Rośliny, podobnie jak wszystkie żywe organizmy, potrzebują pokarmu, aby móc się rozwijać. Część składników odżywczych produkują same (fotosynteza), jednak wiele innych jak np. mikroelementy, muszą pobierać z podłoża. Jeśli gleba jest uboga i rośliny nie mogą z niej pozyskać potrzebnych składników, zaczynają chorować i słabiej rosnąć.
W naturze zróżnicowane środowisko zapewnia im niezbędne składniki pokarmowe, gdyż gleba zostaje wzbogacona materią organiczną pochodzącą m.in. z opadłych liści i martwych roślin. W ogrodzie warunki siedliskowe nie są jednak całkiem naturalne, dlatego to my musimy zadbać o właściwe dokarmianie uprawianych roślin. Zadanie jest jednak trudne i wiąże się z różnymi zagrożeniami (np. zasoleniem gleby), dlatego warto poznać podstawowe zasady wyboru i stosowania nawozów.
Nawożenie a gleba w ogrodzie
Przed rozpoczęciem nawożenia, powinniśmy poznać skład podłoża w ogrodzie. Zapewni nam to oddanie próbki gleby do specjalistycznego laboratorium, gdzie zostanie dokładnie określony jej skład. Jeśli jednak nie mamy możliwości wykonania takiego badania, pozostaje nam oprzeć się na wymaganiach pokarmowych poszczególnych roślin oraz ustaleniu przybliżonej zawartości składników mineralnych znajdujących się w glebie za pomocą roślin wskaźnikowych (masowo występujących w danym miejscu chwastów, preferujących konkretny rodzaj gleby).
Przy nawożeniu musimy też wziąć pod uwagę rodzaj gleby w ogrodzie. Podłoża ciężkie, mogą przyjąć wyższe dawki nawozowe, ponieważ są w stanie je magazynować i stopniowo uwalniać zawarte w nich składniki pokarmowe. Gleby lekkie powinny być nawożone mniejszymi dawkami, gdyż substancje odżywcze są z nich szybko wypukiwane w głębsze warstwy i stają się niedostępne dla roślin.
Sprawdź: Jak wykorzystać mączkę bazaltową i popiół drzewny - naturalne nawozy mineralne
Termin nawożenia roślin ogrodowych
Kolejną ważną kwestią jest termin nawożenia. Wiosną nawożenie powinniśmy zacząć, gdy rośliny podejmą już intensywną wegetację, gdyż nawóz podany zbyt wcześnie może uszkodzić ich delikatny system korzeniowy. W tym czasie podaje się nawozy wieloskładnikowe oraz nawozy azotowe, które pobudzają rośliny do intensywnego wzrostu.
Nawożenie azotem musimy jednak zakończyć najpóźniej na początku sierpnia, gdyż inaczej wiele roślin (drzewa, krzewy, byliny), nie zdąży przygotować się do zimy i będzie bardziej narażona na przemarznięcie. Natomiast jesienią powinno się stosować nawozy zawierające fosfor i potas.
Wybór odpowiedniego nawozu
Kolejna sprawa to wybór odpowiedniego nawozu. Najbezpieczniejszy i najbardziej ekologiczny jest nawóz organiczny. W postaci dobrze rozłożonego kompostu zawiera szereg składników odżywczych i dużo materii organicznej, dlatego po wymieszaniu z wierzchnią warstwą gleby, możne być stosowany pod wszystkie gatunki roślin. Kompost nie tylko dostarczy im cennych substancji odżywczych, ale też poprawi strukturę gleby i zwiększy w niej ilość próchnicy.
Oprócz kompostu możemy też zastosować rozcieńczone gnojówki roślinne (np. z pokrzywy) lub dobrze rozłożony obornik. Nawozy organiczne mimo swoich licznych zalet nie zawsze jednak zapewnią rośliną odpowiednią ilość substancji odżywczych, dlatego powinny być uzupełnione nawozami mineralnymi. Ogólna zasada przy ich wyborze mówi, że rośliny zielne potrzebują więcej azotu, natomiast rośliny kwitnące i owocujące oczekują więcej potasu i fosforu, ale ich dawki zawsze należy ustalać na podstawie zaleceń umieszczonych na opakowaniu preparatu.
Bezpieczne i wygodne nawozy wieloskładnikowe i długo działające
W ogrodach przydomowych lepiej też unikać nawozów jednoskładnikowych, zastępując je nawozami wieloskładnikowymi, najlepiej w formie granulowanej. Jeśli nie mamy doświadczenia w nawożeniu roślin, zdecydujmy się na nawozy dedykowane, przeznaczone dla konkretnych roślin (np. do trawników, dla roślin kwitnących, dla drzew owocowych, dla róż, do iglaków itp.).
Gotowe preparaty mają zbilansowany skład i są dopasowane do potrzeb danej grupy roślin, dlatego ich użycie minimalizuje ryzyko przenawożenia upraw. Jeśli nie chcemy pilnować terminów nawożenia, możemy też zastosować nawozy długo działające. Podane raz w sezonie, stopniowo uwalniają składnik pokarmowe, dzięki czemu rośliny mogą pobierać je w miarę potrzeb. Taka forma nawożenia jest droższa, ale też dużo wygodniejsza i bezpieczniejsza dla roślin oraz środowiska.
