu pokarmowego. O powodach wspominano już powyżej, ale warto przypomnieć, że jest ciężkostrawny, może powodować wzdęcia, gazy, zgagę i inne dolegliwości.
Jak gotować bób?
Młode i jędrne ziarna bobu można zjadać na surowo (kiedy skórka jest jeszcze miękka). Wówczas warzywo to zachowuje największe ilości dobrych składników odżywczych. Należy też jednak pamiętać, że surowe nasiona są najbardziej ciężkostrawne. Dlatego też bób dużo częściej spożywa się w formie gotowanej. Można to zrobić na parze lub tradycyjnie – w wodzie.
Najlepsze nasiona bobu to te, które są intensywnie zielone, mają ładny, świeży zapach i gładką skórkę pozbawioną plam i przebarwień. Przed gotowaniem należy je oczywiście starannie umyć.
Następnie bób wkładamy do garnka i zalewamy zimną wodą. Wody powinno być przynajmniej dwa razy więcej niż bobu. W pierwszej fazie gotowania do wody dodajemy jedynie odrobinę cukru (około 1 łyżki). Sól natomiast dodaje się pod koniec gotowania, aby bób nie stwardniał.
Do garnka z gotującym się bobem można też dodać gałązki kopru, liść laurowy, ząbek czosnku i inne przyprawy według uznania. Wzbogaca to smak tego warzywa. Młode ziarna gotuje się zwykle około 15 minut, starsze wymagają dłuższej obróbki termicznej.
Sposób na wzdęcia po zjedzeniu bobu
Nie wszyscy wiedzą, że nieprzyjemnemu uczuciu ciężkości oraz wzdęciom występującym po zjedzeniu bobu można zapobiegać. I to wcale nie za pomocą dostępnych preparatów farmaceutycznych. Wystarczy, że przed gotowaniem bób namoczymy na około 1 godzinę w gorącej wodzie. Wodę tę następnie wylewamy i zalewamy nasiona świeżą. Gotujemy standardowo, soląc wrzątek dopiero pod koniec gotowania.
Smaczne dania i przekąski z bobem
Sposobów na kulinarne wykorzystanie bobu jest wiele i wszystko zależy od naszej inwencji. Poniżej prezentujemy jednak przykładowe przepisy na pyszności z bobem z roli głównej.
Przepis na sałatkę z bobem i ricottą
Składniki:
- 2 szklanki ugotowanego i obranego bobu;
- 1 opakowanie sera ricotta;
- garść rukoli;
- 1 ząbek czosnku,
- kilka listków świeżej mięty;
- sok z ½ cytryny;
- 3 łyżki oliwy z oliwek;
- sól i pieprz do smaku.
Przygotowanie:
Bób gotujemy do miękkości, obieramy ze skórki i studzimy. Skrapiamy sokiem z cytryny. Czosnek przeciskamy przez praskę i dodajemy do bobu. Wrzucamy też listki mięty, doprawiamy całość solą i pieprzem. Mieszamy. Na wierzchu układamy rukolę, posypujemy sałatkę rozkruszoną ricottą. Opcjonalnie polewamy oliwą z oliwek.
Przepis na zupę krem z bobu
Składniki:
- ½ kg bobu;
- ¼ kg ziemniaków;
- 2 pory;
- 1 cebula;
- 1 litr bulionu (mięsnego lub warzywnego);
- 20 g masła;
- 1 łyżka oliwy z oliwek;
- ½ szklanki mleka;
- zielenina (posiekana natka i szczypiorek).
Przygotowanie:
Bób ugotować do miękkości i obrać. W garnku roztopić masło i zeszklić na nim drobno pokrojoną cebulę. Następnie do garnka dodać pory pokrojone w krążki (tylko białe i jasnozielone części) oraz ziemniaki przygotowane w kostkę. Smażyć warzywa kilka minut, stale je mieszając. Do podsmażonych warzyw wlać bulion i zagotować. Na chwilę przed końcem gotowania wsypać bób. Do ugotowanych składników dodać mleko, oliwę z oliwek i zmiksować na gładką masę. Przyprawić do smaku solą i pieprzem. Zupę posypać posiekaną zieleniną. Podawać z grzankami czosnkowymi.
Przepis na makaron z kurczakiem i bobem
Składniki:
- 30 dag makaronu typu wstążki;
- 1 podwójny filet z kurczaka;
- ½ kg bobu;
- 300 ml gęstej śmietany;
- 3 łyżki startego parmezanu;
- 2 ząbki czosnku;
- olej;
- natka pietruszki;
- sól i pieprz do smaku.
Przygotowanie:
Makaron ugotować w osolonej wodzie na półtwardo. Bób ugotować i obrać. Mięso pokroić w kostkę i podsmażyć na oleju. Wrzucić do niego czosnek. Do rondla z podsmażonym kurczakiem dodać makaron i bób. Całość wymieszać. Posolić i popieprzyć do smaku. Na koniec dodać śmietanę. Tuż przed podaniem posypać startym parmezanem i posiekaną natką pietruszki.
Smacznego!
Przeczytaj też: Dlaczego warto jeść czereśnie i jakie specjały z nich zrobić
