Co siać i sadzić w maju w ogrodzie. Kwiaty, warzywa, krzewy

W maju można posiać wiele kwiatów i warzyw. Sadzimy także krzewy i drzewka. Jednak są takie rośliny, na których siew jest już za późno. Podpowiadamy, co warto posiać i posadzić w maju.

Maj to dość specyficzny miesiąc. Teoretycznie jest ciepły, ale do połowy maja mogą zdarzać się przymrozki i to koniecznie trzeba wziąć pod uwagę. Jest sporo kwiatów i warzyw, które są wrażliwe na zimno i je powinno się sadzić dopiero po 15 maja, bo wcześniej istnieje duże ryzyko ich zniszczenia przez spadki temperatury. Warto wiedzieć, że dla niektórych niszczące zimno niekoniecznie dosłownie musi oznaczać spadek temperatury poniżej zera stopni, ale nawet do około +5ºC.

Na co zwrócić uwagę, sadząc rośliny

Dla nasion ważna jest nie tylko temperatura powietrza, ale przede wszystkim podłoża – są takie, które powinny być wysiewane do ogrzanej już ziemi. Dla nich ważna jest nie tylko pogoda w maju, ale też to, jaka była do tej pory. Jeśli wiosna przyszła późno, a kwiecień był zimny, nie należy spieszyć się z siewem. Jednak można dla nich wcześniej przygotować ziemię – okryć ją agrowłókniną (najlepiej ciemną), dzięki czemu ziemia szybciej nagrzeje się.

Rośliny kiełkują w określonej temperaturze, która jest bardzo zróżnicowana, w zależności od gatunku. Niektórym wystarcza kilka stopni ciepła, inne kiełkują dopiero powyżej 10ºC, a nawet więcej. Jeśli wysiejemy je, kiedy jest zbyt zimno, nasiona zdążą zgnić, zanim wykiełkują.

Pamiętaj o zahartowaniu sadzonek

Jeśli chcemy sadzić do gruntu przygotowane wcześniej sadzonki, pamiętajmy o zahartowaniu roślin. To samo dotyczy kwiatów, które zimowaliśmy w pomieszczeniach (np. pelargonie, oleandry). Przed posadzeniem należy wystawiać je na kilka godzin w ciągu dnia, w osłoniętym miejscu. Na noc chowamy je. Z czasem ten okres pobytu na zewnątrz wydłużamy, a jeśli noce są ciepłe, to również możemy zostawić je na noc. Jeśli pogoda sprzyja, to hartowanie możemy rozpocząć już w kwietniu. Cały proces powinien trwać od tygodnia do dwóch.

Zawsze trzeba wziąć pod uwagę warunki lokalne, bo Polska jest dość zróżnicowana pod względem temperatur. Najwcześniej robi się ciepło, na południowym i północnym zachodzie, później – w górach na północnym wschodzie.

Uwaga na długość dnia

Jest jeszcze jedna ważna rzecz, którą trzeba wziąć pod uwagę. To długość dnia. Niektóre rośliny, w tym kilka popularnych warzyw, jak sałata czy rzodkiewka, reagują na długość dnia. Kiedy stają się najdłuższe (czerwiec) te rośliny będą przede wszystkim kwitnąć (nazywa się je roślinami długiego dnia). Dlatego należy je siać wcześnie, tak, żeby zdążyły wyrosnąć przed nadejściem najdłuższych dni. Nie warto ich wysiewać po 15 maja, bo np. zamiast smacznych korzeni rzodkiewek, będziemy mieli pędy kwiatowe i niejadalne, łykowate i stwardniałe korzenie.

Oto, co posiać i posadzić w maju.

Jakie kwiaty jednoroczne posiać w maju

W maju możemy posiać wprost do gruntu sporo kwiatów jednorocznych. Niektóre z nich można siać już w kwietniu, inne dopiero w maju. Są też takie, jak np. maciejka, czarnuszki czy nagietki, które warto siać mniejszymi partiami, ale kilkakrotnie, co ok. dwa tygodnie nawet do końca czerwca. Dzięki temu będziemy długo cieszyć się ich kwiatami.

W maju można posiać do gruntu m.in. następujące kwiaty jednoroczne:

• od początku maja: cynie, cyprysik letni (mietelnik), czarnuszki, dimorfoteka, gipsówka letnia, groszek pachnący, kocanki ogrodowe, lny ozdobne, łubin, maciejka, maczek kalifornijski, nagietki, nasturcje, suchołuski, wilec trójbarwny, kosmos podwójnie pierzasty, krokosz barwierski, smagliczki nadmorska; jeśli pogoda sprzyja, to można je siać już pod koniec kwietnia,
• w drugiej połowie maja (do ogrzanej ziemi): aksamitki, dynia ozdobna, fasolnik egipski, fasola ozdobna, kosmos siarkowy.

W drugiej połowie maja zaczynamy siać kwiaty dwuletnie. Będzie można to robić także w czerwcu i lipcu. Określenie „rośliny dwuletnie” czasem bywa nieco mylące – nie są to rośliny, które rosną tylko przez dwa lata, ale takie, które zakwitają w drugim roku życia, a w pierwszym mają tylko liście. Najczęściej jednak nie są długowieczne i zamierają po kilku latach.

Najczęściej sieje się je na rozsadniku, bo nie od razu będą atrakcyjne. Na miejsca stałe wysadza się je w drugiej połowie lata. Jeśli rozsadnika nie mamy, możemy je od razu posiać na miejscach docelowych, licząc się z tym, że w pierwszym sezonie będziemy podziwiać tylko siewki i liście.

W drugiej połowie maja pomożemy posiać:

• goździki brodate, malwy, lak, naparstnice, niezapominajki, stokrotki ogrodowe, zatrwian tatarski.

Dwuletnie są również bratki, ale z ich siewem trzeba poczekać do połowy czerwca-lipca.

Sprawdź: Jak samodzielnie wyhodować bratki

Sadzimy bulwy i kłącza kwiatów

W maju sadzi się także bulwy i kłącza wieloletnich kwiatów, które nie są odporne na mróz (należy wykopywać je na zimę). Do najbardziej popularnych należą:

• mieczyki (gladiole), krokosmie (cynobrówki) – można je sadzić od końca kwietnia do połowy maja – jednak ziemia musi być już ogrzana;

• begonie bulwiaste, dalie (georginie), kanny (pacioreczniki) – po 15 maja. Uwaga: wcześniej te rośliny można posadzić do doniczek w domu (w lutym-marcu), a w połowie maja wysadzić do gruntu już podrośnięte rośliny.

Kwiaty cebulowe najczęściej kojarzą się z wiosennymi tulipanami, narcyzami itp. Ale są także kwiaty cebulowe, które kwitną latem i je sadzi się do gruntu właśnie w maju. Nie są one wprawdzie zbyt popularne, ale wyglądają pięknie i egzotycznie i warto się nimi zainteresować. Można je uprawiać w gruncie, ale większość – także w donicach na balkonach lub tarasach. Uwaga – te rośliny nie zimują w gruncie (nie są odporne na mróz) jesienią ich cebule trzeba wykopać i przechować w suchym, chłodnym miejscu.

Oto, jakie kwiaty cebulowe posadzić w maju:

• acidanthera (mieczyk abisyński), agapant, eukomis, galtonia, ismena (błonczatka), śniedek wątpliwy, tygrysówka, zefirant.

Jakie byliny (kwiaty wieloletnie) posadzić w maju

W maju warto sadzić byliny, które kwitną latem i jesienią. Niektóre są uzyskiwane wtedy przez podział kęp, więc można je dostać od zaprzyjaźnionego ogrodnika. Dodatkowo niemal wszystkie można kupić jako sadzonki uprawiane w pojemnikach. Rośliny w pojemnikach będzie można sadzić także później – przez cały sezon, jednak posadzone wiosną będą miały czas, żeby dobrze zadomowić się w ogrodzie i rozkwitnąć latem. Bardzo dobrym terminem na sadzenie bylin jest też wczesna jesień (wrzesień).

W maju można sadzić m.in.:

• dzielżany, floksy wiechowate, funkie (hosty), gailardie, gaury, hibiskusy bylinowe, jarzmianki, jeżówki, języczki, juki karolińskie, lawendę, liatry kłosowe, liliowce, liriope szafirkowe, nachyłki, przetaczniki, rodgersje, rudbekie, rutewki, szałwię omszoną, rozchodniki okazałe (rozchodnikowce), świecznice (pluskwice), tawułki Arendsa, żeleźniaki, żurawki.

Jeśli jakichś bylin nie ma w sprzedaży na początku maja, niekoniecznie jest to powód do niepokoju. Niektóre bardziej ciepłolubne gatunki (np. hibiskusy bylinowe) pojawiają się często dopiero pod koniec miesiąca.

Kwiaty balkonowe i ciepłolubne, które sadzi się w maju

Jest też cała gama ciepłolubnych kwiatów, które należy sadzić po 15 maja. Wśród nich są także te, które najchętniej sadzimy na balkonach. Większość z nich to rośliny jednoroczne, choć są też takie, które z powodzeniem można zimować w chłodnym pomieszczeniu (np. pelargonie, fuksje, heliotropy, scewole), a niektóre mogą nawet przetrwać łagodną zimę w gruncie.

Do takich ciepłolubnych kwiatów, które sadzi się w maju należą m.in.:

• aksamitki, bakopy, bidensy, celozje, begonie stale kwitnące, fuksje, gazanie, heliotropy, lewkonie letnie, lwie paszcze (wyżlin większy), lobelie, kobee, niecierpki, pelargonie, petunie, portulaki, scewole, surfinie, szałwie błyszczące, thunbergie, tytoń Sandera, werbeny ogrodowe, wilce ziemniaczane, żeniszki.

Sadzonki większości tych kwiatów możemy również kupić i posadzić później.

Po połowie maja wystawimy także na zewnątrz ciepłolubne rośliny, uprawiane jako wieloletnie, takie jak brugmansje (datury), bugenwille, oleandry, kufliki. Uwaga: powinniśmy je wcześniej zahartować.

Siew warzyw w maju

W maju można posiać do gruntu nasiona warzyw, które lubią ciepło. Warto poczekać z tym do połowy miesiąca. Ale są też takie, które warto posiać tylko w pierwszych dniach maja, bo posiane później nie dadzą dobrych plonów.

W maju siejemy następujące warzywa:

• tylko początek miesiąca – rukola, rzodkiewka, szpinak,
• po 15 maja – cukinia, dynia, fasola, kabaczek, kukurydza, ogórki, patison,
• cały miesiąc – buraki ćwikłowe, koper ogrodowy i włosi (fenkuł), marchew, szpinak nowozelandzki.

W maju możemy też posadzić sadzonki ciepłolubnych warzyw, trzeba jednak poczekać z tym co najmniej do połowy miesiąca. Sadzonki można przygotować samodzielnie (wysiewając nasiona w domu, w marcu-kwietniu zależnie od gatunku) lub kupić. Jeśli chcemy mieć trochę warzyw na własny użytek, to zakup gotowych sadzonek nie jest złym pomysłem, tym bardziej, że dzięki temu łatwiej mieć różne odmiany. Pamiętajmy, że sadzonki wymagają wcześniejszego zahartowania!

W maju (po 15.05) do gruntu sadzimy następujące sadzonki:

• bakłażany, dynie, ogórki, papryka, pomidory, sałata, seler (naciowy i korzeniowy), tykwy;
• przez cały miesiąc można sadzić brukselkę.

Czego nie siać w maju

Niektóre rośliny wolą niskie temperatury, dlatego posiane w maju nie będą dobrze rosły. Należą do nich przede wszystkim bób i groch.

Inne posiane do gruntu później niż na początku maja szybko zakwitną, a to nie na ich kwiatach nam zależy. Dlatego z siewem rzodkiewki oraz sałaty trzeba się spieszyć (dłużej można sadzić już gotowe sadzonki sałaty).

Drzewa i krzewy

W maju można sadzić praktycznie wszystkie drzewa i krzewy ozdobne oraz owocowe, ale ważny jest rodzaj sadzonki. W tym miesiącu jest już za późno na sadzenie drzew i krzewów z gołym korzeniem, które sadzi się, zanim podejmą wegetację i wypuszczą liście.

Natomiast mamy niemal nieograniczone możliwości, jeśli chodzi o sadzenie roślin w pojemnikach. Maj to bardzo dobry termin na sadzenie rododendronów, azalii oraz iglaków, ale wcale nie musimy się do nich ograniczać, szczególnie jeśli chodzi o drzewa i krzewy ozdobne.

W przypadku drzew i krzewów owocowych, najlepsze terminy to wczesna wiosna oraz jesień, ale sadzonki w pojemnikach również można sadzić przez cały sezon, także w maju.