W pierwszym roku po wysiewie nie jest zbyt wysoka, gdyż dorasta do ok. 20-30 cm (taką wysokość ma też wiele odmian karłowych), ale już w kolejnych latach osiąga docelową wysokość ok. 50-80 cm. Jej największą ozdobą są bardzo oryginalne pąki kwiatowe oraz piękne, duże, dzwonkowate kwiaty.
Rozwar - kwiaty
Kwiaty pojawiają się na szczytach wzniesionych, sztywnych pędów latem (od lipca do września), ale zanim w pełni się rozwiną, przez kilka dni pozostają w pąkach, które mają charakterystyczny i bardzo ciekawy kształt rozdętych, barwnych baloników. Między innymi po pąkach łatwo odróżnić rozwar od np. bardzo podobnego do niego dzwonka karpackiego, również chętnie uprawianego w ogrodach.
Obok oryginalnych pąków i pięknych kwiatów, na uwagę zasługuje też kępiasty pokrój rośliny oraz jej szerokie, lancetowate i lekko ząbkowane na brzegach liście, które mają niebieskozielony odcień.
Rozwar wielkokwiatowy - warunki uprawy
Rozwar wielkokwiatowy może być wspaniałą ozdobą ogrodu, ale żeby nieprzerwanie kwitł przez całe lato, musi mieć zapewnione odpowiednie warunki uprawy. Roślina oczekuje słonecznego lub lekko cienistego stanowiska oraz żyznej, przepuszczalnej, stale lekko wilgotnej gleby o odczynie zbliżonym do obojętnego.
Rozwar nie znosi suszy, gdyż szybko więdnie, ani mokrej, zbitej ziemi, na której łatwo gnije, dlatego miejsce pod jej uprawę należy wybrać bardzo starannie, a w okresach suszy zapewnić dodatkowe nawadnianie. Mrozoodporność rozwaru jest zwykle dość dobra, jednak w chłodniejszych rejonach kraju warto okryć go na zimę liśćmi lub stroiszem.
Jesienią rozwar stopniowo zasusza swoją część nadziemną i niemal całkowicie znika z rabaty. Wiosną rozwija się dość późno (nawet w połowie maja), dlatego możemy nieświadomie uszkodzić go podczas wykonywania wiosennych prac pielęgnacyjnych (grabiąc, kopiąc, pieląc rabaty). Nieumyślnego zniszczenia rozwaru unikniemy, zaznaczając jesienią jego stanowisko wbitym w zimie patyczkiem, który wiosną łatwiej odnajdziemy niż samą roślinę.
Jak rozmnażać rozwar
Rozwary rozmnaża się wyłącznie przez wysiew nasion, gdyż ze względu na długi, mięsisty korzeń, nie tolerują przesadzania ani dzielenia. Nasiona wysiewa się wiosną (marzec-maj) do skrzynek i umieszcza w ciepłym inspekcie. Po rozwinięciu pierwszych liści właściwych, siewki się pikuje, a następnie wysadza wprost na miejsce stałe. Można kupić również gotowe sadzonki.
Na odpowiednim stanowisku rozwar pięknie kwitnie przez całe lato, ale jeśli chcemy, aby zawiązywał więcej pąków kwiatowych, musimy systematycznie usuwać z jego pędów przekwitłe kwiaty. Zabieg należy jednak wykonywać w rękawiczkach, gdyż roślina w miejscu uszkodzenia wydziela lepki sok mleczny, który łatwo brudzi nam ręce.
Atrakcyjne odmiany rozwaru wielkokwiatowego
Kwiaty rozwaru są na ogół pojedyncze i mają niebieską barwę, ale roślina posiada też wiele ciekawych odmian o kwiatach w kolorze ciemnoniebieskim, różowym i białym, a także o kwiatach półpełnych należą do nich m.in.:
- „Astra Double Blue” - odmiana karłowa, wys. ok. 30 cm, kwiaty ciemnoniebieskie, półpełne,
- „Astra Pink” - odmiana karłowa, wys. ok. 30 cm, kwiaty jasnoróżowe,
- „Astra White” - odmiana karłowa, wys. ok. 30-40 cm, kwiaty białe,
- „Hakone Blue” - kwiaty półpełne, ciemnoniebieskie, wys. ok. 50-60 cm,
- „Hakone White” - kwiaty półpełne, białe, wys. ok. 50-55 cm,
- „Fairy Snow” - kwiaty pojedyncze, białe z niebieskim żyłkowaniem, wys. ok. 30 cm,
- „Fuji Pink” - kwiaty bladoróżowe, z ciemniejszym żyłkowaniem, wys. ok. 50 cm.
Rozwar do ogrodu i doniczki
Rozwary to bardzo piękne i wdzięczne rośliny, nadające się do uprawy zarówno w ogrodzie jak i na balkonie czy tarasie. Ze względu na subtelną urodę, na rabatach najlepiej sadzić je w towarzystwie roślin zielonych lub posiadających pastelowe barwy, gdyż wtedy ich dzwonkowate kwiaty będą lepiej widoczne.
Karłowe odmiany można też z powodzeniem uprawiać w ogródkach skalnych, a wyższe wykorzystywać na kwiat cięty. Odmiany karłowe nadają się też doskonale do uprawy w pojemnikach, gdyż nie wymagają tak dużych i wysokich doniczek jak rozwary wysokie. Po przekwitnieniu dobrze jest wysadzić je do ogrodu lub przechować przez zimę w chłodnym pomieszczeniu, gdyż w doniczce na balkonie mrozów raczej nie przetrwają.
Rozwar a dzwonek
Rozwary często bywają mylone z różnymi gatunkami dzwonków. Te rośliny rzeczywiście są podobne, a najłatwiej odróżnić je po kształcie pąków kwiatowych. U rozwarów przypominają one coraz bardziej rozdęte baloniki, u dzwonków są wydłużone, z wyraźnie widocznymi "żebrami".
