Cieszynianka wiosenna – duma Cieszyna i ozdoba ogrodu

Michał Laszczak
Cieszynianka wiosenna może kwitnąć już w lutym. To ciekawa roślina, występująca tylko w kilku regionach Polski - najliczniej w okolicach Cieszyna. Można ją jednak uprawiać w ogrodach.
Cieszynianka wiosenna może kwitnąć już w lutym. To ciekawa roślina, występująca tylko w kilku regionach Polski - najliczniej w okolicach Cieszyna. Można ją jednak uprawiać w ogrodach. Katarzyna Laszczak
Cieszynianka wiosenna to niezbyt znana roślina, ale jest kilka powodów, dla których warto poznać ją bliżej.

Cieszynianka wiosenna, czyli kwiat Cieszyna

Cieszynianka wiosenna (Hacquetia epipactis) to chyba jedyna roślina, której oficjalna polska nazwa pochodzi od miasta. A wszystko przez to, że w naturze najliczniej występuje właśnie w okolicach Cieszyna. Ale rośnie także w kilku innych regionach na południu Polski, a także na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej i na Wyżynie Lubelskiej. Poza tym występuje też w Europie, ale jest „odcięta” od polskich przedstawicielek tego gatunku. Rośnie we Włoszech, Słowenii i Chorwacji, a także w Karpatach Zachodnich.

Z kolei legenda wiąże cieszyniankę ze... Szwecją. W XVIII wieku, w czasie wojny trzydziestoletniej, zamek w Cieszynie zajmowali Szwedzi. Jeden z umierających żołnierzy poprosił, żeby na jego grobie wysypać ojczystą ziemią, którą nosił przy sobie w woreczku. Jego prośba została spełniona, a z ziemi wyrosły żółte kwiatki (inny wariant tej legendy mówi o szwedzkim szlachcicu). Legenda jest jednak tylko legendą – cieszynianka to roślina znacznie starsza niż wojna trzydziestoletnia, a w dodatku – w Szwecji w ogóle nie występuje.

W Polsce cieszynianka wiosenna jest objęta ścisłą ochroną (w okolicach Cieszyna ma nawet kilka rezerwatów), ale z powodzeniem możną ją uprawiać w ogrodach, które ozdobi swoimi kwiatami już w marcu, a nawet lutym.

Żółte kwiatki, które kwitną bardzo wcześnie

Cieszynianka wiosenna nie jest wysoka – dorasta do 20 cm. Rośnie i rozrasta się dość wolno, ale z czasem tworzy kępki. Jej jasnozielone liście wyrastają na długich ogonkach i są ząbkowane. Ale zanim wyrosną liście, pojawią się kwiatki cieszynianki.

Same kwiatostany może nie są szczególnie okazałe – to drobne żółte kwiatuszki. Ale są one podparte pięcioma lub siedmioma zielonymi podsadkami i to połączenie wygląda znacznie bardziej efektownie. Szczególnie, że cieszynianka wiosenna kwitnie wtedy, gdy pierwsze kwiaty dopiero zaczynają się pojawiać. Jest to marzec, choć poświadczone jest jej kwitnienie już w lutym. Kwiaty utrzymują się do maja.

Cieszynianka z czasem rozrasta się w malownicze kępki.
Cieszynianka z czasem rozrasta się w malownicze kępki. Katarzyna Laszczak

Gdzie i z czym sadzić cieszyniankę w ogrodzie

Cieszynianka wiosenna nie jest trudna w uprawie, ale roślina ma oczywiście swoje wymagania. Przede wszystkim lubi lekki cień i wilgoć (w naturze rośnie w lasach). Poza tym powinna mieć przepuszczalną ziemią, żyzną i próchniczą. Najlepiej rośnie na ziemiach wapiennych (zasadowych), ale jest dość tolerancyjna, co do odczynu gleby.

Musimy pamiętać o jej regularnym podlewaniu, bo lubi wilgotną glebę, ale woda nie powinna zalegać wokół rośliny.
Cieszynianka wiosenna jest wieloletnia i dobrze znosi mróz, ale lepiej ją posadzić w miejscu osłoniętym i koniecznie w półcieniu lub cieniu.

Cieszynianka wiosenna świetnie nadaje się na skalniaki. Można ją sadzić w towarzystwie innych wcześnie kwitnących roślin o podobnych wymaganiach, czyli: przylaszczką, ciemiernikami, fiołkami, czy wiecznie zieloną runianką. Ponieważ cieszynianka nie jest ekspansywna, zwracajmy uwagę, żeby inne rośliny jej nie zagłuszyły.

Sadzenie i rozmnażanie cieszynianki wiosennej

Ponieważ cieszynianka jest objęta ścisłą ochroną, absolutnie nie wolno jej „pozyskiwać” z lasu (jeśli mamy szczęście przebywać w okolicy jej występowania). Natomiast są dostępne sadzonki tej rośliny - sprzedawane są w doniczkach (dostępne również w internecie). Takie byliny można sadzić praktycznie przez cały okres wegetacyjny.

Jeśli mamy już cieszyniankę, albo rośnie ona w ogrodzie znajomego, można samemu postarać się o sadzonki. Cieszyniankę można rozmnażać z nasion – wysiewa się je bezpośrednio po zbiorze, w miejscu gdzie roślina ma rosnąć. Inny sposób to podział kępy. Robi się to albo późną zimą (zanim pojawią się pąki; ale ziemia nie może być zmarznięta, żeby nie uszkodzić rośliny). Wygodniejszy termin to czas zaraz po zakończeniu kwitnienia.

Ciekawostka

Cieszynianka wiosenna może zdobić nie tylko ogrody. Jej kwiat w postaci statuetki to nagroda przyznawana osobom zasłużonym dla Ziemi Cieszyńskiej.

 

Jak zbudować dom i się nie rozwieść? Zobacz 3 sposoby NA

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na e-ogrodek.pl e-ogrodek.pl