Zatrwian wrębny, tatarski i inne długo zachowują kolory i wyglądają pięknie w bukietach. Radzimy, jak uprawiać te kwiaty w ogrodzie

Zatrwiany kojarzą się z suchymi bukietami, ale w ogrodzie prezentują się bardzo ciekawie. Spośród ich kilkuset gatunków w Polsce uprawia się tylko kilka. Najbardziej popularne to zatwian wrębny i zatrwian tatarski, warto też zwrócić uwagą na ciekawy zatrwian Suworowa. To stosunkowo mało wymagające rośliny, które urosną w większości ogrodów.

Zatrwiany są także popularnym dodatkiem do „żywych” bukietów. W kwiaciarniach najczęściej są sprzedawane pod nazwą limonium. To nic innego, jak botaniczna nazwa zatrwianu.

licencje CC BY-SA 3.0, CC BY-SA 4.0

Zatrwian wrębny (Limonium sinuatum) jest bardzo ozdobnym gatunkiem. Warto wiedzieć, że to, co uważamy za jego duże i kolorowe kwiaty to w rzeczywistości tzw. kielichy, które osłaniają prawdziwe kwiaty. To właśnie one pięknie zasychają, ale też przesądzają o walorach ozdobnych zatrwianu na rabacie. U dzikiego gatunku kielichy są niebieskofioletowe, ale wyhodowano dużo odmian ozdobnych w różnych odcieniach żółtego, różowego, fioletowego, są też łososiowe i białe. Z tych kolorowych kielichów latem wyrastają prawdziwe kwiaty – są one białe, drobne, o gwiazdkowatym kształcie. Kielichy i kwiaty są zebrane w płaskie, jednostronne kłosy.

Zatrwian wrębny kwitnie od sierpnia do października. Kolorowe kielichy utrzymują się znacznie dłużej.

Kanciaste i owłosione łodygi zatrwianu wrębnego wyrastają z rozety liści (mogą one nieco kojarzyć się z liśćmi mniszka lekarskiego). Pojedyncze liście wyrastają także na łodygach. Te rośliny dorastają do 50-70 cm wysokości.

Zatrwian wrębny koniecznie musi mieć słoneczne miejsce. Poza tym najlepiej czuje się na ziemi piaszczysto-gliniastej i próchniczej, wzbogaconej kompostem. Choć nie lubi ziemi mokrej, to kiepsko rośnie również na szybko przesychających. Pomimo „suchego” wyglądu, kiedy dłużej nie pada, należy go podlewać. Warto zadbać o to, żeby ziemia była wapienna.

Nasiona zatrwianu wrębnego sieje się na rozsady w marcu-kwietniu. Wymagają pikowania. Na miejsce stałe sadzi się je po połowie maja, bo te rośliny są wrażliwe na zimno. Sadzonki warto wcześniej zahartować.

Zatrwian wrębny jest byliną, jednak w Polsce uprawia się go jako roślinę jednoroczną, bo nie jest przystosowany do klimatu (pochodzi m.in. z Wysp Kanaryjskich i rejonu Morza Śródziemnego).

licencja CC BY-SA 4.0

Zatrwian tatarski

Zatrwian tatarski (Limonium tataricum, Goniolimon tataricum), znany też jako suchorośl tatarski, jest wprawdzie drobniejszy i mniej kolorowy od zatrwianu wrębnego, ale tworzy znacznie znacznie więcej kwiatów na rozgałęzionych pędach. Gałązki zatwianu tatarskiego wyglądają jak pokryte burzą drobnych kwiatów. Również u tego gatunku podziwiamy przede wszystkim trwałe kielichy. Są one białe, z brązowo-bordowymi plamkami. Natomiast prawdziwe kwiaty, które pojawiają się od lipca do września, są jasnoróżowe i delikatne. Pędy kwiatowe wyrastają z rozety wydłużonych liści. Dorastają do 30-40 cm wys.

Zatrwian tatarski rośnie m.in. w północnej Afryce i rejonie Morza Śródziemnego, ale występuje też w południowo-wschodniej Rosji, z czym wiąże się jego nazwa.

Do zatrwianu tatarskiego jest podobny zatrwian szerokolistny (Limonium latifolium), który ma fioletowoniebieskie kielichy i kwiaty.

 licencja CC BY-SA 3.0

Jak uprawiać zatrwian tatarski

Zatrwian tatarski jest odporny na mróz i uprawia się go jako roślinę wieloletnią. Nie jest bardzo wymagający. Koniecznie trzeba zapewnić mu słoneczne miejsce. Urośnie na każdej typowej ziemi ogrodowej, ale najlepiej się czuje na podłożu żyznym, próchniczym, wapiennym oraz przepuszczalnym. Jeśli nie pada, trzeba go podlewać.

Uwaga: Wszystkie zatrwiany warto sadzić w miejscach przewiewnych, bo są podatne na choroby grzybowe.

Zatrwian tatarski sieje się jak roślinę dwuletnią – w maju nasiona wysiewa się na rozsadnik, a na miejsce stałe wysadza w sierpniu-wrześniu. Zakwitnie w następnym roku. Można także zaryzykować siew nasion jesienią do gruntu.

Ten gatunek (Limonium perezii) nie jest jeszcze zbyt popularny, ale można spotkać w sprzedaży jego nasiona. Dziko rośnie na Wyspach Kanaryjskich (jest tam pod ścisłą ochroną). Dorasta do 30-40 cm wys. i ma stosunkowo szerokie liście. Kwiaty i kielichy są niezbyt duże (pośredniej wielkości między wrębnym i tatarskim) i tworzą ładne kwiatostany. Kielichy są fioletowe, a kwiaty białe.

Wymagania dotyczące uprawy i siewu ma takie jak zatrwian wrębny. Nie jest w ogóle odporny na mróz i z jego sadzeniem do gruntu trzeba poczekać co najmniej do połowy maja. Uprawia się go jako roślinę jednoroczną (w cieplejszym klimacie jest wieloletni).

Niepodobny do innych, jest zatrwian Suworowa (Limonium Suworowii), pochodzący z Turkiestanu. Ma kwiaty zebrane w wydłużone, kłosowe kwiatostany, ułożone „piętrowo”. Kwitnie od czerwca/lipca do sierpnia/września, na intensywnie różowy kolor. Uprawia się go jako roślinę jednoroczną, sieje i sadzi jak zatrwian wrębny.

licencja CC BY-SA 4.0

Jak wykorzystać zatrwiany

W ogrodzie zatrwiany można sadzić po prostu jako ozdobę rabat kwiatowych. Ale bardzo dobrze sprawdzają się także na skalniakach. Szczególnie dobrze pasują do ogrodów czy zakątków w stylu śródziemnomorskim.

Zatrwiany to także idealne kwiaty do bukietów. W wazonie są trwałe. Bardzo dobrze też suszą się, a ich kielichy są trwałe i zachowują kolory. Kiedy ścinać zatrwian do suszenia? Wtedy, gdy kielichy są wybarwione, a kwiaty (te prawdziwe, białe lub różowe) rozwijają się. Najlepiej je suszyć związane w luźne pęczki „do góry nogami”, a przewiewnym i zacienionym miejscu.

Po angielsku zatrwiany są nazywane morską lawendą (sea lavender). Dobrze radzą sobie z zasolonym podłożem.