Wiciokrzewy, nazywane lonicerami na cześć szesnastowiecznego, niemieckiego botanika Adama Lonitzera, z wyglądu przypominają gęsty bluszcz. Niektóre odmiany mogą rosnąć jako krzewy, jednak najpiękniej prezentują się zarastając płot czy pergolę.
Wiciokrzewy dorastają nawet do 6 m wysokości. Większość gatunków rośnie bardzo szybko - nawet do 2 m rocznie. Kwitną niezwykle dekoracyjnie, zazwyczaj od czerwca do października, kremowymi, pomarańczowo-czerwonymi lub czerwonymi kwiatami. Większość odmian roztacza słodką woń, szczególnie intensywną wieczorami.
Gatunki i odmiany wiciokrzewu, które warto mieć w ogrodzie
Znanych jest wprawdzie ponad 180 gatunków wiciokrzewów, jednak do ogrodu szczególnie warto polecić kilka długo kwitnących odmian:
- Wiciokrzew przewiercień - kapryfolium (Lonicera caprifolium) - ma kremowe, intensywnie pachnące kwiaty i pomarańczowe owoce. Kwitnie w maju i czerwcu, owoce na gałązkach utrzymują się do października. Jedna z najpopularniejszych odmian lonicery uprawiana w ogrodach.
Kiedyś dość powszechnie używano jego łacińskiej nazwy - "kapryfolium". To ona właśnie figuruje w tytule popularnej kiedyś książki "Róże i kapryfolium" P.L.Forda. - Wiciokrzew pomorski (Lonicera periclymenum) - rośnie dziko w Polsce (jest pod częściową ochroną) i na innych terenach Europy; ma kolorowe i pachnące kwiaty; należy do popularnych gatunków wiciokrzewów ogrodowych, ma wiele odmian uprawnych.
Jak uprawiać wiciokrzew
Wiciokrzewy lubią zaciszne, słoneczne stanowiska. Idealnie nadają się jako dekoracja południowej ściany domu. Posadzone przy płocie, po kilku latach stworzą szczelną, zieloną zasłonę. Aby doczekać się kwiatów, trzeba odrobiny cierpliwości – rośliny kwitnienie rozpoczynają zazwyczaj w trzy lata po posadzeniu.
Ziemia dla wiciokrzewów powinna być przepuszczalna, żyzna i bogata w próchnicę. Warto zatem podsypać sporo torfu i kompostu. Podłoże dla wiciokrzewu nie musi być przygotowane ze szczególną starannością, ponieważ rośliny dobrze rosną w różnych warunkach. Nie radzą sobie jedynie w ziemi ubogiej w składniki pokarmowe i przesychającej.
W uprawie wiciokrzewów najważniejsza jest wilgotność gleby. Rośliny nie tolerują podmokłego podłoża, jednak nie zniosą również przesuszenia. Ziemia dla nich zawsze powinna być lekko wilgotna, zatem w okresach suchych należy wiciokrzewy intensywnie podlewać.
Przycinanie wiciokrzewu
Dorosłe, kwitnące rośliny nie wymagają i nie lubią cięcia, więc przycinać je wyłącznie w razie konieczności. Inaczej sytuacja wygląda w pierwszych latach po posadzeniu - warto wówczas rośliny uformować, by nie dziczały i nabrały ładnego kształtu. Wszystkie pędy obcinać można o jedną trzecią długości, dzięki czemu lonicery będą się silnie rozkrzewiały.
Starsze okazy wiciokrzewów mają tendencje do ogołacania się od spodu. Gdy roślina tworzy liście i kwiaty wyłącznie w górnej części, to znak, że trzeba ją odmłodzić przez silne przycięcie głównych pędów. Aby zupełnie nie stracić kwiatów, cięcie odmładzające warto wykonać w cyklu dwuletnim - po połowie pędów co rok.
Pielęgnacja i rozmnażanie wiciokrzewów
Rozmnażać wiciokrzewy można wczesną wiosną przez podział roślin. Wykopując sadzonki należy uważać, by nie uszkodzić systemu korzeniowego. Podczas kwitnienia rośliny wymagają regularnego podlewania i intensywnego nawożenia. Wieloskładnikowymi nawozami mineralnymi trzeba je zasilać przynajmniej raz w miesiącu. Aby ułatwić sobie życie, można stosować nawozy o przedłużonym działaniu. Wówczas wystarczy jeden zabieg w końcu kwietnia.
Uwaga na szkodniki i choroby
Wiciokrzewy są niestety podatne na ataki szkodników, zwłaszcza mszyc. Część ogrodników uważa, że rośliny rosnące w miejscach lekko zacienionych są bardziej odporne. Wówczas jednak mniej obficie kwitną. Mszyce najczęściej atakują wiciokrzewy w maju, tuż przed kwitnieniem. Aby uratować kwiaty, należy opryskać rośliny preparatem owadobójczym jak najszybciej po zauważeniu pierwszych objawów. Opryski można kontynuować profilaktycznie, co kilkanaście dni, aż do września.
Bez oprysków nie obejdzie się również w przypadku zauważenia objawów najgroźniejszej choroby wiciokrzewów - mączniaka. Infekcja objawia się białym, „mączystym” nalotem na górnej stronie liści. Z czasem pojawiają się brzydkie, brązowe plamy. Najskuteczniejszą metodą walki z mączniakiem jest stosowanie oprysków. Profilaktycznie oraz we wczesnej fazie choroby warto stosować środki ekologiczne (m.in. wyciąg z czosnku, wywar ze skrzypu polnego, wyciąg z krwawnika pospolitego). Nie działają one tak radykalnie, jak środki chemiczne, więc trzeba stosować je systematycznie.
