Dyptam jesionolistny, czyli krzew Mojżesza. To roślina ozdobna, ale nie podchodź do niej w czasie upału! Jak uprawiać dyptam i na co uważać?

Dyptam jesionolistny pochodzi z południa Europy i należy do licznej rodziny rutowatych. Zarówno w naturze jak i w uprawie osiąga wys. ok. 60-120 cm i tworzy gęstą, wolno rozrastającą się kępę złożoną ze sztywnych, wzniesionych, drewniejących u podstawy pędów, pokrytych dużymi, nieparzysto pierzastymi, zielonymi liśćmi (podobnymi do liści jesionu).

Późną wiosną (w maju) obsypuje się licznymi, pięknymi, barwnymi kwiatami i pozostaje wspaniałą ozdobą ogrodu aż do lipca. Kwiaty zebrane na szczytach pędów w okazałe grona, górują nad innymi roślinami w ogrodzie, dlatego najlepiej wyglądają na wyższych piętrach rabaty lub na tle trawnika bądź ogrodzenia.

Na ogół mają barwę jasnoróżową i pokryte są ciemnoróżowymi żyłkami (odm. „Rosa Purple”), ale mogą być też całkowicie białe (odm. „Albiflorum”). Dyptam do niedawna był mało popularny i rzadko spotykany w ogrodach, jednak ze względu na niebanalną urodę, obecnie uprawiany jest już coraz częściej. Jego pięknymi kwiatami będziemy mogli się jednak cieszyć tylko wtedy, gdy zapewnimy mu odpowiednie warunki do rozwoju.

Dyptam to roślina ciepłolubna i choć względnie dobrze znosi niskie, zimowe temperatury, wymaga ciepłego, słonecznego i osłoniętego od wiatru stanowiska. Potrzebuje też ciepłej, żyznej, przepuszczalnej, zasobnej w wapń, głęboko uprawionej i umiarkowanie wilgotnej gleby o lekko zasadowym odczynie pH. Roślina będzie źle rosła na glebach słabych, jałowych, mokrych lub kwaśnych, ale dobrze zniesie przejściową suszę, dlatego w okresach bezdeszczowych nie wymaga podlewania.

Dyptam z jednej strony jest piękną i atrakcyjną, kwitnącą byliną, z drugiej natomiast rośliną podstępną i niebezpieczną, która za sprawą włosków gruczołowych, pokrywających jej liście i pędy, może nas dotkliwie poparzyć. Poparzenia są szczególnie niebezpieczne podczas słonecznej pogody (roślina posiada właściwości fotouczulajace), gdyż powodowane przez nie rany są bolesne i długo się goją, a także pozostawiają po sobie trwałe, widoczne przez wiele miesięcy ślady. W słoneczny dzień do oparzeń może dojść nawet jeśli przebywamy blisko rośliny, nie musimy nawet jej dotykać.

Wszystkie prace pielęgnacyjne przy dyptamie należy wykonywać w ubraniu ochronnym i rękawiczkach.

Olejki eteryczne odpowiedzialne za poparzenia i cytrynowo-cynamonowy aromat dyptamu (zapach jest szczególnie wyraźny podczas kwitnienia roślin), mogą być też przyczyną zaskakującego i prawie nie spotykanego w naturze zjawiska samozapłonu.

Podczas gorącego lata, ich opary nagromadzone wokół rośliny mogą ulec samoistnemu zapaleniu tworząc delikatny, czerwony lub zielonkawy płomień. Ta niezwykła cecha sprawiła, że roślina zyskała miano gorejącego lub Mojżeszowego krzewu, znanego z biblijnych opowieści. W naszym klimacie takie zjawisko raczej się jednak nie zdarzy, gdyż lata nie są u nas tak gorące, dlatego nie ma obaw, że dyptam stanie się źródłem ognia lub przyczyną pożaru.

Co ciekawe, mimo bogactwa niebezpiecznych olejków eterycznych, dyptam może być też dla nas bardzo pożyteczny, gdyż zawiera w swoich tkankach wiele cennych składników chemicznych, pozwalających wykorzystać go do celów leczniczych i farmakologicznych.

Kolejną zaskakującą cechą dyptamu jest jego sposób rozmnażania. Roślina nie lubi przesadzania i najlepiej rozmnaża się za pomocą nasion, ale jeśli chcemy je zebrać, musimy zabezpieczyć niedojrzały owocostan papierową torebką lub pończochą, gdyż inaczej natychmiast po dojrzeniu nasiona zostaną wystrzelone z energicznie otwierających się torebek na duże odległości i nie będziemy mięli szans ich odnaleźć.