Niewysoka roślina, a potrafi dać się we znaki ogrodnikom tak, że rozkładają ręce. Gwiazdnica pospolita (mokrzyca) ładnie się prezentuje, bo ma drobne liczne kwiaty przypominające gwiazdki, ale to chwast. Jednak to, co dla ogrodników bywa chwastem, trudnym do wytępienia, dla zielarzy ma wartościowe znaczenie. Tak jest w przypadku gwiazdnicy pospolitej. Nasze babcie i prababcie tak samo ceniły gwiazdnicę za jej właściwości lecznicze.
Gwiazdnica pospolita jak lekarstwo
Listki tej rośliny działają niczym kompres. Podrażniona przez słońce skóra mniej piecze, gdy przyłoży się gwiazdnicę na bolące miejsca. Podobnie można wykorzystać liście w przypadku ukąszeń komarów, złagodzą bowiem swędzenie. Maści z ekstraktem z gwiazdnicy działają leczniczo na wysypki, wypryski, stany zapalne i inne choroby skórne. Są też zalecane kąpiele z dodatkiem wyciągu z gwiazdnicy. Działają na skórę regenerująco, wygładzająco i odżywczo.
Ta roślina też jest dobra na odchudzanie i leczenie reumatyzmu. Pomaga ponadto usunąć toksyny z organizmu. Przed laty przygotowywało się syropy na kaszel z gwiazdnicy, stosowano też płukanki do ust i napary do picia z tym zielem. Kogo bolało serce albo wątroba lub miał nadciśnienie, przed laty sporządzał nalewkę z dodatkiem wyciągu z tej rośliny i po jakimś czasie nie czuł już bólu. Nawet na kaca napój z gwiazdnicą działa zbawiennie, ponieważ pomaga wrócić organizmowi do formy.
Rola gwiazdnicy jako dodatek do sałatek i innych potraw również jest znana. Trzeba jednak uważać, ponieważ nadmiar gwiazdnicy w diecie działa przeczyszczająco. Lepiej ją stosować po obróbce termicznej. Można ją stosować np. jako dodatek do jajecznicy, czy zup.
Gwiazdnica jako chwast
– Ta niewielka, kwitnąca na biało roślina zielna, osiągająca najwyżej 20 centymetrów wysokości, ale długa niekiedy na pół metra, popularna jest na całym świecie – mówi Jarosław Mikietyński, ogrodnik Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. – U nas jest równie pospolita. Kwitnie od maja przeważnie do października, nawet 6 razy w ciągu roku. Jest to, niestety, chwast, który bardzo szybko opanowuje nowe tereny. To dlatego, że szybko się wysiewa. Nie szkodzą mu niskie temperatury. Jest w stanie kiełkować nawet, gdy termometry wskazują zero lub kilka stopni na minusie. Jedynie duże mrozy potrafią go powstrzymać. Nasiona mogą być przenoszone przez wiatr. Wystarczy, że roślina zetknie się z ziemią, a wkrótce w tym miejscu pojawia się nowa gwiazdnica.
Ogrodnik dodaje: – Im niższa, młodsza i delikatniejsza roślina, tym większe zagrożenie stanowi dla niej gwiazdnica. Gwiazdnica ją bowiem zagłusza.
Jak wytępić gwiazdnicę
– Przyda się motyka i regularne usuwanie chwastów – radzi Mikietyński. – Warto też wiedzieć, że nie wolno przenawozić gleby azotem, gdyż gwiazdnica jest azotolubna, czyli najlepiej rośnie wtedy, gdy podłoże jest bogate w związku azotu. Jeśli zatem gleba będzie bogata w azot, ten będzie jeszcze sprzyjał rozwojowi chwastu.
Niektórzy ogrodnicy w walce z nim stosują herbicydy. – Te środki do zwalczania chwastów w uprawach należy jednak stosować tylko w ostateczności – podkreśla nasz rozmówca. -– Ich zadaniem jest niszczenie wroga, ale też jednocześnie ujemnie wpływają na glebę.
Tego o gwiazdnicy nie wiedziałeś
Ta roślina - głównie jej nasiona – stanowi pokarm dla ptaków. Również hodowcy uważają ją za wartościowy pokarm przede wszystkim dla młodych ptaków.
Kiedy znachorki odwiedzały opętanych, przekraczając próg domu, trzymały w dłoniach gałązki gwiazdnicy. Ta miała odpędzać złe moce z otoczenia i wypędzić zło, które utkwiło w chorym człowieku.
