Santolina cyprysikowata – jak uprawiać, przycinać i zimować tę roślinę

Do niedawna mało u nas znana santolina cyprysikowata (_Santolina chamaecyparissus) _zdobywa coraz większą popularność.

Ozdobą santoliny jest krzaczasty, półkolisty pokrój i drobne, łuskowate, grzebieniasto-pierzaste liście, gęsto pokrywające cienkie, częściowo zdrewniałe pędy. Nie jest wysoka – dorasta do ok. 20-30/40 cm. Liście nie tylko mają oryginalną budowę, ale też niezwykły, szaro-srebrzysty kolor i ładny aromat, dzięki czemu roślina od razu zwraca na siebie uwagę.

Wczesnym latem (czerwiec-lipiec) dodatkową ozdobą santoliny są małe, intensywnie żółte, koszyczkowate kwiatostany (kwiaty rurkowe, bez języczkowych). Przypominają one półokrągłe „guziczki” górujące nad srebrzystą kępą liści. Choć są urocze, wiele osób bardziej od nich ceni sobie jednak sam pokrój rośliny.

Dzięki swoim licznym walorom dekoracyjnym, santolina może być wyjątkowo atrakcyjną ozdobą balkonu lub tarasu. Pięknie prezentuje się na żwirowej rabacie, murku lub skalniaku, ale doskonale nadaje się też do tworzenia niskich szpalerów lub obwódek wzdłuż ścieżek i chodników.

Z jej pomocą można także wypełniać wolne przestrzenie w kompozycjach rabatowych, szczególnie stworzonych z ziół i roślin śródziemnomorskich (m.in. lawendy, szałwii, macierzanki, rozmarynu, kocanki włoskiej, przypołudników). Dobrze wygląda też w towarzystwie iglaków (np. różnych odmian jałowców).

Roślinę można także uprawiać w pojemnikach na balkonach i tarasach, tym bardziej, że silny zapach santoliny odstrasza insekty.

Santolina cyprysikowata pochodzi z południa Europy, gdzie można ją spotkać na kamienistych, żwirowych podłożach i ciepłych, słonecznych stanowiskach. Kocha słońce i preferuje ubogą, przepuszczalną, a nawet żwirową glebę, gdyż tylko wtedy może w pełni prezentować swoją urodę. Na podłożach żyznych i wilgotnych, jej pędy zaczynają się wyciągać i pokładać, a liście zielenieją, dlatego roślina znacznie lepiej znosi zaniedbanie, niż nadmierną troskę.

W sezonie wegetacyjnym nie oczekuje podlewania, bo doskonale znosi suszę ani nawożenia, bo nie lubi żyznego podłoża. Nie potrzebuje też ochrony przed chorobami i szkodnikami, na które jest odporna.

Santolina wykazuje natomiast umiarkowaną mrozoodporność, dlatego w gruncie może przetrwać zimę jedynie w cieplejszych rejonach kraju pod okryciem (gałązki stroiszu) i na dobrze zdrenowanych stanowiskach (zimą bardzo niebezpieczne jest dla niej mokre podłoże).

Jeśli nie możemy zapewnić roślinie odpowiednich warunków do zimowania w gruncie, lepiej uprawiajmy ją w doniczkach i przenośmy na zimę do jasnego, chłodnego pomieszczenia (temp. ok. 5-10°C np. oszklona weranda, widny garaż), gdzie będzie mogła w dobrej formie przetrwać do wiosny.

Ważnym zabiegiem w uprawie santoliny jest też jej systematyczne cięcie, pozwalające utrzymać ładny, zwarty, gęsty, półkulisty pokrój rośliny. Zabieg wykonuje się nawet dwa razy do roku, inaczej krzewinka zaczyna tracić urodę i przybierać nieporządny pokrój, rozkładając pędy na boki.

Najważniejsze w jej przypadku jest cięcie wiosenne, które przeprowadza się zaraz po pojawieniu się na pędach młodych przyrostów, ale po minięciu silniejszych, wiosennych przymrozków. Roślinę przycina się wtedy dość radykalnie, nawet na wysokości 10-15 cm nad ziemią, pamiętając jednak, by nie ciąć starego drewna, bo wtedy krzewinka może się nie odrodzić i zaschnąć. Tylko jeśli zależy nam na obfitym kwitnieniu, wiosenne ciecie może być słabsze (pędy przycina się na wys. ok. 20 cm nad ziemią).

Drugi raz santolinę przycinamy po kwitnieniu, ale wtedy zabieg powinien być znacznie delikatniejszy i raczej kosmetyczny niż odmładzający (przycinamy tylko końcówki pędów, utrzymując kępiasty pokrój krzewinki).

Przy okazji letniego cięcia z rośliny możemy też pobrać zielne sadzonki pędowe, które dobrze ukorzeniają się w wilgotnym podłożu. Przez zimę powinno się je przechować w doniczkach, w chłodnym, jasnym pomieszczeniu, sadząc na miejsce stałe wiosną następnego roku.

Santolinę można też uzyskać z nasion wysiewanych w ciepłym inspekcie wczesną wiosną (marzec). Podrośnięte siewki pikuje się do doniczek, a na miejsce stałe sadzi po minięciu wiosennych przymrozków (po 15 maja).