Formy pienne roślin. Co to jest i jak to się robi

Formy pienne roślin wyglądają efektownie i dekoracyjnie, choć mają dość formalny charakter. Są one ukształtowane w ten sposób, że wprost z pnia wyrasta bukietowa korona. W ten sposób można kształtować różne drzewa i krzewy (np. cytrusy, wawrzyny), ale też kwitnące - róże, fuksje, margerytki.

Formy pienne roślin często występują w donicach. Świetnie nadają się do oranżerii, przeszklonej werandy, a także do podwyższenia kompozycji roślin ogrodowych. Doskonale sprawdzą się również na tarasach, czy większych balkonach. Ustawione w parze ozdobią stopnie schodów lub zaznaczą wejście do domu czy przejście do innej części ogrodu.

Niektóre formy pienne powstają w wyniku przeszczepienia, czyli operacji polegającej na połączeniu rośliny zdolnej do tworzenia atrakcyjnych bukietowych koron z pokrewną jej odmianą o długiej zdrewniałej łodydze. Tę technikę stosuje się np. w przypadku róż. Inne rośliny kształtuje się dzięki cierpliwym i długotrwałym zabiegom podcinania i podwiązywania gałęzi. Oba typy nazywane są formami piennymi, co odnosi się do podobieństwa drzew o prostym bezlistnym pniu i bukietowej koronie.

Niemal każdą roślinę wieloletnią o zdrewniałej łodydze można ukształtować w formę pienną. Najlepsze są rośliny o drobnych listkach i krzewiastej, pełnej koronie. Nie zapominajmy jednak, że korona musi się utrzymać na dostatecznie twardej i prostej łodydze.

Korona może mieć kształt okrągły, zwisający – podobny do wierzby płaczącej lub krzaczasty, pełny. Najczęściej kształtowaną rośliną jest wawrzyn (Laurus nobilis) – roślina z klimatu śródziemnomorskiego o niskiej odporności na mróz. Jest to roślina długowieczna i odpowiednio pielęgnowana zostanie z nami wiele lat.

Do formy piennej możemy również ukształtować rośliny pokojowe. Doskonale nadaje się  do tego figowiec beniamiński. Do formy piennej możemy ukształtować też wieloletnie wysokie fuksje. Ich kwiaty zwieszają się w grupach, a duża ilość odmian daje nieskończone możliwości uzyskania krzewów o kwiatach w różnych kolorach i różnych wielkości.

Najbardziej poprawną metodą jest kształtowanie rośliny przez długi czas od stadium sadzonki. Druga metoda to droga na skróty, dzięki której zaoszczędzamy wiele czasu – podcinając do formy piennej dojrzałą roślinę o prostym pniu czekamy na wykształcenie korony.

• Poprawna metoda – sadzimy młodą roślinę o zdrewniałej łodydze (o wysokości co najmniej 10 cm) i starannie ją pielęgnujemy. Uważamy, by nie uszkodzić wierzchołków wzrostu. Kiedy roślina osiąga wysokość 15-20 cm, musimy ją luźno przywiązać w dwóch miejscach do prostego palika lub trzcinki. Palik wymieniamy na wyższy, gdy roślina go przerasta. Delikatnie obrywamy pędy boczne zostawiając tylko kilka górnych. Obrywamy też pąki kwiatowe, by nie osłabiać rośliny i nie hamować jej wzrostu. Roślinę nawozimy i podlewamy jak pozostałe okazy. Gdy roślina ma około 60-90 cm, obcinamy stożek wzrostu i regularnie usuwamy z dolnej części, wszystkie pędy boczne. Zapewni to okazowi krzaczastą i pełną koronę.
• Krótsza droga – ten proces też wymaga rozłożenia w czasie ponieważ, jeśli roślina będzie miała zbyt słaby „pień” nie będzie w stanie utrzymać korony. Do jej podtrzymania, tak jak w poprzedniej metodzie używamy trzciny bądź palika. Podlewamy i nawozimy jak każdy okaz. Wybieramy zdrowy, mocny i rozkrzewiony okaz o prostej, centralnej łodydze. Usuwamy z dolnej części rośliny boczne pędy, używając do tego sekatora. Aby całkowicie oczyścić łodygę, cięcie powtarzamy kilkukrotnie. Czynność przeprowadzamy w odstępach czasowych pozwalających na przyrost pędów. Pozostawiamy na wierzchołku rośliny co najmniej trzy pędy górne, które skracamy do 1/3 długości. Czekamy na rozkrzewienie tych pędów i powtarzamy ich skracanie do osiągnięcia pełnej korony. Cały czas dbamy o usuwanie odrostów z „pnia”.