Spis treści
Jeżyny to pyszne i zdrowe owoce, ale ich uprawa nie zawsze się udaje. Aby rośliny były zdrowe i dorodne, należy zapewnić im odpowiednie warunki uprawy i niezbędne zabiegi pielęgnacyjne, inaczej mogą zacząć chorować, słabo owocować lub wcale nie wydać plonu.
Uprawa jeżyn bezkolcowych – podstawowe wymagania
W ogrodach najpopularniejszymi jeżynami są jeżyny bezkolcowe, które łatwiej się pielęgnuje niż odmiany kolczaste. Krzewy najlepiej czują się na stanowiskach ciepłych i słonecznych oraz na próchniczych, żyznych, przepuszczalnych, lekko wilgotnych glebach (nie lubią mokrej ziemi).
Dowiedz się więcej: Jak uprawiać jeżyny i co zrobić z ich owoców?
Miejsce dla jeżyny bezkolcowej
Ze względu na umiarkowaną mrozoodporność (do ok. -18/-20°C), powinny być sadzone w miejscach ciepłych i zacisznych. W najchłodniejszych rejonach kraju zaleca się nawet okrywanie roślin na zimę. Krzew posadzony w cieniu i w mokrej glebie, będzie słabiej owocować, a owce będą małe, kwaśne i zaczną gnić na pędach, zanim dojrzeją.
Z kolei w miejscu wietrznym i zimnym, roślina może zimą przemarznąć i jeśli nawet odrodzi się w kolejnym sezonie, nie wyda kwiatów ani owoców, gdyż owocuje tylko na pędach ubiegłorocznych.
Przechowywanie w ogrodzie
Uwaga na suszę
Złym pomysłem jest też narażanie jeżyn na suszę, bo choć podmokła gleba im nie służy, przesuszone podłoże sprawia, że owoce są małe, kwaśne i trudno oderwać je od szypułek.
Ważne podpory dla jeżyny bezkolcowej
Kolejna ważna sprawa w uprawie jeżyn to podpory i cięcie. Jeżyny to krzewy o bardzo długich, dorastających nawet do kilku metrów (3-5 m), pokładających się pędach, nie posiadających organów czepnych. Jeśli wiec pozostawimy je bez opieki, będą leżały na ziemi, a pojawiające się na nich owoce zgniją.
Młode pędy po zetknięciu z ziemią zaczną się też ukorzeniać, zamiast tworzyć pąki kwiatowe na kolejny sezon. Z tego względu wyrastające w danym sezonie pędy, należy od razu przywiązywać do podpory, a w razie potrzeby skracać ich zbyt długie końce.
Przycinanie jeżyn. Jak i kiedy to robić?
Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest też cięcie. Jeżyny owocują na pędach ubiegłorocznych, dlatego jesienią po zbiorach, należy wyciąć tuż przy ziemi wszystkie pędy, które owocowały w danym sezonie. Jeśli je pozostawimy, w kolejnym roku same obeschną, a jeśli nawet wydadzą rozgałęzienia, to tylko niepotrzebnie zagęszczą krzew.
Po cięciu na roślinie powinno pozostać ok. 5-7 najsilniejszych pędów tegorocznych, które w kolejnym sezonie wydadzą owoce.
Choroby jeżyny bezkolcowej
Bolączką miłośników jeżyn są też choroby, atakujące krzewy. Jedną z nich jest zamieranie pędów. Choroba początkowo objawia się ciemnymi, podłużnymi, fioletowymi plamami na łodygach oraz fioletowymi przebarwieniami na liściach. W miarę jej rozwoju, skórka na pędach pęka i łuszczy się, liście zamierają, a kwiaty i owoce zasychają. Przyczyną choroby są grzyby, atakujące głównie rośliny rosnące w złych warunkach (na stanowiskach wilgotnych lub w dużym zagęszczeniu), dlatego jeżynom należy zapewnić jak najlepsze warunki uprawy oraz usuwać z krzewu wszystkie zbędne pędy. W przypadku silniejszej infekcji może okazać się potrzebny oprysk jednym z polecanych preparatów przeciwgrzybowych (fungicydów, np. Scorpion 325 SC, Zato 50 WG).
Inne choroby grzybowe, wynikające ze złych warunków uprawy to szara pleśń, której objawem jest m.in. pylisty, szary nalot, widoczny na różnych częściach rośliny oraz antraknoza, powodująca nekrozy i spękania na pędach oraz zamieranie pędów i owoców. Jeśli objawy chorób są nasilone, może okazać się potrzebny oprysk preparatem ochrony roślin (np. Pleśń Stop).
Szkodniki jeżyn
Uciążliwe mogą być też szkodniki atakujące jeżyny, w tym głównie przebarwiacz jeżynowiec, nazywany szpecielem. Ten maleńki szkodnik o wydłużonym ciele, żerujący początkowo na liściach, a potem na kwiatach i zawiązkach owoców, może niemal całkowicie zniszczyć plon jeżyn w danym sezonie. Ze śliną wprowadza do tkanek rośliny toksyny, które powodują przebarwienia na liściach i sprawiają, że owoce nie dojrzewają i pozostają całkowicie lub częściowo czerwone i kwaśne.
Zwalczanie szkodnika preparatami ochrony roślin jest trudne (brak środków na jeżynę, z wyjątkiem polecanego w uprawie maliny Pesticolu na bazie oleju z pomarańczy), dlatego pozostaje profilaktyka, polegająca na sadzeniu zdrowych roślin pochodzących ze sprawdzonej szkółki oraz wycinaniu jesienią wszystkich pędów owocujących w danym roku.