Barwinek może zastapić trawnik w cieniu i ozdobić rabatę. Uprawa, wykorzystanie, odmiany

Barwinek ma kilka gatunków, ale w ogrodach uprawia się głównie barwinek pospolity (Vinca minor, czyli dosłownie – mniejszy) oraz barwinek większy (Vinca major).

Obydwie rośliny są płożącymi krzewinkami, których ciemne, skórzaste i jajowate liście są zielone przez cały rok. Oprócz pędów płożących, mają także wzniesione do góry – to na nich pojawiają się kwiaty o pięciu płatkach. Najczęściej są niebieskie, ale są także odmiany barwinków o kwiatach białych, czy fioletowych. Rośliny najobficiej kwitną w kwietniu i maju, często powtarzają też kwitnienie we wrześniu, choć pojedyncze kwiaty mogą wytwarzać przez całe lato.

Obydwa gatunki barwinków różni przede wszystkim wielkość liści. Barwinek pospolity ma liście długości ok. 3 cm, barwinek większy – ok. 4-9 cm. Różnica w średnicy kwiatów nie jest tak znaczna, ale barwinek większy ma bardziej okazałe.

Istotną różnicą jest odporność na mróz obu barwinków. O ile barwinek pospolity jest w pełni mrozoodporny (rośnie dziko w Polsce i jest przystosowany do klimatu), o tyle barwinek większy jest delikatniejszy i w chłodniejszych regionach kraju może przemarzać. Dlatego lepiej go sadzić w miejscach zacisznych i okryć na zimę stroiszem.

Sprawdź: Jak uprawiać barwinek madagaskarski, czyli katarantus różowy

Barwinki mają bardzo umiarkowane wymagania. Najlepiej rosną na próchniczych i żyznych ziemiach, ale doskonale sobie radzą także w gorszych warunkach. Nie mają także wymagań dotyczących kwasowości ziemi – mogą rosnąć i na lekko zasadowych i lekko kwaśnych. Za to podłoże powinno być lekko wilgotne, chociaż czasowe przesuszenie też zniosą.

Zaletą barwinka jest to, że świetnie rośnie w miejscach, które lubi niezbyt wiele roślin – a mianowicie w półcieniu. Odpowiada mu także pełne zacienienie, jednak wtedy nie doczekamy się kwiatów barwinka. Jako tolerancyjna roślina, zniesie i słońce, ale wtedy musimy go regularnie podlewać.

Barwinka nie trzeba intensywnie nawozić – wystarczy zasilić go co kilka lat (3-4). Wiosną lub jesienią możemy zastosować kompost albo wiosną nawóz wieloskładnikowy (z azotem), a jesienią – nawóz z potasem i fosforem, dzięki któremu łatwiej przetrwa zimę.

Barwinek jest przede wszystkim świetną rośliną zadarniającą. Jego płożące się pędy układają się blisko siebie, a rosną do kilkudziesięciu centymetrów w ciągu roku (siła i tempo przyrostu zależy od odmiany).

Barwinka warto sadzić pod drzewami i krzewami – będzie miał tam dobre warunki i stworzy piękny, ciemnozielony „kobierzec”. Barwinki można też sadzić jako dolne piętro półcienistych rabat, czy na skalniakach, ale tutaj musimy zapanować nad rozrostem barwinka, bo może zagłuszyć inne rośliny i opanować cały teren.

Rozmnażanie barwinka jest bardzo łatwe – jego płożące pędy ukorzeniają się, więc wystarczy pobrać fragment z korzeniami i zasadzić w nowym miejscu. Barwinki można też rozmnażać, dzieląc jego kępy. Nowo posadzone rośliny warto regularnie podlewać, dopóki nie ukorzenią się w nowym miejscu, jednak przyjmują się bez problemów.

Ciekawostką jest, że w rozmnażaniu przez nasiona uczestniczą… mrówki, które roznoszą je po okolicy. Może się więc zdarzyć, że barwinek pospolity sam zawita do naszego ogrodu.

Na barwinka trzeba niestety uważać, bo jest lekko trujący. Wprawdzie dawniej był stosowany w medycynie ludowej, jednak nie można go stosować na własną rękę. Za to nadal pozyskuje się z niego wyselekcjonowane substancje i wykorzystuje przy produkcji leków.

Poza zielonym barwinkiem o niebieskich kwiatach, wyhodowano inaczej ubarwione odmiany tej rośliny. Mogą one mieć kolorowe liście – z białą lub kremową obwódką, albo pstre (np. Argenteovariegata, Aureovariegata, Cahill zwany też Illumination), albo kwiaty w innych kolorach: białe (Alba, Gertrude Jekyll), fioletowe (Atropurpurea, Rubra Plena, Multiplex). Są też barwinki o kwiatach pełnych (Plena).

Pamiętajmy, że rośliny o kolorowych liściach potrzebują nieco więcej światła, żeby się dobrze wybarwić.

Barwinek pospolity rośnie w Polsce dziko, jednak nie jest zbyt rozpowszechniony. Do 2014 roku był pod ochroną i choć już nie jest – nie zabierajmy go z lasu. Sadzonkę bez problemu kupimy lub dostaniemy od zaprzyjaźnionego ogrodnika.