Gailardie do ogrodu
Rodzaj do którego należy gailardia liczy sobie ponad 30 gatunków, ale w uprawie spotyka się głównie kilka z nich:
- gailardię nadobną (Gailardia pulchella),
- gailardię ościstą (Gailardia aristata),
- gailardię wielkokwiatową (Gailardia x grandiflora)
- i mieszańcową gailardię ogrodową (Gailardia hybrida).
Rośliny z wyglądu są do siebie podobne, gdyż mają krzaczasty pokrój, wzniesione, sztywne łodygi i miękkie, lancetowate lub powcinane liście. Całe pokryte są też delikatnymi włoskami, a ich koszyczkowe kwiaty są duże i wielobarwne.
Gailardie jednoroczne i wieloletnie
Gatunki i odmiany różnią się jednak między sobą trwałością, wysokością, terminem kwitnienia oraz budową kwiatów. Gailardia nadobna osiąga zwykle wysokość 40-60 cm, a większość jej odmian posiada kwiaty półpełne lub pełne (nasiona najczęściej oferowane w postaci wieloodmianowych miksów). Gatunek w naszym klimacie jest jednoroczny, więc każdego roku trzeba od nowa wysiewać jego nasiona. Rośliny kwitną od wczesnego lata (lipiec) do pierwszych przymrozków.
Trzy pozostałe gatunki, czyli gailardia oścista, wielkokwiatowa i ogrodowa to z kolei krótkowieczne byliny (4-6 letnie), które w zależności od odmiany, osiągają wysokość od 30 do 80 cm i posiadają duże, często dwubarwne, koszyczkowe, najczęściej pojedyncze kwiaty.
Odmiany gailardii bylinowych
Wśród odmian, które zasługują na uwagę znajdują się m.in.:
- „Bremen” i „Burgundia” – wys. ok. 65-80 cm, kwiaty pojedyncze, języczkowe czerwone z szerokim, żółtym obrzeżem, kwiaty rurkowe brązowe, kwitnienie czerwiec-wrzesień,
- „Kobold” – odmiana karłowa, wys. 20-40 cm kwiaty pojedyncze, języczkowe czerwone z szerokim, żółtym obrzeżem, kwiaty rurkowe czerwono-bordowe, kwitnienie czerwiec-wrzesień,
- „Sun Flare” – odmiana karłowa, wys. 30-30 cm, kwiaty języczkowe pojedyncze, o trąbkowym kształcie, żółto-czerwone, kwiaty rurkowe czerwono-brązowe, kwitnienie czerwiec-wrzesień,
- „Oranges and Lemons” – wys. ok. 80 cm, kwiaty języczkowe pojedyncze, duże, o trąbkowym kształcie, żółto-pomarańczowe, kwiaty rurkowe czerwone, kwitnienie czerwiec-wrzesień,
- „Mesa Red” – wys. ok. 50 cm, kwiaty języczkowe pojedyncze, duże, czerwone, kwiaty rurkowe czerwono-brązowe, kwitnienie czerwiec-październik,
- „Arizona Apricot” - wys. ok. 40 cm, kwiaty języczkowe pojedyncze, żółtopomarańczowe, kwiaty rurkowe żółtoczerwone, kwitnienie czerwiec-październik.
Jak uprawiać gailardię - wymagania
Gailardie są roślinami mało wymagającymi, ale żeby ładnie wyglądały i bujnie kwitły, trzeba zapewnić im odpowiednie warunki. Rośliny preferują miejsca ciepłe, słoneczne i osłonięte od wiatru oraz gleby żyzne, próchnicze, przepuszczalne i umiarkowanie wilgotne, o obojętnym lub lekko zasadowym odczynie pH.
Gailardie dobrze znoszą przejściową suszę, ale nie cierpią zalewania. Nie tolerują też cienia, gdyż wtedy bardzo słabo kwitną i źle się rozwijają. Dobrze reagują natomiast na systematyczne zasilanie nawozami wieloskładnikowymi.
Co robić, żeby gailardie pięknie wyglądały i kwitły
Gailardie kwitną zwykle nieprzerwanie przez całe lato, ale kiedy przekwitają, szybko tracą walory ozdobne. Ich liście żółkną, a nagie pędy stają się nieciekawe, dlatego aby zachowały atrakcyjny wygląd jak najdłużej, nie powinny mieć możliwości zawiązania nasion (kwiaty po przekwitnieniu należy obcinać).
Trwałość i wygląd gatunków wieloletnich poprawi silne cięcie po pierwszym kwitnieniu oraz przed każdą zimą, dzięki któremu rośliny ładnie się zagęszczą i w kolejnych latach wydadzą więcej kwiatów.
Gailardie powinno się też co 3-4 lata dzielić, co pozwala je rozmnożyć i odmłodzić. Decydując się na uprawę odmian wysokich, w czasie kwitnienia warto podpierać ich pędy, gdyż pod ciężarem kwiatów, łodyżki mogą się pokładać, wyginać lub deformować.
Jak wykorzystać gailardie w ogrodzie
Gailardie to bardzo piękne rośliny, mające w ogrodzie wiele zastosowań. Odmiany karłowe doskonale nadają się na obwódki, dywany kwiatowe, skalniaki i do uprawy w pojemnikach. Wysokie sprawdzają się natomiast w kompozycjach rabatowych lub jako wyższe piętro rabaty.
Doskonale wyglądają też w grupach lub w zestawieniach z innymi kwitnącymi bylinami (np. jeżówkami, krwawnikami, nachyłkami, rudbekiami, pysznogłówką, przymiotnem). Można je również przeznaczać na kwiat cięty, gdyż w wazonie długo zachowują świeżość.
