Kalendarz księżycowy ogrodnika na maj 2021. Co i kiedy zrobić w maju w ogrodzie

Maj to okres rozkwitu ogrodów. Zwykle możemy już cieszyć się pierwszymi wynikami wcześniejszych prac, kwitnącymi drzewami, kwiatami, schodzącymi warzywami, a nawet pierwszymi plonami. To idealny czas na posianie i posadzenie ciepłolubnych roślin. Jednak w tym roku kwiecień był wyjątkowy chłodny, a w wielu rejonach przymrozki i śnieg nie odpuszczały niemal do końca miesiąca. To opóźniło wegetację roślin (o około 2 tygodnie) i uniemożliwiło wykonanie niektórych kwietniowych prac. W maju będzie ich więc czekać więcej. Niestety to może nie być koniec chłodnych dni.

W maju trzeba zachować szczególną czujność, bo bardzo często przychodzi wtedy okres silnego ochłodzenia, nawet z przymrozkami i śniegiem. Są one szczególnie niszczące, bo rośliny podjęły już wegetację, wypuściły liście i często kwitną. W tradycji ten okres w maju określa się jako „zimni ogrodnicy” i przyjmuje się, że wypada on w dni, kiedy imienny obchodzą Pankracy, Serwacy, Bonifacy oraz Zofia (12-15 maja). W tej tradycji jest wyjątkowo dużo mądrości, bo rzeczywiście w tym czasie nad Polskę cyklicznie nadciąga arktyczne, mroźne powietrze. Szczególnie prawdopodobne jest, że nastąpi to między 10 i 17 maja, a więc w okresie pokrywającym się z „zimnymi ogrodnikami”.

Z tego też powodu przy opisach uprawy roślin, możemy spotkać informację, że dany gatunek należy sadzić po 15 maja. Tę możliwość załamania pogody i przymrozków musimy koniecznie wziąć pod uwagę planując prace w maju, bo jest to nadrzędne w stosunku do faz Księżyca. Trudno jednak przewidzieć, jak na majowe ochłodzenie wpłyną zmiany klimatu, z którymi mamy do czynienia. Od kilku lat ochłodzenie wprawdzie następuje, ale nie jest ono drastyczne i obywa się bez przymrozków. Na ten rok prognozy są w miarę optymistyczne. Czujność jednak trzeba zachować.

Jakby tych majowych anomalii było mało, to 26 nastąpi zaćmienie Księżyca. Nie będzie ono widoczne w Europie, ale należy je wziąć pod uwagę i z kalendarza prac wykreślić dni od 25 do 27 maja.

Uwaga: za niekorzystny do prac w ogrodzie uznaje się pierwszy dzień każdej kwadry.

Na początku maja ta kwadra będzie wyjątkowo krótka, ale warto ją wykorzystać w 100%, bo wprawdzie powtórzy się pod koniec miesiąca (26.05-01.06), ale wtedy będzie zaćmienie Księżyca i trzy dni niekorzystne do pracy.

Kwadra korzenia to idealny czas na siew warzyw korzeniowych. To ostatni moment na posianie rzodkiewki, którą zbierzemy w czerwcu (z kolejnym siewem rzodkiewki trzeba będzie poczekać do sierpnia). Można też posiać marchew, pietruszkę korzeniową oraz buraki ćwikłowe.

Warto też zająć się rozsadzaniem bylin – w szczególności takich jak jeżówki czy astry jesienne.

Jeśli pogoda na to pozwala, to w tym tygodniu warto także posadzić bulwy i cebule letnich kwiatów, takich jak mieczyki, zawilce wieńcowe, begonie bulwiaste, eukomisy, galtonie.

Przy braku ochłodzenia (sprawdźmy także prognozę na najbliższe dni) możemy także sadzić drzewa i krzewy uprawiane i sprzedawane w doniczkach. Jeśli jest i ma być ciepło, to faza Księżyca jest odpowiednia do sadzenia kwiatów, takich jak pelargonie, werbeny, petunie, celozje, żeniszki, begonie, gazanie, nemezje, heliotropy i wszelkie inne ciepłolubne, kupowane lub uprawiane z sadzonek. Bezpieczniej jednak poczekać z tym co najmniej do połowy maja (kwadry liścia i owocu).

W tym tygodniu można także rozmnażać rośliny przez odkłady i sadzonki zielne.

Ta faza, kiedy Księżyca widać połowę i ciągle go ubywa, niestety nie jest dobra dla sadzenia i siania roślin. Natomiast teraz należy zająć się m.in. zwalczaniem szkodników, np. mszyc. Do tępienia szkodników warto stosować naturalne preparaty (np. na bazie pokrzyw, czosnku), jednak żeby były skuteczne, trzeba to robić regularnie, niezależnie od fazy Księżyca.

Zwracajmy też baczną uwagę na bukszpany, które są atakowane przez trudne do zwalczenia ćmy bukszpanowe. Dlatego trzeba regularnie kontrolować krzewy, w szczególności zaglądać między gałęzie, żeby jak najwcześniej wypatrzyć gąsienice.

Na drzewa owocowe, które już przekwitły można zastosować opryski przeciwko robaczywieniu owoców.

W tej fazie Księżyca można też przerywać zbyt gęsto rosnące rośliny, a także plewić (to jednak trzeba robić na bieżąco). Pamiętamy także o usuwaniu przekwitłych kwiatów – to również należy robić na bieżąco, a nie tylko w tej kwadrze Księżyca. W szczególności warto ogławiać kwiaty cebulowe, żeby nie zawiązywały nasion (liście zostawiamy, aż zaschną w naturalny sposób).

Przycinamy krzewy ozdobne, które kwitły wiosną (np. tawuły szare, forsycje, migdałki, porzeczki krwiste). W tym roku jednak ich kwitnienie mogło być opóźnione, więc w niektórych regionach trzeba z tym zabiegiem poczekać. Można także nawozić.

Począwszy od 12 maja (pierwszy dzień kwadry robimy sobie wolny od prac ogrodniczych) wracamy do siania i sadzenia roślin. Z warzyw możemy posiać pietruszkę naciową (do 15.05), koperek, bazylię, rukolę. Sadzimy także przygotowane wcześniej rozsady warzyw liściowych.

Możemy też zbierać szpinak, szczypiorek, czosnek niedźwiedzi (tylko z ogrodu!) - wszelkie warzywa liściowe. Uważa się, że zebrane w tej fazie są najbardziej wartościowe.

W tej i kolejnej fazie możemy sadzić też ciepłolubne kwiaty (opisane powyżej, w "fazie korzenia"). Możemy też zacząć wysiew kwiatów dwuletnich na rozsadnik (takich jak goździki brodate, lak pachnący, malwy, bratki, stokrotki). Ich wysiew możemy kontynuować też w kolejnej fazie.

To czas dobry na wiele prac ogrodniczych, w szczególności sprzyja sadzeniu i sianiu roślin. To bardzo dobry czas na sadzenie warzyw owocujących, takich jak pomidory, fasola, ogórki, dynia, kabaczek, cukinia, patison, kukurydza.

Podpowiadamy: Jak uprawiać cukinię w ogrodzie

Teoretycznie to też optymalny czas na siew kwiatów, jednak w wypada on dość późno. Warto więc wykorzystać do tego już poprzednią fazę. Możemy posiać kwiaty jednoroczne, takie jak nasturcje, nagietki, kosmosy, słoneczniki, maciejkę, groszek pachnący, lwie paszcze (wyżlin większy). W tej i poprzedniej kwadrze możemy również sadzić byliny kwitnące latem i jesienią (np. rudbekie, tawułki, języczki, pysznogłówki, juki karolińskie, trytomy, jarzmianki, ostróżki, dzielżany).

Ta faza sprzyja sianiu i sadzeniu warzyw korzeniowych, takich jak buraki, marchew (odmiany późne). Można także kontynuować siew i sadzenie kwiatów oraz ciepłolubnych warzyw. W dniach 25-27 maja jednak lepiej zrezygnować z prac, ze względu na wspomniane zaćmienie Księżyca.

Jeśli zależy nam na tym, żeby wzmocnić trawnik, a trawa szybko odrastała – odpowiednim czasem na koszenie są te fazy, kiedy Księżyca przybywa – czyli nów i I kwadra. Natomiast jeśli nie zależy nam na szybkim wzroście trawy, kosimy w czasie pełni i III kwadry.